Contemporary Challenges of Christianity in Times of Faith Crisis
Karol Jasiński
Katedra Filozofii i Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstract
In modern times, there is often talk of a crisis that affects not only the institutional dimension of Christian communities, but also the sphere of personal faith and beliefs of people. However, the crisis does not lead to the decline and disappearance of Christianity, but rather to its transformation and the emergence of new forms. The author set himself two essential goals in the article. The first is to indicate some dimensions of the present crisis of the Christian religion (lack of God’s experience, disappearance of faith and practices, incoherence of doctrine, excessive speculation, unresolved morality requirements, crisis of institutions, excessive bureaucratization, dominance of auxiliary functions, gender exclusion, privatization of religions, reductionist concepts of hristianity, activity of Islam). The second one is to look at the seven challenges of Christianity in the near future (confronting modern forms of paganism, caring for a proper image of God, introducing spiritual experience, relieving tensions between the Church of the North (Europe) and the South (Africa and Latin America), the process of pentecostalization, intercultural and interreligious dialogue, and confronting its “black legend”).
Keywords:
chrześcijaństwo, kryzys, wyzwania, dialogue, pogaństwo, pentekostalizacja, duchowośćReferences
Benedykt XVI, Seewald Peter, 2016, Ostatnie rozmowy, tłum. Jacek Jurczyński, Dom Wydawniczy Rafael, Kraków.
Biłgorajski Piotr, 2016, Paradoksy chrześcijańskiego kryzysu, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 51-60.
Chmielewski Marek, 2002, Doświadczenie duchowe, w: idem (red.), Leksykon duchowości katolickiej, Wydawnictwo „M”, Lublin-Kraków, s. 217-222.
Codina Victor, 2018, Kościół wykluczonych. Teologia z perspektywy Nazaretu, tłum. Kasper Kaproń, WAM, Kraków.
Gębura Błażej, 2016, O pojęciu Boga (w przyszłości), Filo-Sofija, nr 3(2), s. 61-68.
Grodz Stanisław, 2017, „Dezeuropeizacja” chrześcijaństwa? Badania nad globalnym (światowym) chrześcijaństwem, w: Barbara Rozen, Roman Koronski (red.), Poznać aby Zrozumieć - Misyjny Wymiar Kościoła. Księga Jubileuszowa dedykowana ks. dr. hab. Jackowi Janowi Pawlikowi SVD, prof. UWM z okazji 65. rocznicy urodzin 40. lat kapłaństwa 30-lecia pracy naukowej, SQL, Olsztyn, s. 321-332.
Grün Anselm, Halík Tomáš, 2017, Bóg zagubiony. Wiara w objęciach niewiary, WAM, Kraków.
Jarocki Jacek, 2016, Kryzys chrześcijaństwa w kontekście doświadczenia religijnego, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 115-127.
Jenkins Philip, 2003, The New Anti-Catholicism. The Last Acceptable Prejudice, Oxford University Press, Oxford.
Jenkins Philip, 2004, After the Next Christendom, International Bulletin of Missionary Research, nr 1, s. 20-22.
Jenkins Philip, 2006a, Demographics, Religion, and The Future of Europe, Orbis, nr 3, s. 519-539.
Jenkins Philip, 2006b, The New Faces of Christianity. Believing the Bible in the Global South, Oxford University Press, Oxford.
Jenkins Philip, 2006c, Reading the Bible in the Global South, International Bulletin of Missionary Research, nr 2, s. 67-73.
Jenkins Philip, 2007, Godless Europe?, International Bulletin of Missionary Research, nr 3, s. 115-120.
Jenkins Philip, 2009, Chrześcijaństwo przyszłości. Nadejście globalnej Christianitas, tłum. Stanisław Grodź, VERBINUM, Warszawa.
Kobyliński Andrzej, 2014, Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, Studia Philosophiae Christianae, nr 3, s. 93-130.
Kobyliński Andrzej, 2016, Hermeneutyka nieciągłości i pentekostalizacja. Współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej, Teologia i moralność, nr 2, s. 245-261.
Kołakowski Leszek, 1984, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Aneks, Londyn.
Luhmann Niklas, 1998, Funkcja religii, tłum. Dominika Motak, NOMOS, Kraków.
Mariański Janusz, 2013, Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne, NOMOS, Kraków.
Migda Andrzej, 2013, Mistycyzm pentekostalny w Polsce, NOMOS, Kraków.
Pijas Paweł, 2016, Redukcyjny obraz chrześcijaństwa i jego konsekwencje. Polemika z tekstem „Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii” Ireneusza Ziemińskiego, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 69-92.
Possenti Vittorio, 2005, Religia i życie publiczne. Chrześcijaństwo w dobie ponowożytnej, tłum. Tadeusz Żeleźnik, PAX, Warszawa.
Prochowicz Jolanta, 2016, Kościół i feminizm – perspektywa dialogu?, Filo-Sofija, nr 2, s. 145-153.
Sarah Robert, Diat Nicolas, 2017, Moc milczenia. Przeciw dyktaturze hałasu, tłum. Agnieszka Kuryś, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa.
Spaemann Robert, 2009a, Czy uniwersalistyczne religie powinny zrezygnować ze swojej misji, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 187-205.
Spaemann Robert, 2009b, Funkcjonalne uzasadnienie religii i religia, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 113-152.
Spaemann Robert, 2009c, O obecnym stanie chrześcijaństwa, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 277-315.
Spaemann Robert, 2009d, Przedmowa. w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 3-8.
Spaemann Robert, 2009e, Religia i „prawda faktyczna”, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 207-228.
Spaemann Robert, 2009f, Tożsamość religijna, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 153-186.
Stachewicz Krzysztof, 2013, O filozofii chrześcijańskiej. Kilka uwag z perspektywy historycznej i futurologicznej, Logos i ethos, nr 2, s. 219-234.
Taylor Charles, 2007, A Secular Age, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge (Ma)-London.
Weigel George, 2003, Czym jest katolicyzm? Dziesięć kontrowersyjnych pytań, tłum. Aleksander Gomola, ZNAK, Kraków.
Weigel George, 2004, Odwaga bycia katolikiem. Kryzys, reforma i przyszłość Kościoła, tłum. Jan Franczak, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Weigel George, 2014, Katolicyzm ewangeliczny. Gruntowna reforma kościoła w XXI w., tłum. Grażyna i Aleksander Gomola, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Ziemiński Ireneusz, 2014, Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii, Filo-Sofija, nr 2, s. 109-138.
Ziemiński Ireneusz, 2016, Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii – odpowiedzi Polemistom, Filo-Sofija, nr 2, s. 153-181.
Biłgorajski Piotr, 2016, Paradoksy chrześcijańskiego kryzysu, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 51-60.
Chmielewski Marek, 2002, Doświadczenie duchowe, w: idem (red.), Leksykon duchowości katolickiej, Wydawnictwo „M”, Lublin-Kraków, s. 217-222.
Codina Victor, 2018, Kościół wykluczonych. Teologia z perspektywy Nazaretu, tłum. Kasper Kaproń, WAM, Kraków.
Gębura Błażej, 2016, O pojęciu Boga (w przyszłości), Filo-Sofija, nr 3(2), s. 61-68.
Grodz Stanisław, 2017, „Dezeuropeizacja” chrześcijaństwa? Badania nad globalnym (światowym) chrześcijaństwem, w: Barbara Rozen, Roman Koronski (red.), Poznać aby Zrozumieć - Misyjny Wymiar Kościoła. Księga Jubileuszowa dedykowana ks. dr. hab. Jackowi Janowi Pawlikowi SVD, prof. UWM z okazji 65. rocznicy urodzin 40. lat kapłaństwa 30-lecia pracy naukowej, SQL, Olsztyn, s. 321-332.
Grün Anselm, Halík Tomáš, 2017, Bóg zagubiony. Wiara w objęciach niewiary, WAM, Kraków.
Jarocki Jacek, 2016, Kryzys chrześcijaństwa w kontekście doświadczenia religijnego, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 115-127.
Jenkins Philip, 2003, The New Anti-Catholicism. The Last Acceptable Prejudice, Oxford University Press, Oxford.
Jenkins Philip, 2004, After the Next Christendom, International Bulletin of Missionary Research, nr 1, s. 20-22.
Jenkins Philip, 2006a, Demographics, Religion, and The Future of Europe, Orbis, nr 3, s. 519-539.
Jenkins Philip, 2006b, The New Faces of Christianity. Believing the Bible in the Global South, Oxford University Press, Oxford.
Jenkins Philip, 2006c, Reading the Bible in the Global South, International Bulletin of Missionary Research, nr 2, s. 67-73.
Jenkins Philip, 2007, Godless Europe?, International Bulletin of Missionary Research, nr 3, s. 115-120.
Jenkins Philip, 2009, Chrześcijaństwo przyszłości. Nadejście globalnej Christianitas, tłum. Stanisław Grodź, VERBINUM, Warszawa.
Kobyliński Andrzej, 2014, Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, Studia Philosophiae Christianae, nr 3, s. 93-130.
Kobyliński Andrzej, 2016, Hermeneutyka nieciągłości i pentekostalizacja. Współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej, Teologia i moralność, nr 2, s. 245-261.
Kołakowski Leszek, 1984, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Aneks, Londyn.
Luhmann Niklas, 1998, Funkcja religii, tłum. Dominika Motak, NOMOS, Kraków.
Mariański Janusz, 2013, Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne, NOMOS, Kraków.
Migda Andrzej, 2013, Mistycyzm pentekostalny w Polsce, NOMOS, Kraków.
Pijas Paweł, 2016, Redukcyjny obraz chrześcijaństwa i jego konsekwencje. Polemika z tekstem „Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii” Ireneusza Ziemińskiego, Filo-Sofija, nr 3(2), s. 69-92.
Possenti Vittorio, 2005, Religia i życie publiczne. Chrześcijaństwo w dobie ponowożytnej, tłum. Tadeusz Żeleźnik, PAX, Warszawa.
Prochowicz Jolanta, 2016, Kościół i feminizm – perspektywa dialogu?, Filo-Sofija, nr 2, s. 145-153.
Sarah Robert, Diat Nicolas, 2017, Moc milczenia. Przeciw dyktaturze hałasu, tłum. Agnieszka Kuryś, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa.
Spaemann Robert, 2009a, Czy uniwersalistyczne religie powinny zrezygnować ze swojej misji, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 187-205.
Spaemann Robert, 2009b, Funkcjonalne uzasadnienie religii i religia, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 113-152.
Spaemann Robert, 2009c, O obecnym stanie chrześcijaństwa, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 277-315.
Spaemann Robert, 2009d, Przedmowa. w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 3-8.
Spaemann Robert, 2009e, Religia i „prawda faktyczna”, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 207-228.
Spaemann Robert, 2009f, Tożsamość religijna, w: tenże, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tłum. Jarosław Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 153-186.
Stachewicz Krzysztof, 2013, O filozofii chrześcijańskiej. Kilka uwag z perspektywy historycznej i futurologicznej, Logos i ethos, nr 2, s. 219-234.
Taylor Charles, 2007, A Secular Age, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge (Ma)-London.
Weigel George, 2003, Czym jest katolicyzm? Dziesięć kontrowersyjnych pytań, tłum. Aleksander Gomola, ZNAK, Kraków.
Weigel George, 2004, Odwaga bycia katolikiem. Kryzys, reforma i przyszłość Kościoła, tłum. Jan Franczak, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Weigel George, 2014, Katolicyzm ewangeliczny. Gruntowna reforma kościoła w XXI w., tłum. Grażyna i Aleksander Gomola, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Ziemiński Ireneusz, 2014, Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii, Filo-Sofija, nr 2, s. 109-138.
Ziemiński Ireneusz, 2016, Kryzys chrześcijaństwa z perspektywy filozofii religii – odpowiedzi Polemistom, Filo-Sofija, nr 2, s. 153-181.
Jasiński, K. (2021). Contemporary Challenges of Christianity in Times of Faith Crisis. Studia Warmińskie, 58, 25–41. https://doi.org/10.31648/sw.5882
Karol Jasiński
Katedra Filozofii i Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
Katedra Filozofii i Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
