Life’s Greatest Dream. “Sobornost’” by Nikolai Berdyaev
Marcin Cielecki
Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstract
Sobornost’ is an ambiguous term. Not only has its definition evolved over the years, it also acquired specific meaning in the views of Russian philosophers and Eastern Orthodox theologists (A. Chomiakov, S. Bulgakov, P. Evdokimov). Nikolai Berdyaev, twentieth century Russian religious philosopher, described sobornost’ in anthropological terms as a community of believers. According to him, a man needs other fellow creatures to reach self-fulfillment and jointly aim toward the truth. The community (sobornost’), which allows individuals to gain contentment and realization, is the ultimate happiness. It also enables its members to search for truth which can never be found independently. Moreover, the truth is to be discovered in the Church, which Berdyaev describes as a unity of love and freedom. The dogmas of the divine and human nature of Jesus Christ, as well as the one of Holy Trinity are at the centre of Christianity. Both of them are at the same time the foundation of Berdyaev’s anthropology. The existence of two dimensions (divine and human) proves the calling of men to transfiguration while the mystery of the Holy Trinity points to the communal character of all human beings.
Keywords:
Sobornost’, Berdyaev, anthropology, community, responsibilty, Eastern Orthodoxy, ecumenismReferences
Bierdiajew M., Chrześcijaństwo i antysemityzm (religijny los Żydów), w: Głoszę wolność. Wybór pism, wybór, wstęp i przeł. H. Paprocki, Warszawa 1999.
Bierdiajew M., Czy w prawosławiu istnieje wolność myśli i sumienia?, w: Głoszę wolność. Wybór pism, wybór, wstęp i przeł. H. Paprocki, Warszawa 1999.
Bierdiajew M., Dwie wizje chrześcijaństwa (spory o stare i nowe chrześcijaństwo), w: Głoszę wolność. Wybór pism, wybór, wstęp i przeł. H. Paprocki, Warszawa 1999.
Bierdiajew M., Filozofia wolności, przeł. E. Matuszczyk, Białystok 1995.
Bierdiajew M., Nowe średniowiecze, Warszawa 1937.
Bierdiajew M., Problem człowieka, w: Głoszę wolność. Wybór pism, wybór, wstęp i przeł. H. Paprocki, Warszawa 1999.
Bierdiajew M., Problem komunizmu, Warszawa 1937.
Bierdiajew M., Religijny charakter filozofii rosyjskiej, w: L. Kiejzik (red.), Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku. Cześć pierwsza, Łódź 2001.
Bierdiajew M., Rosyjska idea, przeł. J. C. - S. W., Warszawa 1999.
Bułgakow S., Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego, Białystok-Warszawa 1992.
Cimek G., Światowy Rosyjski sobór Narodowy jako instytucja polityczno-religijna, Przegląd Religioznawczy 3 (2011).
Dostojewski F., Bracia Karamazow, t. 1, Warszawa 1993.
Evdokimov P., Prawosławie, Warszawa 1986.
Lazari de A., Soborowość, w: A. de Lazari (red.), Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 1, Warszawa 1999.
Pipes R., Rosja carów, Warszawa 2006.
Sens twórczości. Próba usprawiedliwienia człowieka, przeł. H. Paprocki, Kęty 2001.
Styczyński M., Umiłowanie przyszłości albo filozofia spraw ostatecznych. Studia nad filozofią Mikołaja Bierdiajewa, Łódź 2001.
Śpidlik T., Ignacy Loyola a duchowość Wschodu, Kraków 2001.
Śpidlik T., Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, Warszawa 1999.
Walicki A., Rosyjska filozofia i myśl społeczna od Oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973.
Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
