Podbój Kanaanu w świetle Księgi Jozuego. Historia i wiara
Roman Krawczyk
Katedra Teologii Biblijnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 OlsztynAbstrakt
Jozue w Biblii przedstawiany jest jako „drugi” Mojżesz. W zamyśle autora biblijnego postać i dzieło Jozuego są przedstawiane na wzór Mojżesza: Jozue ma doprowadzić do końca dzieło Mojżesza, a więc zdobyć Izraela Ziemię Obiecaną. Wykonanie tego bożego nakazu ukazuje pierwsza część Księgi Jozuego (1,1-12,24): począwszy od Jerycha, Jozue zdobywa dla Izraela kolejne miasta i tereny Ziemi Obiecanej. Właśnie ta część Księgi Jozuego jest przedmiotem niniejszego artykułu. Opisy zdobywania poszczególnych miast i obszarów Kanaanu noszą znamiona tekstów historycznych; wyszczególnione są nazwy, liczby, przebieg operacji wojskowych oraz ich efekty. Tymczasem badania archeologiczne nie potwierdzają relacji ksiąg biblijnych o błyskawicznym podboju Kanaanu przez Izraelitów w XIII w., większość badaczy i egzegetów odrzuca dosłowne interpretacje biblijnych tekstów o podboju Kanaanu, ponieważ – jak uważają – opowieści te powstały dużo później niż same wydarzenia przez te opowieści opisywane. Jak interpretować tę niezgodność opisów biblijnych z opiniami badaczy opartych na wynikach badań archeologicznych i analizach egzegetycznych? Aby odpowiedzieć na te pytania autor artykułu dokonuje najpierw analizy głównych kampanii wojennych Jozuego (I), a następnie podejmuje próbę ich interpretacji w świetle danych archeologicznych (II).
Słowa kluczowe:
Jozue, podbój Kanaanu, kampanie wojenne, Jerycho, Gibeon, GalileaBibliografia
Filipiak M., „Arka Przymierza i Namiot Spotkania – najstarsza świątynia Starego Testamentu”, Poznańskie Studia Teologiczne 1972.
Fraine de J., „De miracolo solari Josue”, Verbum Domini 28 (1950).
Frankowski J., „Trudności historyczne Pisma świętego a rodzaje literackie”, Znak 21 (1969).
Gacek S., „Autor Księgi Jozuego”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 37 (1984).
Gacek S., „Księga Jozuego”, Tarnów 1993.
Gądecki S., „Wstęp do ksiąg historycznych Starego Testamentu”, Gniezno 1992.
Krawczyk R., „Historyczne początki starożytnego Izraela”, Forum Teologiczne 3 (2002).
Kudasiewicz J., „Biblia. Historia. Nauka”, Kraków 1978.
Puerto M.N., „Księga Jozuego, Sędziów i Rut”, tłum. P. Rak, Kraków 1999.
Sheldon R.M., „Szpiedzy, wywiady i tajne służby”, tłum. I. Sawicka, Warszawa 2007.
Synowiec J.S., „Izrael opowiada swoje dzieje”, Kraków 1998.
Synowiec J.S., „Mojżesz i jego religia”, Kraków 1996.
Tronina A., „Księga Jašar i jej ślady w Biblii Hebrajskiej”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 40 (1987).
Warzecha J., „Początki Izraela”, Studia TheologicaVarsaviensia 32 (1994).
Katedra Teologii Biblijnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
