Thomistic and Phenomenological Philosophy of the Person in Karol Wojtyła’s Personalism
Ryszard A. Podgórski
Katedra Socjologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn,https://orcid.org/0000-0002-4584-0105
Abstract
Pope John Paul II is known as Christ’s Vicar. However, many members of the Church do not realise that he was also an eminent philosopher. He was significant enough to develop his own philosophy known as Christian personalism or adequate anthropology. Its concept was presented by Karol Wojtyła in 1969 in a large treatise entitled “The Acting Person”,which beyond doubt can be called the summa philosophiae of the later pope. It contains the modern philosophy of consciousness of the subject that explores the reality, which contradicts traditional metaphysics, which attempted to describe the reality objectively, but only to a small extent dealt with a critical analysis of the subjectivity of our cognition. Karol Wojtyła’s philosophical analyses show that both the earlier philosophy of being and the modern philosophy of consciousness are one-sided approaches. The study of thinking of Aristotle and Saint Thomas Aquinas, as well as Immanuel Kant and Max Scheler, resulted not only in emphasising the diversity of opinions, in exposing their incompleteness, but also in a proposition of resolving the deadlock in which the philosophy of being and philosophy of consciousness were stuck, the deadlock of idealism and realism, of apriorism and empirism. The effort to integrate the philosophy of consciousness and philosophy of being was present in Karol Wojtyła’s work from the beginning of his philosophical quest. It probably stemmed from two convictions. On the one hand, he was convinced that knowledge should arise from experience, on the other – about the rightness of a realistic approach in intellectual cognition.
Keywords:
adequate anthropology, axiology, thomism, phenomenology, phenomenological ThomismReferences
Biesaga T., Personalizm etyczny K. Wojtyły, w: A. Maryniarczyk (red.), Encyklopedia Filozofii Polskiej, t. 2, Lublin 2011.
Biesaga T., Spór o normę moralności, Kraków 1998.
Biesaga T., Twórca personalizmu realistycznego, w: S. Koperek (red.), Tesi i Joannis Pauli II. Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Jego Eminencji Księdza Kardynała Stanisława Dziwisza, Metropolity Krakowskiego i Wielkiego Kanclerza Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 2009.
Darowski R., Filozofia człowieka, Kraków 2002.
Frossard A., Nie lękajcie się. Rozmowy z Janem Pawłem II, Watykan-Kraków 1982.
Galarowicz J., Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły, Kraków 1994.
Gałkowski J.W., Pozycja filozoficzna Kard. Karola Wojtyły, Roczniki Filozoficzne 29 (1981), z. 2.
Jaworski M., Koncepcja antropologii filozoficznej w ujęciu Kardynała Karola Wojtyły, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Kalinowski J., Metafizyka i fenomenologia osoby ludzkiej. Pytania wywołane przez „Osobę i czyn”, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Kamiński S., Jak filozofować o człowieku?, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Kamiński S., Styczeń T., Doświadczalny punkt wyjścia etyki, Studia Philosophiae Christianae 4 (1968), nr 2.
Kamiński S., Współczesny racjonalizm, Roczniki Filozoficzne 22 (1974), z. 1.
Keller J., Etyka katolicka a system Maksa Schelera, w: M. Nowak (red.), Filozofia i myśl społeczna Jana Pawła II, Studia Religioznawcze 17 (1983).
Kowalczyk S., Drogi ku Bogu, Wrocław 1983.
Krąpiec M.A., Książka Kardynała Karola Wojtyły monografią osoby jako podmiotu moralności, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Mruszczyk M., Człowiek w „antropologii adekwatnej” Karola Wojtyły, Katowice 2010.
Nowak A.J., Osoba – unikat w kosmosie, Lublin 2007.
Piluś H., Człowiek w posoborowym neotomizmie polskim, Wrocław 1990.
Półtawski A., Człowiek a świadomość. (W związku z książką Kardynała Karola Wojtyły Osoba i czyn), Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Półtawski A., Nowość a tradycyjność filozofii Karola Wojtyły, w: W. Stróżewski (red.), Servo veritatis, Kraków 1984.
Półtawski A., Realizm fenomenologii: Husserl – Ingarden – Stein – Wojtyła: odczyty i rozprawy, Toruń 2000.
Półtawski A., Świadomość a działanie w filozofii Ingardena, Studia Philosophiae Christianae 2 (1975).
Stępień A.B., Fenomenologia tomizująca w książce „Osoba i czyn”, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Stępień A.B., Stan filozofii we współczesnej Polsce, w: A.B. Stępień, Filozofować dziś. Z badań nad filozofią najnowszą, Lublin 1995.
Szczypka J., Jan Paweł II. Rodowód, Warszawa 1989.
Szostek A., Doświadczenie człowieka i moralności w ujęciu Kardynała Karola Wojtyły, Znak 32 (1980).
Szulc T., Papież Jan Paweł II. Biografia, Warszawa 1996.
Tertil R., Człowiek wśród roślin i zwierząt, w: W. Stróżewski (red.), Servo veritatis. Materiały sesji naukowej poświęconej myśli Karola Wojtyły-Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński 16-17 listopada 1984, Kraków 1988.
Węgrzynowicz L., Osoba versus natura wg Karola Wojtyły, https://arsbenevivendi.files.wordpress.com/2014/09/osoba (07.07.2015).
Wojtyła K., O humanizmie św. Jana od Krzyża, w: Aby Chrystus się nami posługiwał, Kraków1979.
Wojtyła K., Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maxa Schelera, w: T. Styczeń, J.W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek (red.), Zagadnienie podmiotu moralności, seria: Człowiek i Moralność, t. 2, Lublin 2001.
Wojtyła K., Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera, Lublin 1959.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1969.
Wojtyła K., Osobowa struktura samostanowienia, w: T. Styczeń, W. Chudy, J. W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek (red.), „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, seria: Człowiek i Moralność, t. 4, Lublin 1994.
Wojtyła K., Słowo końcowe, Analecta Cracowiensia 5-6 (1973-1974).
Zdybicka Z., Religia i religioznawstwo, Lublin 1992.
Katedra Socjologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn,
https://orcid.org/0000-0002-4584-0105
