Katecheza dorosłych w kontekście ich aktywności
Kazimierz Skoczylas
Katedra Teologii Praktycznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Gagarina 37, 87-100 Toruńhttps://orcid.org/0000-0002-3287-5317
Abstrakt
Współcześni seniorzy, których wielu cieszy się często dziś stosunkowo dobrym stanem zdrowia, po zakończeniu aktywności zawodowej podejmują różnorodne nowe formy aktywności. Niektórzy z nich włączają się w działalność uniwersytetów trzeciego wieku, przynależą do Rodziny Radia Maryja, są woluntariuszami albo korzystają z różnych form turystyki religijnej i pielgrzymek. Wiele przejawów ich aktywności wynika z pobudek religijnych. Rozwijająca się religijność seniorów wymaga prowadzenia systematycznej katechezy, która pomaga im w rozwoju. Kościół podkreśla, że ta katecheza powinna być dostosowana do sytuacji seniora. Pozwala ona odczytać religijny sens tego etapu życia oraz wzmacniać motywację do chrześcijańskiej obecności w rodzinie i środowisku. Powinna też rozbudzać zainteresowania religijne wiarą, kształtować i podtrzymać motywację chrześcijańskiej aktywności w Kościele i świecie. Znajduje to wyraz w chrześcijańskim zaangażowaniu w wychowanie rodzinne, obecności we
wspólnocie kościelnej, kształtowaniu dobra społecznego, a także pozwala atrakcyjnie spędzać czas wolny.
Słowa kluczowe:
katecheza, duszpasterstwo, seniorzy, aktywność seniorówBibliografia
Berdyńska Krystyna, 2019, Emerytura – koniec i początek, W Naszej Rodzinie, No. 4, p. 38.
Boguszewski Rafał, 2018, Religijność Polaków i ocena Kościoła Katolickiego, CBOS, Komunikat z Badań, No. 147, pp. 1–6.
Buczkowska Karolina, 2012, Aspekty religijne w podróżach osób starszych, Folia Turistica – Turystyka religijna, Wydawnictwo AWF, Kraków 2012, pp. 55–58.
Burdziej Stanisław, 2008, Radio Maryja a społeczeństwo obywatelskie, Znak, No. 640, pp. 17–28.
Central Statistical Office, 2016, Universities of the third century in the academic year 2014/15, Warsaw, Central Statistical Office, Population by sex and age groups, http://swaid.stat.gov.pl/Demografia_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_DEM_3.aspx (4.04.2019).
Dąbska Olga, 2014, O woluntariacie polskiego seniora, Pedagogika Katolicka, No. 19, pp. 139–148.
Departament badań społecznych i warunków życia GUS, Uniwersytety trzeciego wieku – wstępne badania, p. 1. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/10/1/1/uniwersytety_trzeciego_wieku.pdf (26.03.2019).
Grabowska Mirosława, 2008, Słuchacze Radia Maryja, CEBOS, Komunikat z badań, Warszawa, April, pp. 1–16.
Grotowska Stella, 2017, Turystyka religijna osób starszych – próba analizy jakościowej, Turystyka Kulturowa, No. 3, pp. 7–20.
Hipsz Natalia, 2014, Społeczna percepcja rzeczywistości parafialnej, Komunikat z badań CBOS, Warszawa, No. 163, pp. 1–12.
Jackowski Antoni, Sołjan Izabela, Bilska-Wodecka Elżbieta, 1999, Religie świata.
Szlaki pielgrzymkowe. in: Wielka encyklopedia geografii świata, vol. 15, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, p. 185.
Jasna Góra: pielgrzymka Rodziny Radia Maryja, https://ekai.pl/jasna-gora-pielgrzymka-rodziny-radia-maryja/ (10.07.2005).
Kalbarczyk Adam, 2015, „Nie odtrącaj mnie w starości”. O potrzebie profilowanego przepowiadania dla seniorów, Polonia Sacra, No. 1, pp. 115–130.
Katechezy, http://www.radiomaryja.pl/multimedia/katechezy/ (22.05.2019).
Konferencja w Sikorzu: chrześcijański wolontariat seniora to przyszłość, https://ekai.pl/konferencja-w-sikorzu-chrzescijanski-wolontariat-seniora-to-przyszlosc/ (9.04.2019).
Kongregacja ds. Duchowieństwa, 1998, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań.
Kopczyńska Żaneta, 2018, Radio Maryja świętuje z PIS, Gazeta Wyborcza, No. 281, p. 7, http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/8387753/Radio-Maryja-swietuje-z-PiS (20.04.2019).
Krakowiak Piotr, 2016, Wielopokoleniowy woluntariat hospicyjny jako przykład inkluzji seniorów w działania opiekuńcze w środowisku lokalnym, Studia nad Rodziną, No. 2, pp. 27–47.
Leszczyński Seweryn, 2012, Woluntariat – definicja, typy, readaptacja społeczna, Ogrody Nauk i Sztuk, pp. 131–135.
Łuszczyńska Maria, 2014, Międzypokoleniowa turystyka rodzinna – wyzwania w kontekście jednostkowym i społecznym, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 97–109.
Madera Andrzej J., 2003, Fenomen społecznopolityczny Radia Maryja, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, No. 2, pp. 79–100.
Międzynarodowa Rada ds. katechezy, 2001, Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Mróz Franciszek, 2014, Szlaki pielgrzymkowe w krajobrazie sakralnym Polski, in: Maciej Ostrowski i Józef Partyka (ed.), Krajobraz sakralny. XXII Seminarium Sacrum i przyroda, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Lwów, Kraków, pp. 103–118.
Olczyk Maciej, 2015, Woluntariat jako forma świadectwa wiary ludzi ochrzczonych, Teologia i Moralność, No. 1, pp. 93–103.
Pielgrzymka Radia Maryja do amerykańskiej Częstochowy, http://www.radiomaryja.pl/informacje/pielgrzymka-rodziny-radia-maryja-do-amerykanskiej-czestochowy/ (4.04.2019).
Plit Florian, Jakiej turystyki pragną seniorzy, www. journals.pan.pl/Content/97773/mainfile.pdf (22.05.2019).
Przygoda Wiesław, 2001, Wolontariat chrześcijański w życiu i działaniu Kościoła, Roczniki Naukowe Caritas, No. 5, pp. 39–58.
Przygoda Wiesław, 2009, Formacja apostolska ludzi w podeszłym wieku, Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, No. 1, pp. 170–184.
Skoczylas Kazimierz, 2016, Katecheza seniorów, Studia Włocławskie, Vol. 18, pp. 199–216.
Steuden Stanisława, 2014, Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. 98–99.
Śledzińska Jolanta, 2014, Międzypokoleniowo przez wieki. Z doświadczeń PTT, PTK i PTTK, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 25–39.
Telewizyjny uniwersytet biblijny, http://www.tv-trwam.pl/film/telewizyjny-uniwersytet-biblijny/ (22.05.2019).
Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce w liczbach, https://zdrowy-senior.org/uniwersytety-trzeciego-wieku-w-polsce-w-liczbach/ (26.03.2019).
Ustawa o działalności pożytku publicznego i woluntariacie, Dz.U. 2003, No. 96 item 873.
W naszej rodzinie, http://tv-trwam.pl/film/w-naszej-rodzinie/ (22/05/2019).
Zacłona Zdzisława, 2017, Woluntariat osób starszych na rzecz osób starszych w rozważaniach teoretycznych, in: Wiesława Borczyk (ed.), Woluntariat seniorów i dla seniorów – potrzeby, bariery, praktyka, Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Nowy Sącz, pp. 9–25.
Zajadacz Alina, 2014, Pokolenie XYZ a fenomen turystyki, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 55–67.
Zając Marian, 2012, Katechizacja osób w podeszłym wieku, Roczniki Pastoralno-Katechetyczne, pp. 151–162.
Boguszewski Rafał, 2018, Religijność Polaków i ocena Kościoła Katolickiego, CBOS, Komunikat z Badań, No. 147, pp. 1–6.
Buczkowska Karolina, 2012, Aspekty religijne w podróżach osób starszych, Folia Turistica – Turystyka religijna, Wydawnictwo AWF, Kraków 2012, pp. 55–58.
Burdziej Stanisław, 2008, Radio Maryja a społeczeństwo obywatelskie, Znak, No. 640, pp. 17–28.
Central Statistical Office, 2016, Universities of the third century in the academic year 2014/15, Warsaw, Central Statistical Office, Population by sex and age groups, http://swaid.stat.gov.pl/Demografia_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_DEM_3.aspx (4.04.2019).
Dąbska Olga, 2014, O woluntariacie polskiego seniora, Pedagogika Katolicka, No. 19, pp. 139–148.
Departament badań społecznych i warunków życia GUS, Uniwersytety trzeciego wieku – wstępne badania, p. 1. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/10/1/1/uniwersytety_trzeciego_wieku.pdf (26.03.2019).
Grabowska Mirosława, 2008, Słuchacze Radia Maryja, CEBOS, Komunikat z badań, Warszawa, April, pp. 1–16.
Grotowska Stella, 2017, Turystyka religijna osób starszych – próba analizy jakościowej, Turystyka Kulturowa, No. 3, pp. 7–20.
Hipsz Natalia, 2014, Społeczna percepcja rzeczywistości parafialnej, Komunikat z badań CBOS, Warszawa, No. 163, pp. 1–12.
Jackowski Antoni, Sołjan Izabela, Bilska-Wodecka Elżbieta, 1999, Religie świata.
Szlaki pielgrzymkowe. in: Wielka encyklopedia geografii świata, vol. 15, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, p. 185.
Jasna Góra: pielgrzymka Rodziny Radia Maryja, https://ekai.pl/jasna-gora-pielgrzymka-rodziny-radia-maryja/ (10.07.2005).
Kalbarczyk Adam, 2015, „Nie odtrącaj mnie w starości”. O potrzebie profilowanego przepowiadania dla seniorów, Polonia Sacra, No. 1, pp. 115–130.
Katechezy, http://www.radiomaryja.pl/multimedia/katechezy/ (22.05.2019).
Konferencja w Sikorzu: chrześcijański wolontariat seniora to przyszłość, https://ekai.pl/konferencja-w-sikorzu-chrzescijanski-wolontariat-seniora-to-przyszlosc/ (9.04.2019).
Kongregacja ds. Duchowieństwa, 1998, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań.
Kopczyńska Żaneta, 2018, Radio Maryja świętuje z PIS, Gazeta Wyborcza, No. 281, p. 7, http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/8387753/Radio-Maryja-swietuje-z-PiS (20.04.2019).
Krakowiak Piotr, 2016, Wielopokoleniowy woluntariat hospicyjny jako przykład inkluzji seniorów w działania opiekuńcze w środowisku lokalnym, Studia nad Rodziną, No. 2, pp. 27–47.
Leszczyński Seweryn, 2012, Woluntariat – definicja, typy, readaptacja społeczna, Ogrody Nauk i Sztuk, pp. 131–135.
Łuszczyńska Maria, 2014, Międzypokoleniowa turystyka rodzinna – wyzwania w kontekście jednostkowym i społecznym, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 97–109.
Madera Andrzej J., 2003, Fenomen społecznopolityczny Radia Maryja, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, No. 2, pp. 79–100.
Międzynarodowa Rada ds. katechezy, 2001, Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Mróz Franciszek, 2014, Szlaki pielgrzymkowe w krajobrazie sakralnym Polski, in: Maciej Ostrowski i Józef Partyka (ed.), Krajobraz sakralny. XXII Seminarium Sacrum i przyroda, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Lwów, Kraków, pp. 103–118.
Olczyk Maciej, 2015, Woluntariat jako forma świadectwa wiary ludzi ochrzczonych, Teologia i Moralność, No. 1, pp. 93–103.
Pielgrzymka Radia Maryja do amerykańskiej Częstochowy, http://www.radiomaryja.pl/informacje/pielgrzymka-rodziny-radia-maryja-do-amerykanskiej-czestochowy/ (4.04.2019).
Plit Florian, Jakiej turystyki pragną seniorzy, www. journals.pan.pl/Content/97773/mainfile.pdf (22.05.2019).
Przygoda Wiesław, 2001, Wolontariat chrześcijański w życiu i działaniu Kościoła, Roczniki Naukowe Caritas, No. 5, pp. 39–58.
Przygoda Wiesław, 2009, Formacja apostolska ludzi w podeszłym wieku, Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, No. 1, pp. 170–184.
Skoczylas Kazimierz, 2016, Katecheza seniorów, Studia Włocławskie, Vol. 18, pp. 199–216.
Steuden Stanisława, 2014, Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. 98–99.
Śledzińska Jolanta, 2014, Międzypokoleniowo przez wieki. Z doświadczeń PTT, PTK i PTTK, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 25–39.
Telewizyjny uniwersytet biblijny, http://www.tv-trwam.pl/film/telewizyjny-uniwersytet-biblijny/ (22.05.2019).
Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce w liczbach, https://zdrowy-senior.org/uniwersytety-trzeciego-wieku-w-polsce-w-liczbach/ (26.03.2019).
Ustawa o działalności pożytku publicznego i woluntariacie, Dz.U. 2003, No. 96 item 873.
W naszej rodzinie, http://tv-trwam.pl/film/w-naszej-rodzinie/ (22/05/2019).
Zacłona Zdzisława, 2017, Woluntariat osób starszych na rzecz osób starszych w rozważaniach teoretycznych, in: Wiesława Borczyk (ed.), Woluntariat seniorów i dla seniorów – potrzeby, bariery, praktyka, Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Nowy Sącz, pp. 9–25.
Zajadacz Alina, 2014, Pokolenie XYZ a fenomen turystyki, in: Jolanta Śledzińska, Bogdan Włodarczyk (ed.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, pp. 55–67.
Zając Marian, 2012, Katechizacja osób w podeszłym wieku, Roczniki Pastoralno-Katechetyczne, pp. 151–162.
Skoczylas, K. (2020). Katecheza dorosłych w kontekście ich aktywności. Studia Warmińskie, 57, 265–282. https://doi.org/10.31648/sw.4788
Kazimierz Skoczylas
Katedra Teologii Praktycznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Gagarina 37, 87-100 Toruń
https://orcid.org/0000-0002-3287-5317
Katedra Teologii Praktycznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Gagarina 37, 87-100 Toruń
https://orcid.org/0000-0002-3287-5317
