Bilingwizm i mutyzm w kontekście opóźnionego rozwoju mowy

Joanna Kuć

doi:10.31648/pj.4688

Bilingwizm i mutyzm w kontekście opóźnionego rozwoju mowy

Joanna Kuć

Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0003-3978-9320

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.4688

Abstract

Artykuł jest poświęcony dwóm zjawiskom – mutyzmowi i dwujęzyczności, przedstawionym w szerszej neurologopedycznej perspektywie opóźnionego rozwoju mowy, z opisem eksperymentalnego studium przypadku dwujęzycznego dziecka, które zostało zahamowane werbalnie. Definiowana jest złożoną sytuacja językową dziecka wielojęzycznego, które milknie, oraz realny kontekst pozajęzykowej jego egzystencji, stanowiący istotną perspektywę specyfiki opisu mutyzmu, jego podłoża i struktury. Przypadek Ormianki od urodzenia wychowywanej w Polsce, u której wraz z pójściem do przedszkola ujawniły się objawy zahamowania werbalnego, pokazuje, że trzy wyróżnione w perspektywie opisu zjawiska nie pozostają względem siebie w sprzeczności. Próbka mowy uzyskana w domu potwierdziła, że dziewczynka komunikuje się werbalnie w obu językach, zaś w przedszkolu jest milcząca, bierna i wycofana. Zastosowanie eksperymentu badawczego, polegającego na zamianie perspektywy językowej z L2 na L1 – język domu rodzinnego – udowodniło, że dziecko jest w stanie komunikować się z rówieśnikami. Brak aktywności językowej dziewczynki nie wynikał bezpośrednio z lęku separacyjnego, lecz miał związek z jej nikłymi sprawnościami w L2 – języku głównego nurtu.

Schlagworte:

bilingwinizm, mutyzm, diagnoza, programowanie mowy, ORM

Literaturhinweise

Aitchinson J. (1991): Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki. Przeł. M. Czarnecka. Warszawa. Google Scholar

Anusiewicz J. (1994): Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław. Google Scholar

Bernstein B. (1972): Social class, language and socialization. [W:] Language and Social Context. Red. P. P. Gigiloli. Harmonsworth. Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J. (2013): Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa. Kraków. Google Scholar

Holka-Pokorska J., Piróg-Balcerzak A., Jarema M. (2018): Kontrowersje wokół diagnozy mutyzmu wybiórczego – krytyczna analiza trzech przypadków w świetle współczesnych badań oraz kryteriów diagnostycznych. „Psychiatria Polska” 52(2), s. 323–343. Google Scholar

Kuros-Kowalska K. (2014): Problemy językowe dzieci bilingwalnych w opinii rodziców polskich za granicą. [W:] Dwujęzyczność, wielojęzyczność i wielokulturowość. Red. K. Kuros-Kowalska, I. Loewe. Gliwice, s. 171–190. Google Scholar

Maćkiewicz J., Łuczyński E. (2009): Językoznawstwo ogólne: wybrane zagadnienia. Gdańsk. Google Scholar

Mead M. (2000): Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Przeł. J. Hołówka. Warszawa. Google Scholar

Tarkowski Z. (2015): Dzieci z zaburzeniami zachowania, emocji i mowy. Gdańsk. Google Scholar

Tarkowski Z. (2016): Stare i nowe testy rozwoju językowego. „Forum Logopedy” 1, s. 67–71. Google Scholar

Tarkowski Z. (2017): Mutyzm psychogenny. [W:] Patologia mowy. Red. Z. Tarkowski. Gdańsk, s. 149–165 . Google Scholar

Tarkowski Z. (2018): Terapia mutyzmu psychogennego. [W:] Metody terapii logopedycznej. Red. A. Domagała, U. Mirecka. Lublin, s. 201–217. Google Scholar

Tarkowski Z., Wiewióra D. (2017): Bilingwizm a rozwój mowy dziecka. [W:] Studia logopedyczno-lingwistyczne. Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin profesora Edwarda Łuczyńskiego. Gdańsk, s. 109–131. Google Scholar

Wodniecka Z., Mieszkowska K., Durlik J., Haman E. (2018): Kiedy 1+1≠2, czyli jak dwujęzyczni przyswajają i przetwarzają język(i). [W:] Logopedia międzykulturowa. Red. E. Czaplewska. Gdańsk, s. 92–131. Google Scholar

Download