Ontyczno-funkcjonalny status narodu a podstawowe idee liberalizmu i komunitaryzmu
Zdzisław Kieliszek
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0002-0723-5422
Abstrakt
W artykule pojęcie narodu jest odniesione do ideałów liberalizmu i komunitaryzmu. Zwięźle są też zaprezentowane liberalizm i komunitaryzm. Ukazany jest również ontyczny oraz funkcjonalny status narodu, który jest naturalną społecznością gwarantującą człowiekowi wolność oraz możliwość zrealizowania się jako istota społeczna. Na podstawie przeprowadzonych analiz autor dochodzi do przekonania, że wskazane byłoby dowartościowanie fenomenu narodu zarówno przez zwolenników liberalizmu, jak i komunitaryzmu. Oznacza to, że zwolennicy liberalizmu, w imię realizacji własnego podstawowego ideału, jakim jest ochrona ludzkiej wolności, powinni właściwą sobie niechęć wobec różnych form społeczeństwa, które zazwyczaj postrzegają jako zagrożenie dla ludzkiej wolności, zastąpić wsparciem poszczególnych narodów w rozwoju. Natomiast komunitarianie, akcentując rolę różnych form społeczeństwa w ludzkim życiu, na pierwsze miejsce wśród nich powinni wysunąć naród, gdyż w ludzkim sposobie istnienia odrywa on rolę, której nie może spełnić żadna inna forma społeczeństwa.
Słowa kluczowe:
naród, liberalizm, komunitaryzm, wolność, kulturaBibliografia
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. S. Amsterdamski, Kraków 1997. Google Scholar
Arystoteles, Polityka, I, 1, 9, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 2002. Google Scholar
Barbera R., Gdyby burmistrzowie rządzili światem, tłum. H. Jankowska, K. Makaruk, Warszawa 2014. Google Scholar
Bartyzel J., Wartość wspólnoty. Filozofia polityczna komunitaryzmu, http://myslkonserwatywna.pl/prof-bartyzel-wartosc-wspolnoty-filozofia-polityczna-komunitaryzmu (21.05.2016). Google Scholar
Berlin I., Dwie koncepcje wolności, w: I. Berlin, Cztery eseje o wolności, Warszawa 1994, s. 178-233. Google Scholar
Chojnacka K., Państwo narodowe – przyszłość czy przeżytek?, Studia Ekonomiczne/Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 210 (2015), s. 60-62. Google Scholar
Etzioni A. (red.), The Essential Communitarian Reader, New York 1998. Google Scholar
Frazer E., The Problems of Communitarian Politics. Unity and Confl ict, Oxford 1999. Google Scholar
Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń i M. Wichrowski, Poznań 1996. Google Scholar
Fukuyama F., Ostatni człowiek, tłum. T. Bieroń, Poznań 1997. Google Scholar
Gellner E., Narody i nacjonalizm, przeł. T. Hołówka, Warszawa 2009. Google Scholar
Gray J., Liberalizm, tłum. R. Dziubecka, Kraków 1994. Google Scholar
Holmes S., Anatomia antyliberalizmu, przeł. J. Szacki, Kraków 1998. Google Scholar
Kenrick D.T., Neuberg S.L., Cialdini R.B., Psychologia społeczna: rozwiązane tajemnice, przeł. A. Nowak, O. Waśkiewicz, M. Trzebiatowska i M. Orski, Gdańsk 2006. Google Scholar
Kieliszek Z., Naród jako „dom” człowieka, w: J.J. Pawlik (red.), Dom – Rodzina - Małżeństwo, Olsztyn 2013, s. 104-108. Google Scholar
Kowalczyk S., Liberalizm i jego filozofia, Katowice 1995. Google Scholar
Koźmiński K., Komunitaryzm jako liberalizm odpowiedzialny – filozofia dobra Charlesa Taylora, Anthropos? 18-19 (2012), s. 152-155. Google Scholar
Krąpiec M.A., Ja-człowiek, Lublin 1991. Google Scholar
Łucka D., Marzenie o wspólnocie: Retrospektywna fikcja czy wizja przyszłości? Komunitariańska koncepcja wspólnoty, Studia Socjologiczne 4 (2011), s. 27-45. Google Scholar
Majka J., Filozofia społeczna, Wrocław 1982. Google Scholar
Malendowski W., Spory i konflikty międzynarodowe. Aspekty prawne i polityczne, Wrocław 2000. Google Scholar
Metron T., Nikt nie jest samotną wyspą, tłum. M. Morstin-Górska, Kraków 1960. Google Scholar
Ohmae K., The end of the nation state: the rise of regional economies, New York 1995. Google Scholar
Pawlak Z., Współczesny liberalizm i jego filozoficzne fundamenty, Ateneum Kapłańskie 2-3 (1999), s. 243-257. Google Scholar
Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Toruń 2012. Google Scholar
Przybysz P., Dwa modele człowieka. O sporze liberalizm-komunitaryzm, Arka 3 (1994), s. 22-39. Google Scholar
Sobek U., Nacjonalizm – wybór czy fatalizm Europy, Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 3 (8) (2008), s. 78-82. Google Scholar
Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem, Przyszłe bezpieczeństwo Europy – katalog problemów. Raport Niezależnej Grupy utworzonej pod auspicjami Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), Sztokholm 1996, Sprawy Międzynarodowe 1 (1997). Google Scholar
Śpiewak P., Poszukiwanie wspólnot, w: Komunitarianie. Wybór tekstów, przeł. P. Rymarczyk i T. Szubka, Warszawa 2004, s. 5. Google Scholar
Tam H., Communitarianism. An Agenda for Politics and Citizenship, New York 1998. Google Scholar
Tarasiewicz P., Spór o naród, Lublin 2003. Google Scholar
Zweig F., Zmierzch czy odrodzenie liberalizmu, Lwów-Warszawa 1938. Google Scholar
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-0723-5422
