Religijność personalna małżonków a ich postawy małżeńskie
Cezary Opalach
Katedra Filozofii i Antropologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy, według której poziom osobistej religijności małżonków koreluje pozytywnie z ich postawami małżeńskimi. R. Jaworski jest twórcą typologii osobowej i nieosobowej religijności. Jego badania pokazują, że ludzie z pierwszym rodzajem religijności przejawiają: 1. wyższy poziom integracji osobowości, 2. wyższy poziom dostosowania w relacjach, 3. wyższy poziom wymagań, 4. centryzm (tzn. umieszczają Boga w centrum życia) i altruizm. Postawy małżeńskie oznaczają zaś permanentną skłonność do przyjmowania przez małżonków wobec siebie nawzajem określonych nastawień. Najczęściej dotyczą one takich wymiarów, jak: 1. bliskość lub dystansowanie się od siebie, 2. skłonność do pomocy lub jej brak, 3. wspólne podejmowanie decyzji lub unikanie takich zachowań, 4. stawianie określonych wymagań wobec partnera. W badaniach zastosowano Skalę Religijności Personalnej R. Jaworskiego i Skalę Powodzenia Małżeństwa M. Braun-Gałkowskiej. Uzyskane wyniki nie dowiodły postawionej hipotezy, ale pokazały, że gdy wzrasta poziom osobistej religijności, nie pojawia się ujemna korelacja między jednym z wymiarów - praktyk religijnych i postaw małżonków. Wydaje się, że najprawdopodobniej przyczyną weryfikacji negatywnej postawionej hipotezy była zbyt mała liczba osób w grupie badawczej i zastosowanie niestandardowych metod. Dlatego konieczne jest powtórzenie badań, w których wykluczone zostałyby te dwa punkty.
Słowa kluczowe:
małżeństwo, religijność, postawy małżeńskieBibliografia
Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., „Psychologia społeczna. Serce i umysł”, Poznań 1997.
Braun-Gałkowska M., „Metody badania systemu rodzinnego”, Lublin 1991.
Braun-Gałkowska M., „Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa”, Lublin 1992.
Jaworski R., „Psychologiczne badania religijności personalnej”, Zeszyty Naukowe KUL 3-4 (1998).
Jaworski R., „Psychologiczne korelaty religijności personalnej”, Lublin 1989.
Opalach C., „Wspólnota religijna a funkcjonowanie rodziny”, Olsztyn 2006.
Plopa M., „Psychologia rodziny: teoria i badania”, Kraków 2005.
Prężyna W., „Funkcje postawy religijnej w osobowości człowieka”, Lublin 1981.
Sternberg R.J., „Wprowadzenie do psychologii”, Warszawa 1999.
Stowarzyszenie Persona Humana, Ośrodek Poradnictwa i Terapii, http://personahumana.pl/index.php?-b-osrodek-poradnictwa-br-i-terapii-b-,9 (15.11.2011).
Wandrasz M., „Religijność a postawa wobec choroby”, Lublin 1998.
Wojciszke B., „Postawy i ich zmiana”, w: J. Strelau (red.), „Psychologia. Podręcznik akademicki”, t. 2, Gdańsk 2000.
Katedra Filozofii i Antropologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
