Geneza i powstanie katolickiej placówki duszpasterskiej w Suszu
Marek Jodkowski
Katedra Historii Kościoła i Dziedzictwa Kulturowego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
W 1831 r. utworzono w Suszu garnizon wojskowy. Z tego względu od 1832 r. dwa razy do roku proboszcz z Dzierzgonia odprawiał nabożeństwa w suskiej świątyni ewangelickiej. Od 1856 r. msze św. celebrowano w tej miejscowości już 4 razy do roku. Comiesięczną posługę duszpasterską w Suszu zainicjowano 15 maja 1861 r. Kilka lat później – w 1867 r. zakupiono za 1500 talarów budynek, w którym urządzono mieszkanie dla miejscowego księdza, a także tymczasową salę lekcyjną oraz kaplicę. Koszty pozyskania nieruchomości pokrył diecezjalny komitet Stowarzyszenia świętych Bonifacego i Wojciecha w Pelplinie. Pierwszego duszpasterza w Suszu – ks. Franza Alberta Loepera ustanowiono 20 czerwca 1870 r. dzięki deklaracji ze strony Stowarzyszenia św. Bonifacego w Dorsten, które zobowiązało się przekazywać na rzecz uposażenia duchownego 300 talarów rocznie przez 10 lat. W tym czasie mieszkało na obszarze analizowanej placówki ok. 230 katolików (w tym 40 żołnierzy). Prywatną szkołę katolicką w opisywanej miejscowości erygowano 13 kwietnia 1871 r. Początkowo uczyło się w niej 15 dzieci. W 1872 r. opiece ks. F. Loepera powierzono katolików mieszkających w Zalewie. W ciągu pierwszych lat działalności władze państwowe odmawiały przyznania placówce duszpasterskiej w Suszu praw parafialnych. W efekcie zrezygnowano tymczasowo z planów budowy własnej świątyni.
Słowa kluczowe:
Diecezja chełmińska, finansowanie placówek kościelnych, Kościół katolicki w diasporze, Niemcy w XIX wieku, PrusyBibliografia
„Rocznik Diecezji Warmińskiej 1985”, Olsztyn 1985.
„Schematismus des Bistums Culm mit dem Bischofssitze in Pelplin 1904”, Pelplin 1904.
Archiwum Zarządu Generalnego Stowarzyszenia św. Bonifacego w Paderborn, Teczka: Rosenberg.
Barczewski W., „Nowe kościoły katolickie na Mazurach”, Olsztyn 1925.
Cygański J. (red.), „Susz. Z dziejów miasta i okolic”, Olsztyn 2006.
Kaufmann K.J., „Geschichte der Stadt Rosenberg in Westpreuβen“, Rosenberg 1937.
Kopiczko A., „Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821-1945”, cz. 1, „Studium prozopograficzne”, Olsztyn 2004.
Mross H., „Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920”, Pelplin 1995.
Romahn P., „Die Diaspora der Diözese Ermland”, Braunsberg 1927.
Rzempołuch A., Parafialny kościół św. Rozalii. Wybrane zagadnienia, w: Cygański J. (red.), „Susz. Z dziejów miasta i okolic”, Olsztyn 2006.
Szczepański S., „Społeczeństwo Susza na przestrzeni dziejów”, w: Cygański J. (red.), „Susz. Z dziejów miasta i okolic”, Olsztyn 2006.
Traba R., „Kościół rzymskokatolicki”, w: S. Salmonowicz (red.), „Historia Pomorza”, t. 4 (1850-1918), cz. 2, „Polityka i kultura”, Toruń 2002.
Wiśniewski J., „Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243-1821 (1992)”, Elbląg 1999.
Zawadzki W., „Duchowieństwo katolickie z terenu obecnej diecezji elbląskiej w latach 1821-1945”, Olsztyn 2000.
Katedra Historii Kościoła i Dziedzictwa Kulturowego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
