Człowiek jako istota moralna
Andrzej F. Dziuba
Katedra Historii Teologii Moralnej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Dewajtis 5, 01-815 WarszawaAbstrakt
Problematyka moralna jest szczególnie fascynującym obszarem badań i nierozerwalnie wiąże się z zagadnieniem sensu życia człowieka oraz międzyludzkich relacji. Podstawowymi zawsze będą pytania o antropologię moralną, czyli o dobro, prawdę i miłość. W tym obszarze nakreśla się wiodące linie i zarazem fundamenty. Naturalnie antropologię należy najpierw postrzegać w perspektywie zbawienia człowieka. W Jezusie Chrystusie spełnia się owa przemiana zbawcza. Niemniej zawsze musi wszystko odnosić się do antropologii obrazu i podobieństwa do Stwórcy, do owych prapoczątków. Ta prawda zawsze towarzyszy człowiekowi. Tylko na bazie tych prawd można podjąć próbę sformułowania antropologii, która wskazuje na integralną wizję człowieczeństwa. Zadaniem niezbywalnym i twórczym pozostaje powołanie do bycia człowiekiem i dzieckiem Bożym.
Słowa kluczowe:
Jezus Chrystus, człowiek, antropologia, dobro, prawda, miłośćBibliografia
Adnes P., Sequela e imitazione di Cristo nella Scrittura e nella Tradizione, Roma 1994.
Balthasar von H.U., Creator. Saggi teologic, t. 3, Brescia 1972.
Battaglia V., Gesu crocifisso Figlio di Dio, Roma 1991.
Benedykt XVI, Encyklika ,,Deus caritas est”, Città del Vaticano 2005.
Benedykt XVI, Encyklika „Caritas in veritate”, Città del Vaticano 2009.
Benedykt XVI, Encyklika „Spe salvi”, Città del Vaticanno 2007.
Casabo Suque J.M., La teologia moral en San Juan, Madrid 1970.
Curtis E.M., Image of God, w: The Anchor Bible Dictionary, t. 3, New York 1992.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, Città del Vaticano 2013.
Franciszek, Encyklika „Lumen fidei”, Citta del Vaticano 2013.
Granados J., The First Fruits of the Flesh and the First Fruits of the Spirit: The Mystery of the Ascension, Communio 38 (2011).
Holtik G., Die pneumatische Note der Moraltheologie. Ein erganzender Beitrag zu gegenwartigen Bemuhungen im Rahmen der katholischen Sittlichkeitslehre, Wien 1984.
I Prefacja o zmarłych, w: Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań 2010.
Jan Paweł II, Encyklika ,,Fides et ratio”, Città del Vaticano 1998.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Christifideles laici”, Città del Vaticano 1988.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio”, Città del Vaticano 1981.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Pastores dabo vobis”, Città del Vaticano 1992.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Redemptoris donum”, Città del Vaticano 1984.
Jan Paweł II, Encyklika ,,Centesimum annus”, Città del Vaticano 1991.
Jan Paweł II, Encyklika „Dives in misericordia”, Città del Vaticano 1980.
Jan Paweł II, Encyklika „Dominum et Vivificantem”, Città del Vaticano 1986.
Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae”, Città del Vaticano 1995.
Jan Paweł II, Encyklika „Laborem exercens”, Città del Vaticano 1981.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptor hominis”, Città del Vaticano 1979.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptoris missio”, Città del Vaticano 1990.
Jan Paweł II, Encyklika „Sollicitudo rei socialis”, Città del Vaticano 1987.
Jan Paweł II, Encyklika „Veritatis splendor”, Città del Vaticano 1993.
Jan Paweł II, Jakie są perspektywy tego pokolenia? Przemówienie w auli Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin. 9.06.1987.
Jan Paweł II, List apostolski „Mulieris dignitatem”, Città del Vaticano 1988.
Jan Paweł II, List apostolski „Novo millennio ineunte”, Città del Vaticano 2000.
Jan Paweł II, List do Młodych „Parati semper”, Città del Vaticano 1985.
Jan Paweł II, List do Rodzin „Gratissimam sanae”, Città del Vaticano 1990.
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Città del Vaticano 1986.
Jan Paweł II, Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy. Przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 8.06.1997, L’Osservatore Romano 18 (1997).
Jan Paweł II, Wierzę w Boga Ojca Stworzyciela, Città del Vaticano 1987.
Jan Paweł II, Wierzę w Jezusa Chrystusa Odkupiciela, Città del Vaticano 1989.
Katechizm Kościoła Katolickiego.
La Potterie de I., La verita in s. Giovanni, w: San Giovanni. Atti della XVII Settimana bublica, Brescia 1964.
Langkammer H., Hymny chrystologiczne Nowego Testamentu. Najstarszy obraz Chrystusa, Katowice 1976.
Larsson E., Christus als Vorbild. Eine Untersuchung zu den paulinischen Tauf- ubd Eikontexten, Uppsala 1962.
Lupo A.M., La sete, l’acqua, lo Spirito. Studio esegetico e teologico sulla connessione dei termini negli scritti giovannei, Roma 2003.
Luz U., Obraz Boży w Chrystusie i w człowieku według Nowego Testamentu, Concilum 2 (1969), nr 6-10.
Nagórny J.K., Teologiczna interpretacja moralności Nowego Przymierza, Lublin 1989.
Neirynck F., „Chrystus w nas” i „my w Chrystusie”, Concilium 6-10 (1969).
Penna R., L’apostolo Paolo. Studi di esegesi e teologia, Cinisello Balsamo 1991.
Piva P., Teologia morale generale o delle categorie morali fondamentali, Roma 1981.
Reynier C., L’Epitre aux Ephesiens, Paris 2004.
Schelkle K.H., Teologia Nowego Testamentu, t. 3, Kraków 1984.
Schlier H., La Lettera ai Romani, Brescia 1982.
Spicq C., L’amour de Dieu revele aux hommes dans les ecrits de Saint Jean, Paris 1978.
Tremblay R., L’innalzamento del Figlio, fulcro della vita morale, Roma 2001.
Tremblay R., Radicati e fondati nel Figlio. Contributi per una morale di tipo filiale, Roma 1997.
Tremblay R., Zamboni S. (red.), Synowie w Synu. Teologia moralna fundamentalna, Warszawa 2009.
Westermann C., Genesi, Casale Monferrato 1989.
Balthasar von H.U., Creator. Saggi teologic, t. 3, Brescia 1972.
Battaglia V., Gesu crocifisso Figlio di Dio, Roma 1991.
Benedykt XVI, Encyklika ,,Deus caritas est”, Città del Vaticano 2005.
Benedykt XVI, Encyklika „Caritas in veritate”, Città del Vaticano 2009.
Benedykt XVI, Encyklika „Spe salvi”, Città del Vaticanno 2007.
Casabo Suque J.M., La teologia moral en San Juan, Madrid 1970.
Curtis E.M., Image of God, w: The Anchor Bible Dictionary, t. 3, New York 1992.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, Città del Vaticano 2013.
Franciszek, Encyklika „Lumen fidei”, Citta del Vaticano 2013.
Granados J., The First Fruits of the Flesh and the First Fruits of the Spirit: The Mystery of the Ascension, Communio 38 (2011).
Holtik G., Die pneumatische Note der Moraltheologie. Ein erganzender Beitrag zu gegenwartigen Bemuhungen im Rahmen der katholischen Sittlichkeitslehre, Wien 1984.
I Prefacja o zmarłych, w: Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań 2010.
Jan Paweł II, Encyklika ,,Fides et ratio”, Città del Vaticano 1998.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Christifideles laici”, Città del Vaticano 1988.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio”, Città del Vaticano 1981.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Pastores dabo vobis”, Città del Vaticano 1992.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Redemptoris donum”, Città del Vaticano 1984.
Jan Paweł II, Encyklika ,,Centesimum annus”, Città del Vaticano 1991.
Jan Paweł II, Encyklika „Dives in misericordia”, Città del Vaticano 1980.
Jan Paweł II, Encyklika „Dominum et Vivificantem”, Città del Vaticano 1986.
Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae”, Città del Vaticano 1995.
Jan Paweł II, Encyklika „Laborem exercens”, Città del Vaticano 1981.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptor hominis”, Città del Vaticano 1979.
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptoris missio”, Città del Vaticano 1990.
Jan Paweł II, Encyklika „Sollicitudo rei socialis”, Città del Vaticano 1987.
Jan Paweł II, Encyklika „Veritatis splendor”, Città del Vaticano 1993.
Jan Paweł II, Jakie są perspektywy tego pokolenia? Przemówienie w auli Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin. 9.06.1987.
Jan Paweł II, List apostolski „Mulieris dignitatem”, Città del Vaticano 1988.
Jan Paweł II, List apostolski „Novo millennio ineunte”, Città del Vaticano 2000.
Jan Paweł II, List do Młodych „Parati semper”, Città del Vaticano 1985.
Jan Paweł II, List do Rodzin „Gratissimam sanae”, Città del Vaticano 1990.
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Città del Vaticano 1986.
Jan Paweł II, Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy. Przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 8.06.1997, L’Osservatore Romano 18 (1997).
Jan Paweł II, Wierzę w Boga Ojca Stworzyciela, Città del Vaticano 1987.
Jan Paweł II, Wierzę w Jezusa Chrystusa Odkupiciela, Città del Vaticano 1989.
Katechizm Kościoła Katolickiego.
La Potterie de I., La verita in s. Giovanni, w: San Giovanni. Atti della XVII Settimana bublica, Brescia 1964.
Langkammer H., Hymny chrystologiczne Nowego Testamentu. Najstarszy obraz Chrystusa, Katowice 1976.
Larsson E., Christus als Vorbild. Eine Untersuchung zu den paulinischen Tauf- ubd Eikontexten, Uppsala 1962.
Lupo A.M., La sete, l’acqua, lo Spirito. Studio esegetico e teologico sulla connessione dei termini negli scritti giovannei, Roma 2003.
Luz U., Obraz Boży w Chrystusie i w człowieku według Nowego Testamentu, Concilum 2 (1969), nr 6-10.
Nagórny J.K., Teologiczna interpretacja moralności Nowego Przymierza, Lublin 1989.
Neirynck F., „Chrystus w nas” i „my w Chrystusie”, Concilium 6-10 (1969).
Penna R., L’apostolo Paolo. Studi di esegesi e teologia, Cinisello Balsamo 1991.
Piva P., Teologia morale generale o delle categorie morali fondamentali, Roma 1981.
Reynier C., L’Epitre aux Ephesiens, Paris 2004.
Schelkle K.H., Teologia Nowego Testamentu, t. 3, Kraków 1984.
Schlier H., La Lettera ai Romani, Brescia 1982.
Spicq C., L’amour de Dieu revele aux hommes dans les ecrits de Saint Jean, Paris 1978.
Tremblay R., L’innalzamento del Figlio, fulcro della vita morale, Roma 2001.
Tremblay R., Radicati e fondati nel Figlio. Contributi per una morale di tipo filiale, Roma 1997.
Tremblay R., Zamboni S. (red.), Synowie w Synu. Teologia moralna fundamentalna, Warszawa 2009.
Westermann C., Genesi, Casale Monferrato 1989.
Dziuba, A. F. (2015). Człowiek jako istota moralna. Studia Warmińskie, 52, 119–136. https://doi.org/10.31648/sw.126
Andrzej F. Dziuba
Katedra Historii Teologii Moralnej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa
Katedra Historii Teologii Moralnej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa
