Theistic Interpretation of Selected Aspects of Cosmology. Joseph Turek’s Portrayal of Science-Faith Relations
Wojciech Kotowicz
Instytut Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych (doktorant), Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 LublinAbstract
For centuries the disciplines of science and religion have coexisted, but disagreements and conflicts have occurred frequently. Józef Turek in his work was engaged in the relation between science and faith. This paper on the one hand presents disagreements, which have escalated in time and describes roots of conflict between science and faith from both sides. The article also analyses classical arguments, presenting this conflict, unmasking their groundlessness according to Turek. On the other hand, this paper describes the depiction of cosmological coincidences, as fine tuning and as an attempted theistic interpretation of this fact, as fine tuning and as an attempt theistic interpretation of this fact, most relevant in his opinion.
Keywords:
cosmological coincidences, science-faith relation, big bang, infinitude-finitude of the Universe, Józef TurekReferences
Barrow J.D., „Teorie Wszystkiego. W poszukiwaniu ostatecznego wyjaśnienia”, Kraków 1995.
Barrow J.D., Tipler F.J., „The Anthropic Cosmological Principle”, Oxford 1986.
Carroll W.E., „Eppur si muove: legenda >>sprawy Galileusza<<”, Roczniki Filozoficzne 57 (2) (2009).
Dąbek D., „Ksiądz Profesor Józef Turek – Uczony, Pedagog, Duszpasterz”, Roczniki Filozoficzne 59 (2) (2011).
Hawking S., „Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur”, Warszawa 1990.
Heller M., „Wszechświat i słowo”, Kraków 1981.
Heller M., Liana Z., Mączka J., Skoczny W., „Nauki przyrodnicze a teologia: konflikt i współistnienie”, Tarnów 2001.
Klimek Z., „Koincydencje dużych liczb kosmologii i mikrofizyki”, Postępy Astronomii 24 (4) (1976).
Kłósak K., „Z zagadnień filozoficznego poznania Boga”, t. I, Kraków 1979.
Leslie J., „Przejawy delikatnego dostrojenia”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 16 (1994).
Liddle A., „Wprowadzenie do kosmologii współczesnej”, Warszawa 2000.
Morales J.M.R., „Kościół i nauka”, Kraków 2003.
Polkinghorne J.C., „Jeden świat. Wzajemne relacje nauki i teologii”, Kraków 2008.
Russell B., „Religia i nauka”, Warszawa 2011.
Skoczny W., „Dramat >>bystrzejszych od rysiów<< – Galileusz a Kościół”, w: R. Janusz, B. Lisiak, J. Poznański (red.), „Nauka – Wiara – Katecheza. Jak mówić o relacjach nauka – wiara w katechezie?”, Kraków 2002.
Smolin L., „Życie wszechświata”, Warszawa 1997.
Turek J., „Filozoficzne wyjaśnianie subtelnych dostrojeń wszechświata do życia biologicznego”, w: E. Wiszowaty, K. Parzych-Blakiewicz (red.), „Teoria ewolucji a wiara chrześcijan”, Olsztyn 2010.
Turek J., „Filozoficzno-światopoglądowe implikacje dynamicznego obrazu Wszechświata”, w: M. Heller, S. Budzik, S. Wszołek (red.), „Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych”, Tarnów 1996.
Turek J., „Kosmiczne uwarunkowania ewolucji biologicznej”, Forum Teologiczne 9 (2008).
Turek J., „Kosmologia Alberta Einsteina i jej filozoficzne uwarunkowania”, Lublin 1982.
Turek J., „Kosmologiczny kontekst formułowanych współcześnie argumentów teistycznych”, Roczniki Filozoficzne 56 (1) (2008).
Turek J., „Możliwości teistycznych preferencji w filozoficznych wyjaśnieniach kosmicznych koincydencji”, w: I.S. Ledwoń, K. Kaucha, Z. Krzyszowski, J. Mastej, A. Pietrzak (red.), „Scio cui Credidi. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Mariana Ruseckiego w 65. Rocznicę urodzin”, Lublin 2007.
Turek J., „Możliwości wyjaśnienia kosmicznych koincydencji w ramach wheelerowskiej wersji Hipotezy Wielu Wszechświatów”, Filozofia Nauki 14 (1) (2006).
Turek J., „Tomaszowe ujęcie czasowej nieskończoności Wszechświata w świetle współczesnej kosmologii”, Roczniki Filozoficzne 34 (3) (1986).
Turek J., „Ważniejsze źródła konfliktu nauka – wiara”, w: R. Janusz, B. Lisiak, J. Poznański (red.), „Nauka – Wiara – Katecheza. Jak mówić o relacjach nauka – wiara w katechezie?”, Kraków 2002.
Turek J., „Wszechświat czasowo nieskończony i stworzony”, Studia Warmińskie 28 (1991).
Turek J., „Wyjaśnianie antropiczne w kosmologii”, Roczniki Filozoficzne 54 (2) (2006).
Whitehead A.N., „Nauka i świat nowożytny”, Kraków 1987.
Życiński J., „Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego”, Lublin 2002.
Życiński J., „Inspiracje chrześcijańskie w powstaniu nauki nowożytnej”, Lublin 2000.
Życiński J., „Sprawa Galileusza”, Kraków 1991.
Życiński J., „Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody”, Lublin 2009.
Barrow J.D., Tipler F.J., „The Anthropic Cosmological Principle”, Oxford 1986.
Carroll W.E., „Eppur si muove: legenda >>sprawy Galileusza<<”, Roczniki Filozoficzne 57 (2) (2009).
Dąbek D., „Ksiądz Profesor Józef Turek – Uczony, Pedagog, Duszpasterz”, Roczniki Filozoficzne 59 (2) (2011).
Hawking S., „Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur”, Warszawa 1990.
Heller M., „Wszechświat i słowo”, Kraków 1981.
Heller M., Liana Z., Mączka J., Skoczny W., „Nauki przyrodnicze a teologia: konflikt i współistnienie”, Tarnów 2001.
Klimek Z., „Koincydencje dużych liczb kosmologii i mikrofizyki”, Postępy Astronomii 24 (4) (1976).
Kłósak K., „Z zagadnień filozoficznego poznania Boga”, t. I, Kraków 1979.
Leslie J., „Przejawy delikatnego dostrojenia”, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 16 (1994).
Liddle A., „Wprowadzenie do kosmologii współczesnej”, Warszawa 2000.
Morales J.M.R., „Kościół i nauka”, Kraków 2003.
Polkinghorne J.C., „Jeden świat. Wzajemne relacje nauki i teologii”, Kraków 2008.
Russell B., „Religia i nauka”, Warszawa 2011.
Skoczny W., „Dramat >>bystrzejszych od rysiów<< – Galileusz a Kościół”, w: R. Janusz, B. Lisiak, J. Poznański (red.), „Nauka – Wiara – Katecheza. Jak mówić o relacjach nauka – wiara w katechezie?”, Kraków 2002.
Smolin L., „Życie wszechświata”, Warszawa 1997.
Turek J., „Filozoficzne wyjaśnianie subtelnych dostrojeń wszechświata do życia biologicznego”, w: E. Wiszowaty, K. Parzych-Blakiewicz (red.), „Teoria ewolucji a wiara chrześcijan”, Olsztyn 2010.
Turek J., „Filozoficzno-światopoglądowe implikacje dynamicznego obrazu Wszechświata”, w: M. Heller, S. Budzik, S. Wszołek (red.), „Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych”, Tarnów 1996.
Turek J., „Kosmiczne uwarunkowania ewolucji biologicznej”, Forum Teologiczne 9 (2008).
Turek J., „Kosmologia Alberta Einsteina i jej filozoficzne uwarunkowania”, Lublin 1982.
Turek J., „Kosmologiczny kontekst formułowanych współcześnie argumentów teistycznych”, Roczniki Filozoficzne 56 (1) (2008).
Turek J., „Możliwości teistycznych preferencji w filozoficznych wyjaśnieniach kosmicznych koincydencji”, w: I.S. Ledwoń, K. Kaucha, Z. Krzyszowski, J. Mastej, A. Pietrzak (red.), „Scio cui Credidi. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Mariana Ruseckiego w 65. Rocznicę urodzin”, Lublin 2007.
Turek J., „Możliwości wyjaśnienia kosmicznych koincydencji w ramach wheelerowskiej wersji Hipotezy Wielu Wszechświatów”, Filozofia Nauki 14 (1) (2006).
Turek J., „Tomaszowe ujęcie czasowej nieskończoności Wszechświata w świetle współczesnej kosmologii”, Roczniki Filozoficzne 34 (3) (1986).
Turek J., „Ważniejsze źródła konfliktu nauka – wiara”, w: R. Janusz, B. Lisiak, J. Poznański (red.), „Nauka – Wiara – Katecheza. Jak mówić o relacjach nauka – wiara w katechezie?”, Kraków 2002.
Turek J., „Wszechświat czasowo nieskończony i stworzony”, Studia Warmińskie 28 (1991).
Turek J., „Wyjaśnianie antropiczne w kosmologii”, Roczniki Filozoficzne 54 (2) (2006).
Whitehead A.N., „Nauka i świat nowożytny”, Kraków 1987.
Życiński J., „Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego”, Lublin 2002.
Życiński J., „Inspiracje chrześcijańskie w powstaniu nauki nowożytnej”, Lublin 2000.
Życiński J., „Sprawa Galileusza”, Kraków 1991.
Życiński J., „Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody”, Lublin 2009.
Kotowicz, W. (2013). Theistic Interpretation of Selected Aspects of Cosmology. Joseph Turek’s Portrayal of Science-Faith Relations. Studia Warmińskie, 50, 55–68. https://doi.org/10.31648/sw.187
Wojciech Kotowicz
Instytut Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych (doktorant), Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
Instytut Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych (doktorant), Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
