Badania internetowe w służbie polskiej teorii i praktyki katechetycznej
Anna Zellma
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0002-3612-3454
Abstrakt
Postęp technologiczny sprawia, że Internet staje się narzędziem, które służy realizacji różnych celów badawczych prowadzonych nie tylko w obszarze nauk humanistycznych i społecznych, ale także teologicznych. W związku z powyższym, zasadniczym celem niniejszego opracowania było ukazanie badań internetowych jako nowego sposobu pozyskiwania danych empirycznych, który obok tradycyjnych metod badawczych, zasługuje na uwagę polskich katechetyków. Jako punkt wyjścia w badaniach internetowych należy przyjąć paradygmat analizy pastoralnoteologicznej wypracowanej w środowisku Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Tego rodzaju paradygmat postępowania badawczego gwarantuje zarówno skuteczność, jak i rzetelność w realizacji postawionych celów badawczych. Pozwala poprawnie zbadać i ocenić aktualny stan rzeczy w interesującym badacza obszarze oraz wyprowadzić wnioski znaczące dla praktyki katechetycznej, związanej z jej doskonaleniem. Wymaga zastosowania narzędzi badawczych typowych dla badań ilościowych i jakościowych prowadzonych w naukach społecznych. Najczęściej są to kwestionariusze ankiety rozsyłane w formie e-mailowej lub udostępniane na stronie WWW. Za istotne uznaje się również analizy blogów, czatów i forów dyskusyjnych. Zawsze towarzyszyć temu powinna rzetelność badawcza.
Słowa kluczowe:
katechetyka, badania, Internet, metody badawcze, paradygmatBibliografia
Batorski Dominik, Olcoń-Kubicka Marta, 2006, Prowadzenie badań przez Internet – podstawowe zagadnienia metodologiczne, Studia Socjologiczne, s. 99-132.
Bauman Teresa (red.), 2013, Praktyka badań pedagogicznych, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Bielinowicz Adam, 2013, Korelacja szkolnego nauczania religii z edukacją zdrowotną na przykładzie archidiecezji warmińskiej, „Studia Elbląskie”, t. 15, s. 405-414.
Bielinowicz Adam, 2014, Przygotowanie do małżeństwa w ramach szkolnego nauczania religii w opinii katechetów zatrudnionych na terenie Archidiecezji Warmińskiej, w: Lucjan Świto, Małgorzata Tomkiewicz (red.), Favor matrimonii?: teoria i praktyka, Wydział Teologii UWM, Olsztyn, s. 91-104.
Bielinowicz Adam, 2017, Kompetencje nauczycieli w kontekście różnorodności kulturowej w opinii katechetów archidiecezji warmińskiej, w: Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik (red.), Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 157-170.
Bielinowicz Adam, 2017, Recepcja dokumentu „Nauczanie i wychowanie chrześcijańskie w parafii - I (XIV) Synodu Archidiecezji Warmińskiej” wśród nauczycieli religii, Studia Warmińskie, t. 54, s. 169-183.
Chałupniak Radosław, 2013, Katechetyka jako teologia praktyczna. Zdefiniowanie tożsamości eklezjalnej, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 55-70.
Hughes Jason (ed.), 2012, SAGE Internet Research Methods, vol. 1-4, Sage Publications Ltd, London.
INSE research, http://research.inse.pl/ (22.12.2018).
Kamiński Ryszard, 2001, Wprowadzenie do teologii pastoralnej, Wydawnictwo M, Kraków.
Kamiński Ryszard, 2011, Tożsamość metodologiczna teologii pastoralnej, w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 37-55.
Kubinowski Dariusz, 2017, Możliwość zastosowania społecznych badań internetowych w konstruowaniu wiedzy pedagogicznej, Przegląd Badań Edukacyjnych, 2017, nr 25, s. s. 333-343.
Łaskarzewska Ewa, 2018, Ewangelizacja i katecheza w mediach społecznościowych. Studium z edukacji medialnej w świetle badań współczesnych blogów kapłańskich, Lublin 2018 (wydruk komputerowy; biblioteka KUL Jana Pawła II).
Łobocki Mieczysław, 2006, Metody i techniki badań pedagogicznych, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Majewski Mieczysław, 1998, Metodologia katechetyki w teorii i w praktyce, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków.
Majka Józef, 1995, Metodologia nauk teologicznych, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław.
Misiaszek Kazimierz, 2011, Status metodologiczny teologii katechetycznej (katechetyki), w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków 2011, s. 85-94.
ORCID Open Researcher and Contributor ID., https://pl.wikipedia.org/wiki/ORCID (22.11.2018).
Palka Stanisław, 2006; Metodologia Badania Praktyka Pedagogiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006.
Palka Stanisław, 2018, Wiązanie podejść metodologicznych w pedagogice teoretyczno-praktycznej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Palka Tadeusz, 2017, Kompetencje badawcze i świadomość metodologiczna pedagogów (pobocza szlaku myślowego Teresy Bauman), Jakościowe Badania Pedagogiczne, t. 2, nr 2, s. 40-45.
Pilch Tadeusz, Bauman Teresa, 2010, Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe
i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Potocki Andrzej, 2017, O Kościele także socjologicznie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Przybecki Adam, 2008, Pojęcie modelu duszpasterstwa teologii pastoralnej, Teologia Praktyczna, t. 9, s. 127-135.
Przygoda Wiesław, 2011, Paradygmaty postępowania badawczego w teologii praktycznej, w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 97-113.
Rahner Karl, 1964, Theologische und pastoraltheologische Vorüberleging, w: Franz Xaver Arnold [ in.] (red.), Handbuch der Pastoraltheologie, Praktische Theologie der Kirche in ihrer Gegenwart, Band I, Herder, Freiburg-Basel-Wien, 216-219.
Reipis Ulf-Dietrich, Stieger Stefen, 2004, Scientific LogAnalyzer: a web-based tool for analyses of server log files in psychological research, Behavior Research Methods, Instrument, & Computers”, no 36 (2), s. 304-311.
Rowiński Tomasz, 2004, O możliwościach prowadzenia badań przez Internet, Studia Psychologica, nr 5, s. 345-361.
Siemianowski Andrzej, 2001, Ogólna metodologia nauk. Wprowadzenie dla studentów teologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny Redakcja Wydawnictw, Poznań.
Siuda Piotr, 2006, Kwestionariusze internetowe – nowe narzędzie badawcze nauk społecznych, „Zeszyty Naukowe”, nr 2, s. 265-276.
Staniszewska Monika, 2013, The Internet as a tool for conducting social research, Acta Innovations, vol. 9, s. 48-52.
Szyjewski Zdzisław, Szyjewski Grzegorz, 2017, Wiarygodność metod badawczych, Informatyka Ekonomiczna, nr 2, s. 118-131.
Tomasik Piotr, 2013, Kwestie fundamentalne metodologii katechetyki, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 71-90.
Walulik A., 2013, Nauki empiryczne i warsztat badawczy katechetyków, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 169-179.
Żmijewska-Jędrzejczyk Teresa, 2004, Badania internetowe, w: Paweł B. Sztabiński, Franciszek Sztabiński, Zbigniew Sawiński (red.), Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 241-259.
Bauman Teresa (red.), 2013, Praktyka badań pedagogicznych, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Bielinowicz Adam, 2013, Korelacja szkolnego nauczania religii z edukacją zdrowotną na przykładzie archidiecezji warmińskiej, „Studia Elbląskie”, t. 15, s. 405-414.
Bielinowicz Adam, 2014, Przygotowanie do małżeństwa w ramach szkolnego nauczania religii w opinii katechetów zatrudnionych na terenie Archidiecezji Warmińskiej, w: Lucjan Świto, Małgorzata Tomkiewicz (red.), Favor matrimonii?: teoria i praktyka, Wydział Teologii UWM, Olsztyn, s. 91-104.
Bielinowicz Adam, 2017, Kompetencje nauczycieli w kontekście różnorodności kulturowej w opinii katechetów archidiecezji warmińskiej, w: Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik (red.), Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 157-170.
Bielinowicz Adam, 2017, Recepcja dokumentu „Nauczanie i wychowanie chrześcijańskie w parafii - I (XIV) Synodu Archidiecezji Warmińskiej” wśród nauczycieli religii, Studia Warmińskie, t. 54, s. 169-183.
Chałupniak Radosław, 2013, Katechetyka jako teologia praktyczna. Zdefiniowanie tożsamości eklezjalnej, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 55-70.
Hughes Jason (ed.), 2012, SAGE Internet Research Methods, vol. 1-4, Sage Publications Ltd, London.
INSE research, http://research.inse.pl/ (22.12.2018).
Kamiński Ryszard, 2001, Wprowadzenie do teologii pastoralnej, Wydawnictwo M, Kraków.
Kamiński Ryszard, 2011, Tożsamość metodologiczna teologii pastoralnej, w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 37-55.
Kubinowski Dariusz, 2017, Możliwość zastosowania społecznych badań internetowych w konstruowaniu wiedzy pedagogicznej, Przegląd Badań Edukacyjnych, 2017, nr 25, s. s. 333-343.
Łaskarzewska Ewa, 2018, Ewangelizacja i katecheza w mediach społecznościowych. Studium z edukacji medialnej w świetle badań współczesnych blogów kapłańskich, Lublin 2018 (wydruk komputerowy; biblioteka KUL Jana Pawła II).
Łobocki Mieczysław, 2006, Metody i techniki badań pedagogicznych, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Majewski Mieczysław, 1998, Metodologia katechetyki w teorii i w praktyce, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków.
Majka Józef, 1995, Metodologia nauk teologicznych, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław.
Misiaszek Kazimierz, 2011, Status metodologiczny teologii katechetycznej (katechetyki), w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków 2011, s. 85-94.
ORCID Open Researcher and Contributor ID., https://pl.wikipedia.org/wiki/ORCID (22.11.2018).
Palka Stanisław, 2006; Metodologia Badania Praktyka Pedagogiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006.
Palka Stanisław, 2018, Wiązanie podejść metodologicznych w pedagogice teoretyczno-praktycznej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Palka Tadeusz, 2017, Kompetencje badawcze i świadomość metodologiczna pedagogów (pobocza szlaku myślowego Teresy Bauman), Jakościowe Badania Pedagogiczne, t. 2, nr 2, s. 40-45.
Pilch Tadeusz, Bauman Teresa, 2010, Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe
i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Potocki Andrzej, 2017, O Kościele także socjologicznie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Przybecki Adam, 2008, Pojęcie modelu duszpasterstwa teologii pastoralnej, Teologia Praktyczna, t. 9, s. 127-135.
Przygoda Wiesław, 2011, Paradygmaty postępowania badawczego w teologii praktycznej, w: Wiesław Przyczyna (red.), Metodologia teologii praktycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 97-113.
Rahner Karl, 1964, Theologische und pastoraltheologische Vorüberleging, w: Franz Xaver Arnold [ in.] (red.), Handbuch der Pastoraltheologie, Praktische Theologie der Kirche in ihrer Gegenwart, Band I, Herder, Freiburg-Basel-Wien, 216-219.
Reipis Ulf-Dietrich, Stieger Stefen, 2004, Scientific LogAnalyzer: a web-based tool for analyses of server log files in psychological research, Behavior Research Methods, Instrument, & Computers”, no 36 (2), s. 304-311.
Rowiński Tomasz, 2004, O możliwościach prowadzenia badań przez Internet, Studia Psychologica, nr 5, s. 345-361.
Siemianowski Andrzej, 2001, Ogólna metodologia nauk. Wprowadzenie dla studentów teologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny Redakcja Wydawnictw, Poznań.
Siuda Piotr, 2006, Kwestionariusze internetowe – nowe narzędzie badawcze nauk społecznych, „Zeszyty Naukowe”, nr 2, s. 265-276.
Staniszewska Monika, 2013, The Internet as a tool for conducting social research, Acta Innovations, vol. 9, s. 48-52.
Szyjewski Zdzisław, Szyjewski Grzegorz, 2017, Wiarygodność metod badawczych, Informatyka Ekonomiczna, nr 2, s. 118-131.
Tomasik Piotr, 2013, Kwestie fundamentalne metodologii katechetyki, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 71-90.
Walulik A., 2013, Nauki empiryczne i warsztat badawczy katechetyków, Studia Katechetyczne, t. 9, s. 169-179.
Żmijewska-Jędrzejczyk Teresa, 2004, Badania internetowe, w: Paweł B. Sztabiński, Franciszek Sztabiński, Zbigniew Sawiński (red.), Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 241-259.
Zellma, A. (2019). Badania internetowe w służbie polskiej teorii i praktyki katechetycznej. Studia Warmińskie, 56, 213–226. https://doi.org/10.31648/sw.2815
Anna Zellma
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-3612-3454
Katedra Teologii Pastoralnej i Katechetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-3612-3454
