The ballast or the heritage? Some aspects of the conceptualization of the past in view of collocations of the noun przeszłość (‘the past’) in the Polish language
Monika Szymańska
Abstract
This paper presents the results of cognitive semantic analysis of both: collocations of the
lexeme przeszłość (‘the past’) and grammatical structures associated with them. The aim
of the analysis is to reconstruct some elements of the mental image of the past reflected in
those language structures and to show some aspects of the conceptualization of the past
in Polish. The analysis shows that the past is perceived as a determinant shaping the
identity of a particular human being or some kind of community (e.g. nation). It indicates
that we tend to picture the past in our utterances as an important factor having an effect
on the presence and the future.
Keywords:
cognitive semantics, collocation, construction, the past, conceptualization of notionReferences
Bartmiński J. (red.) (2003): Język w kręgu wartości. Lublin. Google Scholar
Bartmiński J. (2006): Językowe podstawy obrazu świata. Lublin. Google Scholar
Bartmiński J., Tokarski R. (red.) (1998): Profilowanie w języku i tekście. Lublin. Google Scholar
Burzyńska A.B., Libura A. (2000): Obraz czasu w języku potocznym i naukowym. [W:] „Język a Kultura” 13: Językowy obraz świata i kultura. Red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2218. Wrocław, s. 131–141. Google Scholar
Dróżdż G. (2005): Metaforyka czasu – analiza porównawcza w języku polskim, angielskim i francuskim. [W:] Czas w języku i kulturze. Red. J. Arabski, E. Borkowska, A. Łyda. Katowice, s. 82–91. Google Scholar
Evans V. (2004): How we conceptualize time: language, meaning and temporal cognition. „Essays in Arts and Sciences” 33, 2. Google Scholar
Goldberg A.E. (1995): Constructions. A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago. Google Scholar
Goldberg A.E. (2006): Constructions at Work. The Nature of Generalizations in Language. Oxford. Google Scholar
Handke K. (2008): Socjologia języka. Warszawa. Google Scholar
Haspelmath M. (1997): From space to time. Munich. Google Scholar
Janda L.A. (2002): Concepts of case and time in Slavic. “Glossos” nr 3. Online: , dostęp: 15.04.2019. Google Scholar
Kallas K. (1999): Przymiotnik. [W:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel. Warszawa, s. 469–523. Google Scholar
Krawuczka A (2005): Czas a językowy obraz świata. Uwagi o postrzeganiu czasu w niektórych językach słowiańskich. [W:] Czas w języku i kulturze. Red. J. Arabski, E. Borkowska, A. Łyda. Katowice, s. 67–72. Google Scholar
Lakoff G., Johnson M. (1980): Metaphors We Live By. 1980. Google Scholar
Langacker R. (2009): Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Przeł. E. Tabakowska i in. Kraków. Google Scholar
Łyda A. (2005): Czas, przestrzeń, komunikacja. [W:] Czas w języku i kulturze. Red. J. Arabski, E. Borkowska, A. Łyda. Katowice, s. 73–81. Google Scholar
Narodowy Korpus Języka Polskiego. Online: , dostęp: 15.04.2019 (NKJP). Google Scholar
Núñez, R. E., Sweetser E. (2006): With the Future Behind Them: Convergent Evidence From Aymara Language and Gesture in the Crosslinguistic Comparison of Spatial Construals of Time. „Cognitive Science” 30, s. 401–450. Google Scholar
Pęzik P. (2012): Wyszukiwarka PELCRA dla danych NKJP. [W:] Narodowy Korpus Języka Polskiego. Red. A. Przepiórkowski i in. Warszawa, s. 253–273. Google Scholar
Przepiórkowski i in. (red.) (2012): Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa. Google Scholar
Przybylska R. (1985): Znaczenia temporalne polskich przyimków. „Polonica”. T. XI, s. 77–117. Google Scholar
Przybylska R. (2006): Spacjalizacja c zasu w p rzyimkowych f razach t emporalnych. [W:] „Język a Kultura” 19: Czas – język – kultura. Red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2883. Wrocław, s. 45–59. Google Scholar
Sinclair J. (2004): Trust the Text. Language, Corpus and Discourse. London. Google Scholar
Wielki słownik języka polskiego PAN. Red. P. Żmigrodzki. Online: , dostęp: 15.04.2019 (WSJP PAN). Google Scholar
Wojdyła-Świerzowska M. (2006): Słownictwo czasu i przestrzeni. [W:] „Język a Kultura” 19: Czas – język – kultura. Red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2883. Wrocław, s. 67–72. Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.