Tomáša Halíka wizja chrześcijaństwa
Karol Jasiński
Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
W niniejszym artykule punktem odniesienia są główne dzieła czeskiego filozofa i teologa Tomáša Halíka. Analizie poddano jego wizję chrześcijaństwa. Istotnym faktorem opisu jest biblijna metafora „drogi”, czyli sposobu wędrowania, poszukiwania i naśladowania, a nie ukazania jej jako zorganizowanej religii wyrażającej się w instytucji i kulcie. Halík postuluje konieczność przejścia od cywilizacji Christianitas
do chrześcijaństwa będącego sposobem duchowego rozwoju człowieka oraz od zideologizowanego i zamkniętego katolicyzmu do otwartej na dialog kulturowy i religijny katolickości. Wskazuje też na potrzebę dowartościowania innego typu teologii w chrześcijaństwie, która winna być mniej racjonalistyczna, a bardziej hermeneutyczna.
Słowa kluczowe:
Christianitas, chrześcijaństwo, katolicyzm, katolickość, teologiaBibliografia
Ciesielski Mieszko, 2018, Tomáša Halíka pytanie o dialog między teizmem a ateizmem. Postsekularna próba odpowiedzi, w: Mieszko Ciesielski, Katarzyna Szewczyk-Haake (red.), Szkoda, że Cię tu nie ma. Filozofia religii a postsekularyzm jako wyzwanie nowych czasów, Instytut Myśli Józefa Tischnera, JMR Trans-Atlantyk, Kraków, s. 83-102. Google Scholar
Codina Victor, 2018, Kościół wykluczonych. Teologia z perspektywy Nazaretu, tłum. Kasper Kaproń, WAM, Kraków. Google Scholar
Delsol Chantal, 2018, Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, tłum. Małgorzata Kowalska, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Delsol Chantal, 2023, Koniec świata chrześcijańskiego. Inwersja normatywna i nowa era, tłum. Piotr Napiwodzki, WAM, Kraków. Google Scholar
Dobrzeniecki Marek, King Derek, 2021, The Theology of Hiddenness: J.L. Schellenberg. Divine Hiddenness, and the Role of Theology, „Roczniki Filozoficzne”, nr 3, s. 105-122. Google Scholar
Gaj Ryszard, 2019, Utopia teologii wyzwolenia a kościół Franciszka. Między dualizmem a monizmem antropologicznym, Temida 2, Białystok. Google Scholar
Gierycz Michał, 2014, Kościół, teoria i kryzys polityki, w: Jan Grosfeld (red.), 50 lat później. Posoborowe dylematy współczesnego Kościoła, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, s. 113-130. Google Scholar
Grodz Stanisłąw, 2017, „Dezeuropeizacja” chrześcijaństwa? Badania nad globalnym (światowym) chrześcijaństwem, w: Barbara Rozen, Roman Kordonski (red.), Poznać aby Zrozumieć - Misyjny Wymiar Kościoła. Księga Jubileuszowa dedykowana ks. dr. hab. Jackowi Janowi Pawlikowi SVD, prof. UWM z okazji 65. rocznicy urodzin 40. lat kapłaństwa 30-lecia pracy naukowej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, s. 321-332. Google Scholar
Grün Anselm, Halík Tomáš, 2017, Bóg zagubiony. Wiara w objęciach niewiary, tłum. Marek Chojnacki, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2004, Co nie jest chwiejne, jest nietrwałe. Labiryntem świata z wiarą i wątpliwościami, tłum. Juliusz Zychowicz, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2005, Europejskie mówienie o Bogu i milczenie o Bogu, tłum. Juliusz Zychowicz, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań. Google Scholar
Halík Tomáš, 2006a, Wzywany czy niewzywany, Bóg się tutaj zjawi. Europejskie wykłady z filozofii i socjologii dziejów chrześcijaństwa, tłum. Andrzej Babuchowski, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2006b, Zacheuszu! Kazania na niedziele i święta, tłum. Andrzej Babuchowski, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2007, Noc spowiednika. Paradoksy małej wiary w epoce postoptymistycznej, tłum. Andrzej Babuchowski, Księgarnia św. Jacka, Katowice. Google Scholar
Halík Tomáš, 2009, Cierpliwość wobec Boga. Spotkanie wiary z niewiarą, tłum. Andrzej Babuchowski, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2010a, Dotknij ran. Duchowość nieobojętności, tłum. Andrzej Babuchowski, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2010b, Drzewo ma jeszcze nadzieję. Kryzys jako szansa, tłum. Andrzej Babuchowski, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2011, Teatr dla aniołów. Życie jako religijny eksperyment, tłum. Andrzej Babuchowski, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2013, Hurra, nie jestem Bogiem, tłum. Andrzej Babuchowski, Tomasz Dostatni, Juliusz Zychowicz, Agora, Warszawa. Google Scholar
Halík Tomáš, 2014, Chcę, abyś był, tłum. Andrzej Babuchowski, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2015a, Church for the Seekers, w: Tomáš Halík, Pavel Hošek (red.), A Czech Perspective on Faith in a Secular Age, The Council for Research in Values and Philosophy, Washington D.C., s. 127-133. Google Scholar
Halík Tomáš, 2015b, Europe between Laicity and Christianity, w: Tomáš Halík, Pavel Hošek (red.), A Czech Perspective on Faith in a Secular Age, The Council for Research in Values and Philosophy, Washington D.C., s. 53-61. Google Scholar
Halík Tomáš, 2020, Od „podziemnego Kościoła” do labiryntu wolności. Autobiografia, tłum. Jacek Illg, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, 2022, Popołudnie chrześcijaństwa. Odwaga do zmiany, tłum. Tomasz Maćkowiak, WAM, Kraków. Google Scholar
Halík Tomáš, Dostatni Tomasz, 2013, Różnorodność pojednana. Rozmowy, tłum. Andrzej Babuchowski, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Kočí Martin, Roubík Pavel, 2015, Searching the Altar of an Unknown God: Tomáš Halík on Faith in a Secular Age, w: Tomáš Halík, Pavel Hošek (red.), A Czech Perspective on Faith in a Secular Age, The Council for Research in Values and Philosophy, Washington D.C., s. 97-126. Google Scholar
Konarski Jan, 2012, Wojciech Giertych OP i ks. Tomáš Halík: dwie perspektywy filozoficzne i teologiczne – jakie możliwości dialogu?, „Warszawskie Studia Teologiczne”, nr 1, s. 47-56. Google Scholar
Metz Johann Baptist, 2000, Teologia polityczna, tłum. Agnieszka Mosurek, WAM, Kraków. Google Scholar
Napiórkowski Andrzej, 2014, Współczesny sekularyzm a teologia sekularyzacji, „Studia Nauk Teologicznych”, nr 9, s. 11-36. Google Scholar
Patočka Jan, 1997, Kim są Czesi?, tłum. Jacek Baluch, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków. Google Scholar
Possenti Vittorio, 2000, Katolicka nauka społeczna wobec dziedzictwa oświecenia, tłum. Łukasz Skuza, Stanisław Pyszka, Tadeusz Żeleźnik, WAM, Kraków. Google Scholar
Possenti Vittorio, 2005, Religia i życie publiczne. Chrześcijaństwo w dobie ponowożytnej, tłum. Tadeusz Żeleźnik, PAX, Warszawa. Google Scholar
Stróżewski Władysław, 1992, W kręgu wartości, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Taylor Charles, 2002, Koniec świata chrześcijańskiego – zysk czy strata?, „Tygodnik Powszechny”, nr 21, s. 13. Google Scholar
Taylor Charles, 2003, Varieties of Religion Today. William James Revisited, Harvard University Press, Cambridge (Ma) – London. Google Scholar
Taylor Charles, 2004, Modern Social Imaginaries, Duke University Press, Durham – London. Google Scholar
Taylor Charles, 2007, A Secular Age, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge (Ma) – London. Google Scholar
Taylor Charles, 2011a, Dilemmas and Connections. Selected Essays, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge (Ma) – London. Google Scholar
Taylor Charles, 2011b, Western Secularity, w: Craig Calhoun, Mark Juergensmeyer, Jonathan van Antwerpen (red.), Rethinking Secularism, Oxford University Press, New York, s. 31–53. Google Scholar
Vattimo Gianni, 1999, Belief, Polity Press, Cambridge. Google Scholar
Węcławski Tomasz, 1999, Wielkie kryzysy tradycji chrześcijańskiej, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań. Google Scholar
Woźniak Robert J., 2023, Koniec czy zmiana? Dialog z Chantal Delsol wokół obecnej sytuacji cywilizacji chrześcijańskiej, w: Chantal Delsol, Koniec świata chrześcijańskiego. Inwersja normatywna i niwa era, tłum. Piotr Napiwodzki, WAM, Kraków, s. 7-25. Google Scholar
Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
