Źródła i charakter demokracji deliberatywnej
Karol Jasiński
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0002-7695-499X
Abstrakt
Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej wskazano na historyczne korzenie demokracji deliberatywnej (republikanizm, utylitaryzm, pragmatyzm, filozofię Johna Rawlsa i Jürgena Habermasa). W drugiej omówiono główne założenia i idee demokracji deliberatywnej (deliberację, uczestnictwo, dialog, perswazję, argumentację, porozumienie, zmianę poglądów). Natomiast w trzeciej części zaprezentowano katalog cech pozytywnych tej demokracji (tworzenie kultury politycznej, rozwijanie umiejętności argumentacji, znaczenie edukacji, kształtowanie opinii publicznej, partycypację obywateli), jak również naświetlono problemy rzutujące na proces samego funkcjonowania demokracji deliberatywnej (proceduralizm, neutralność aksjologiczną, brak dobrych racji, brak powszechnego porozumienia, utopijność).
Słowa kluczowe:
demokracja, ustrój społeczności, debata, racjonalność, uczestnictwo, moralnośćBibliografia
Abramowicz B., Koncepcja demokracji deliberatywnej jako odpowiedź na postulaty usprawnienia demokracji przedstawicielskiej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4 (2011), s. 216-221. Google Scholar
Bachmann K., Konwent o przyszłości Europy. Demokracja deliberatywna jako metoda legitymizacji władzy w wielopłaszczyznowym systemie politycznym, Wrocław 2004. Google Scholar
Bocheński J.M., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994. Google Scholar
Dryzek J.D., Deliberative Democracy and Beyond. Liberals, Critics, Contestation, Oxford 2000. Google Scholar
Freeman S., Deliberative Democracy: A Sympathetic Comment, Philosophy and Public Affairs 4 (2009), s. 396-397. Google Scholar
Gałkowski J., Demokracja ustrojem Zachodu?, Filozofuj! 5 (2015), s. 12-13. Google Scholar
Giddens A., Poza lewicą i prawicą. Przyszłość polityki radykalnej, tłum. J. Serwański, Poznań 2001. Google Scholar
Gutmann A., Thompson D., Why Deliberative Democracy?, Princeton 2004. Google Scholar
Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, przeł. A. Romaniuk, R. Marszałek, Warszawa 2005. Google Scholar
Heywood A., Teoria polityki. Wprowadzenie, przeł. M. Jasiński, B. Maliszewska, D. Stasiak, Warszawa 2009. Google Scholar
Juchacz P.W., Deliberacja-Demokracja-Partycypacja. Szkice z teorii demokracji ateńskiej i współczesnej, Poznań 2006. Google Scholar
Krzynówek A., Rozum a porządek polityczny. Wokół sporu o demokrację deliberatywną, Kraków 2010. Google Scholar
Macedo S., Cnoty liberalne, przeł. G. Łuczkiewicz, Kraków 1995. Google Scholar
Macedo S., Demokracja stanowi wyraz szacunku dla podstawowej równości moralnej wszystkich obywateli, Filozofuj! 5 (2015), s. 22. Google Scholar
Rawls J., The Law of Peoples with "The Idea of Public Reason Revisited", Cambridge-London 1999. Google Scholar
Sadurski W., Liberałów nikt nie kocha. Eseje i publicystyka 1996-2002, Warszawa 2003. Google Scholar
Smrokowska-Reichmann A., Problemy z dyskursem. Czytając Jürgena Habermasa, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica 25 (2012), s. 125-129. Google Scholar
Sroka J., Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka, Wrocław 2009. Google Scholar
Tocqueville A. de, O demokracji w Ameryce, przeł. M. Król, t. 1, Kraków 1996. Google Scholar
Walzer M., Polityka i namiętność. O bardziej egalitarny liberalizm, przeł. H. Jankowska, Warszawa 2006. Google Scholar
Węgrzecki J., Przyszłość demokracji deliberatywnej, Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 22 (2009), s. 27. Google Scholar
Żardecka-Nowak M., Demokracja deliberatywna jako remedium na ponowoczesny kryzys legitymizacji władzy, Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych Oddziału Lubelskiego PAN 3 (2008), s. 29. Google Scholar
Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-7695-499X
