Educating Secondary School Teenagers to Family Life – a Catechetical Perspective
Anna Zellma
Katedra Katechetyki i Pedagogiki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstract
In contemporary catechetics more and more attention is paid to the issue of educating teenagers to family life. Referring to catechetical documents of the Church researchers determine tasks, aims and contents of this education. At the same time, they underline new challenges as far as educating teenagers to family life is concerned. They directly connect them with showing the Catholic concept of marriage and family and with forming family attitudes. They also rightly emphasise the need of correlation with school education where the education to family life takes place. This correlation mainly consists in completing the contents and discussing issues that are at variance with the Catholic conception of marriage and family. The analyses conducted in this article rely on guidelines included in recent catechetical documents and educational law. They aim at seeking answers to the following questions: What is the essence of educating teenagers from secondary schools to family life? What is the difference between this educating and preparation for marriage? Why nowadays one ought to discuss eduacating during religion lessons and not preparation for family life? What are the curricular assumptions of catechesis as far as educating secondary school teenagers to family life? What is this assumption data about? Searching for answers to the above-mentioned questions requires a short introduction to problems concerning accomplishment of educating to family life in the school education. Only in this context detailed issues are taken into account.
Keywords:
educating to family life, catechesis, teenagers, secondary school, catechetical documents, school educationReferences
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 5. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla zasadniczych szkół zawodowych”, Dz.U. 2002, nr 51.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 6. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych”, Dz.U. 2002, nr 51.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenia w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 2009, nr 131.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 roku w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 1999, nr 67.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 2012, nr 0.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 4. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego”, Dz.U. 2009, nr 4.
„Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 5. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół zawodowych”, Dz.U. 2009, nr 4.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych”, Dz.U. 2012, nr 0.
Abram A., „Sex and Relationship Education in Great Britain. Problems and Opportunities for Faith Schools with Special Reference to the Roman Catholic Context”, w: K. Glombik (red.), „Wychowane seksualne w rodzinie i w szkole”, Opole 2010.
Buchta R., „Katecheza parafialna młodzieży szkół ponadgimnazjalnych wsparciem w procesie przygotowania do małżeństwa i do życia w rodzinie”, w: R. Buchta (red.), „Rodzina w trosce o życie – Kościół w trosce o rodzinę”, Katowice 2010.
Czekalski R. (oprac.), „Bibliografia katechetyczna 2001-2010”, Warszawa 2012.
Czekalski R., Murawski R. (oprac.), „Bibliografia katechetyczna 1996-2000”, Warszawa 2002.
Dziekoński S., „Katecheza w przygotowaniu do małżeństwa”, Sprawy Rodziny 63/64 (2003).
Kamiński J., „Przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie w nauczaniu Kościoła katolickiego”, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 2 (2010).
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Świadek Chrystusa. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla liceum, nr programu AZ-4-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Świadek Chrystusa. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla technikum, nr programu AZ-6-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Z Chrystusem przez świat. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla szkoły zawodowej, nr programu AZ-5-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Konferencja Episkopatu Polski, „Dyrektorium duszpasterstwa rodzin”, Warszawa 2003.
Konferencja Episkopatu Polski, „Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce”, Kraków 2001.
Konferencja Episkopatu Polski, „Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce”, Kraków 2010.
Lubowicki K. (wybór i oprac.), „Posoborowe dokumenty Kościoła Katolickiego o małżeństwie i rodzinie”, t. 1, Kraków 1999.
Łabendowicz S., „Przygotowanie do sakramentu małżeństwa i życia w rodzinie według aktualnych wskazań Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski i Rady ds. Rodziny”, Zeszyty Formacji Katechetów 6 (2) (2005).
Łabendowicz S., „Założenia katechezy przygotowującej do sakramentu małżeństwa młodzieży szkół ponadgimnazjalnych”, Zeszyty Formacji Katechetów 9 (1) (2009).
Murawski R., „Duszpasterstwo katechetyczne przygotowujące do sakramentu bierzmowania i małżeństwa”, Katecheta 49 (9) (2005).
Offmański A., Katechetyczne wychowanie do życia w rodzinie, w: J. Stala (red.), „Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej. Problemy i wyzwania”, Kielce 2005.
Osewska E., Stala J., „W kierunku katechezy rodzinnej”, Kielce 2003.
Parysiewicz B., „Wychowanie do życia w rodzinie w podręcznikach do katechizacji w szkołach ponadgimnazjalnych”, Katecheta 50 (10) (2006).
Polska Federacja Stowarzyszeń Rodzin Katolickich, http://www.srk.opoka.org.pl/srk/srk_pliki/dokumenty/s97-5.html (10.10.2012).
Stala J. (red.), „Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej. Problemy i wyzwania”, Kielce 2005.
Stala J., „Przygotowanie do sakramentu małżeństwa”, Ateneum Kapłańskie 2 (2004).
Stala J., „Wychowanie do małżeństwa i rodziny na miarę XXI wieku”, w: A. Offmański (red.),
„Małżeństwo i rodzina w panoramie współczesnych systemów”, Szczecin 2006.
Tomasik P., „Przygotowanie do życia w rodzinie w dokumentach katechetycznych Kościoła”, Katecheta 47 (1) (2003).
Urban M., „Wychowanie do życia w rodzinie w systemie edukacyjnym szkoły”, Zeszyty Formacji Katechetów 1 (1) (2002).
Wolicki M., „Wychowanie do życia w rodzinie”, Studia Sandomierskie 9 (2002).
Wrońska H., „Korelacja nauki religii katolickiej z wychowaniem do życia w rodzinie”, w: A. Kiciński (red.), „Korelacja nauki religii katolickiej z edukacją szkolną”, Lublin 2011.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 6. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych”, Dz.U. 2002, nr 51.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenia w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 2009, nr 131.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 roku w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 1999, nr 67.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego”, Dz.U. 2012, nr 0.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 4. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego”, Dz.U. 2009, nr 4.
„Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Załącznik nr 5. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół zawodowych”, Dz.U. 2009, nr 4.
„Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych”, Dz.U. 2012, nr 0.
Abram A., „Sex and Relationship Education in Great Britain. Problems and Opportunities for Faith Schools with Special Reference to the Roman Catholic Context”, w: K. Glombik (red.), „Wychowane seksualne w rodzinie i w szkole”, Opole 2010.
Buchta R., „Katecheza parafialna młodzieży szkół ponadgimnazjalnych wsparciem w procesie przygotowania do małżeństwa i do życia w rodzinie”, w: R. Buchta (red.), „Rodzina w trosce o życie – Kościół w trosce o rodzinę”, Katowice 2010.
Czekalski R. (oprac.), „Bibliografia katechetyczna 2001-2010”, Warszawa 2012.
Czekalski R., Murawski R. (oprac.), „Bibliografia katechetyczna 1996-2000”, Warszawa 2002.
Dziekoński S., „Katecheza w przygotowaniu do małżeństwa”, Sprawy Rodziny 63/64 (2003).
Kamiński J., „Przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie w nauczaniu Kościoła katolickiego”, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 2 (2010).
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Świadek Chrystusa. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla liceum, nr programu AZ-4-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Świadek Chrystusa. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla technikum, nr programu AZ-6-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Z Chrystusem przez świat. Katecheza świadectwa wiary. Program nauczania religii dla szkoły zawodowej, nr programu AZ-5-01/10”, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, „Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach”, Kraków 2010.
Konferencja Episkopatu Polski, „Dyrektorium duszpasterstwa rodzin”, Warszawa 2003.
Konferencja Episkopatu Polski, „Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce”, Kraków 2001.
Konferencja Episkopatu Polski, „Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce”, Kraków 2010.
Lubowicki K. (wybór i oprac.), „Posoborowe dokumenty Kościoła Katolickiego o małżeństwie i rodzinie”, t. 1, Kraków 1999.
Łabendowicz S., „Przygotowanie do sakramentu małżeństwa i życia w rodzinie według aktualnych wskazań Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski i Rady ds. Rodziny”, Zeszyty Formacji Katechetów 6 (2) (2005).
Łabendowicz S., „Założenia katechezy przygotowującej do sakramentu małżeństwa młodzieży szkół ponadgimnazjalnych”, Zeszyty Formacji Katechetów 9 (1) (2009).
Murawski R., „Duszpasterstwo katechetyczne przygotowujące do sakramentu bierzmowania i małżeństwa”, Katecheta 49 (9) (2005).
Offmański A., Katechetyczne wychowanie do życia w rodzinie, w: J. Stala (red.), „Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej. Problemy i wyzwania”, Kielce 2005.
Osewska E., Stala J., „W kierunku katechezy rodzinnej”, Kielce 2003.
Parysiewicz B., „Wychowanie do życia w rodzinie w podręcznikach do katechizacji w szkołach ponadgimnazjalnych”, Katecheta 50 (10) (2006).
Polska Federacja Stowarzyszeń Rodzin Katolickich, http://www.srk.opoka.org.pl/srk/srk_pliki/dokumenty/s97-5.html (10.10.2012).
Stala J. (red.), „Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej. Problemy i wyzwania”, Kielce 2005.
Stala J., „Przygotowanie do sakramentu małżeństwa”, Ateneum Kapłańskie 2 (2004).
Stala J., „Wychowanie do małżeństwa i rodziny na miarę XXI wieku”, w: A. Offmański (red.),
„Małżeństwo i rodzina w panoramie współczesnych systemów”, Szczecin 2006.
Tomasik P., „Przygotowanie do życia w rodzinie w dokumentach katechetycznych Kościoła”, Katecheta 47 (1) (2003).
Urban M., „Wychowanie do życia w rodzinie w systemie edukacyjnym szkoły”, Zeszyty Formacji Katechetów 1 (1) (2002).
Wolicki M., „Wychowanie do życia w rodzinie”, Studia Sandomierskie 9 (2002).
Wrońska H., „Korelacja nauki religii katolickiej z wychowaniem do życia w rodzinie”, w: A. Kiciński (red.), „Korelacja nauki religii katolickiej z edukacją szkolną”, Lublin 2011.
Zellma, A. (2013). Educating Secondary School Teenagers to Family Life – a Catechetical Perspective. Studia Warmińskie, 50, 155–167. https://doi.org/10.31648/sw.193
Anna Zellma
Katedra Katechetyki i Pedagogiki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
Katedra Katechetyki i Pedagogiki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
