Wczesny monastycyzm w relacji do władzy biskupiej i papieskiej
Olga Cyrek
Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Rejtana 16c, 35-959 RzeszówAbstrakt
The article describes the relationship between the first monks and the Church hierarchy represented by the bishops and popes. Bishops often mingled in the internal affairs of monastic communities, but some organizers of monastic life, such as Caesarius of Arles limited the interference from the outside. Abbots in Ireland while they become more important than bishops. Basil the Great, Augustine of Hippo, Caesarius of Arles, though they were monks, they exercised their functions well in positions of church and maintained friendly relations with the popes. A unique situation is the abbot of St. Columba the Younger, who in Gaul is involved in disputes with the local hierarchy. He did not agree even with the pope, but never openly spoke out against the Apostolic Seat. Monks usually do not lead to the riots but were respectful for the representatives of ecclesiastical authority.
Słowa kluczowe:
monastycyzm, średniowiecze, historia Kościoła, duchowość, życie wspólnotoweBibliografia
„O życiu Ewagriusza (Vita Evagrii)”, tł. L. Nieścior, w: Ewagriusz z Pontu, „Pisma ascetyczne”, t. 1, seria: ŹrMon 18.
„Regula ad monachos”, w: G. Morin, „S. Caesarii ep. Arelatensis Opera Omnia”, Maredsous 1942.
„Reguła Mistrza”, ŹrMon 40.
„Reguła św. Benedykta”, ŹrMon 40.
„Sobór Chalcedoński (451)”, w: „Dokumenty soborów powszechnych”, t. 1, oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002.
„Żywot św. Antoniego”, tł. E. Dąbrowska, w: „Święty Antoni. Żywot. Pisma ascetyczne”, ŹrMon 35.
Augustinus, „Sermo”, PL 39.
Augustyn św., „Kazania”, tł. P. Nehring, ŹrMon 27.
Bardy G., „Św. Augustyn. Człowiek i dzieło”, tł. Z. Kobylańska,Warszawa 1955.
Bazyli Wielki, „Listy”, tł. W. Krzyżaniak, Warszawa 1972.
Brockwell C.W., “Augustine’s Ideal of Monastic Community. Paradigm for hist Doctrine of the Church”, AugSt 8 (1977).
Burczak K., „Biskupi afrykańscy wobec herezji pelagianizmu”, VoxP 22 (2002).
Cahill T., „Jak Irlandczycy ocalili cywilizację. Nieznana historia heroicznej roli Irlandii w dziejach Europy po upadku Cesarstwa Rzymskiego”, tł. A. Barańczak, Poznań 1999.
Ceillier R.R.P., „Evagre du Pont, archidiacre de Constantinopole et abbe dans le desert des Cellules”, w: „Histoire Generale des Auteurs sacres et ecclesiastique”, Paris 1860.
Cezary z Arles św., „Kazania”, tł. S. Ryznar, PSP, t. 52.
Cezary z Arles św., „Reguła dla mniszek”, PSP, t. 26.
Cezary z Arles św., „Rekapitulacja”, PSP, t. 26.
Derdziuk E., „Mnisi iroszkoccy. Św. Kolumban Młodszy – ewangelizacja Europy”, Lublin 1997.
Desprez V., „Początki monastycyzmu. Dzieje monastycyzmu chrześcijańskiego do soboru efeskiego (431)”, t. 1, tł. J. Dembska, ŹrMon 21.
Grzegorz z Nazjanzu św., „Mowy”, w: S. Kazikowski (red.), „Święty Grzegorz z Nazjanzu, Mowy wybrane”, Warszawa 1967.
Hamman A., „Życie codzienne w Afryce Północnej w czasach św. Augustyna”, tł. M. Stafiej-Wróblewska, E. Sieradzińska, Warszawa 1989.
Hanslik R., “Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum”, Wien 1977.
Jan Kasjan, „Rozmowy”, tł. A. Nocoń, ŹrMon 28.
Jankowski A., „Życie mnisze”, t. 2, seria: „Z tradycji mniszej 7”.
Joannis Cassiani, „Collationes, Praefatio”, PL 49.
Jonas Elnonensis Abbas, „Vita Sancti Columbani Abbatis”, PL 87.
Jonasz z Bobbio, „Żywot Kolumbana”, PSP, t. 60.
Kolumban św., „Listy”, PSP, t. 60.
Kolumban św., „Pisma. Jonasz z Bobbio, Żywot Kolumbana”, PSP, t. 60, Warszawa 1995.
Krzyżaniak W., „Wstęp”, w: Św. Bazyli Wielki, „Listy”, Warszawa 1972.
Lambot C., “Césaire d’Arles (Règles de Saint)”, w: R. Naz (red.), “Dictionaire du droit canonique”, t. 3, Paris 1942.
Naumowicz J., „Wstęp”, w: Św. Bazyli Wielki, „Pisma ascetyczne”, t. 1, ŹrMon 5.
Panuś K., „Święty Patryk”, Kraków 2004.
Patryk św., „List do Korotyka (Epistola ad Coroticum)”, w: A. Bober, „Anglia, Szkocja, Irlandia. Teksty źródłowe do historii Kościoła i patrystyki I-IX”, Lublin 1991.
Piłat J., „Wstęp”, w: „Wczesne reguły monastyczne”, ŹrMon 3.
S. Benedicti, „Regula”, PL 66.
S. Caesarii, „Recapitulatio”, PL 67.
S. Caesarii, „Regula ad virgines”, PL 67.
Sozomen Hermiasz, „Historia Kościoła”, tł. S. Kazikowski, Warszawa 1980.
Starowieyski M., „Wprowadzenie”, w: „Reguła św. Augustyna”, PSP, t. 26, Warszawa 1980.
Starowieyski M., „Wprowadzenie”, w: Cezary z Arles św., „Reguła dla mniszek”, PSP, t. 26.
Stewart C., „Kasjan mnich”, tł. T. Lubowiecka, ŹrMon 34.
Strzelczyk J., „Apostołowie Europy”, Warszawa 1997.
Strzelczyk J., „Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy”, Warszawa 1987.
Sulpicjusz Sewer, „Żywot św. Marcina”, tł. P.J. Nowak, ŹrMon 8.
Śrutwa J., „Kontakty św. Augustyna z papieskim Rzymem”, w: J. Śrutwa, „Studia z dziejów Kościoła w starożytności”, Lublin 1999.
Śrutwa J., „Studia z dziejów Kościoła w starożytności”, Lublin 1999.
Trapè A., „Święty Augustyn. Człowiek – duszpasterz – mistyk”, tł. J. Sulowski, Warszawa 1987.
Tuniki W., “Vison of Peace”, New York 1963.
Vogüe de A., Neufville J., “Sources Chretiennes 181-186”, Paris 1971-1972.
Wipszycka W., „Wstęp”, w: „Święty Antoni. Żywot. Pisma ascetyczne”, ŹrMon 35.
Wygralak P., „Święty Cezary z Arles jako egzegeta i teolog”, w: Cezary z Arles, „Pisma dogmatyczne i egzegetyczne”, tł. A. Strzelecka, POK 29, Poznań 2004.
Żurek A., „Św. Cezary z Arles”, OŻ 17.
„Regula ad monachos”, w: G. Morin, „S. Caesarii ep. Arelatensis Opera Omnia”, Maredsous 1942.
„Reguła Mistrza”, ŹrMon 40.
„Reguła św. Benedykta”, ŹrMon 40.
„Sobór Chalcedoński (451)”, w: „Dokumenty soborów powszechnych”, t. 1, oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002.
„Żywot św. Antoniego”, tł. E. Dąbrowska, w: „Święty Antoni. Żywot. Pisma ascetyczne”, ŹrMon 35.
Augustinus, „Sermo”, PL 39.
Augustyn św., „Kazania”, tł. P. Nehring, ŹrMon 27.
Bardy G., „Św. Augustyn. Człowiek i dzieło”, tł. Z. Kobylańska,Warszawa 1955.
Bazyli Wielki, „Listy”, tł. W. Krzyżaniak, Warszawa 1972.
Brockwell C.W., “Augustine’s Ideal of Monastic Community. Paradigm for hist Doctrine of the Church”, AugSt 8 (1977).
Burczak K., „Biskupi afrykańscy wobec herezji pelagianizmu”, VoxP 22 (2002).
Cahill T., „Jak Irlandczycy ocalili cywilizację. Nieznana historia heroicznej roli Irlandii w dziejach Europy po upadku Cesarstwa Rzymskiego”, tł. A. Barańczak, Poznań 1999.
Ceillier R.R.P., „Evagre du Pont, archidiacre de Constantinopole et abbe dans le desert des Cellules”, w: „Histoire Generale des Auteurs sacres et ecclesiastique”, Paris 1860.
Cezary z Arles św., „Kazania”, tł. S. Ryznar, PSP, t. 52.
Cezary z Arles św., „Reguła dla mniszek”, PSP, t. 26.
Cezary z Arles św., „Rekapitulacja”, PSP, t. 26.
Derdziuk E., „Mnisi iroszkoccy. Św. Kolumban Młodszy – ewangelizacja Europy”, Lublin 1997.
Desprez V., „Początki monastycyzmu. Dzieje monastycyzmu chrześcijańskiego do soboru efeskiego (431)”, t. 1, tł. J. Dembska, ŹrMon 21.
Grzegorz z Nazjanzu św., „Mowy”, w: S. Kazikowski (red.), „Święty Grzegorz z Nazjanzu, Mowy wybrane”, Warszawa 1967.
Hamman A., „Życie codzienne w Afryce Północnej w czasach św. Augustyna”, tł. M. Stafiej-Wróblewska, E. Sieradzińska, Warszawa 1989.
Hanslik R., “Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum”, Wien 1977.
Jan Kasjan, „Rozmowy”, tł. A. Nocoń, ŹrMon 28.
Jankowski A., „Życie mnisze”, t. 2, seria: „Z tradycji mniszej 7”.
Joannis Cassiani, „Collationes, Praefatio”, PL 49.
Jonas Elnonensis Abbas, „Vita Sancti Columbani Abbatis”, PL 87.
Jonasz z Bobbio, „Żywot Kolumbana”, PSP, t. 60.
Kolumban św., „Listy”, PSP, t. 60.
Kolumban św., „Pisma. Jonasz z Bobbio, Żywot Kolumbana”, PSP, t. 60, Warszawa 1995.
Krzyżaniak W., „Wstęp”, w: Św. Bazyli Wielki, „Listy”, Warszawa 1972.
Lambot C., “Césaire d’Arles (Règles de Saint)”, w: R. Naz (red.), “Dictionaire du droit canonique”, t. 3, Paris 1942.
Naumowicz J., „Wstęp”, w: Św. Bazyli Wielki, „Pisma ascetyczne”, t. 1, ŹrMon 5.
Panuś K., „Święty Patryk”, Kraków 2004.
Patryk św., „List do Korotyka (Epistola ad Coroticum)”, w: A. Bober, „Anglia, Szkocja, Irlandia. Teksty źródłowe do historii Kościoła i patrystyki I-IX”, Lublin 1991.
Piłat J., „Wstęp”, w: „Wczesne reguły monastyczne”, ŹrMon 3.
S. Benedicti, „Regula”, PL 66.
S. Caesarii, „Recapitulatio”, PL 67.
S. Caesarii, „Regula ad virgines”, PL 67.
Sozomen Hermiasz, „Historia Kościoła”, tł. S. Kazikowski, Warszawa 1980.
Starowieyski M., „Wprowadzenie”, w: „Reguła św. Augustyna”, PSP, t. 26, Warszawa 1980.
Starowieyski M., „Wprowadzenie”, w: Cezary z Arles św., „Reguła dla mniszek”, PSP, t. 26.
Stewart C., „Kasjan mnich”, tł. T. Lubowiecka, ŹrMon 34.
Strzelczyk J., „Apostołowie Europy”, Warszawa 1997.
Strzelczyk J., „Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy”, Warszawa 1987.
Sulpicjusz Sewer, „Żywot św. Marcina”, tł. P.J. Nowak, ŹrMon 8.
Śrutwa J., „Kontakty św. Augustyna z papieskim Rzymem”, w: J. Śrutwa, „Studia z dziejów Kościoła w starożytności”, Lublin 1999.
Śrutwa J., „Studia z dziejów Kościoła w starożytności”, Lublin 1999.
Trapè A., „Święty Augustyn. Człowiek – duszpasterz – mistyk”, tł. J. Sulowski, Warszawa 1987.
Tuniki W., “Vison of Peace”, New York 1963.
Vogüe de A., Neufville J., “Sources Chretiennes 181-186”, Paris 1971-1972.
Wipszycka W., „Wstęp”, w: „Święty Antoni. Żywot. Pisma ascetyczne”, ŹrMon 35.
Wygralak P., „Święty Cezary z Arles jako egzegeta i teolog”, w: Cezary z Arles, „Pisma dogmatyczne i egzegetyczne”, tł. A. Strzelecka, POK 29, Poznań 2004.
Żurek A., „Św. Cezary z Arles”, OŻ 17.
Cyrek, O. (2011). Wczesny monastycyzm w relacji do władzy biskupiej i papieskiej. Studia Warmińskie, 48, 307–324. https://doi.org/10.31648/sw.302
Olga Cyrek
Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów
Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów
