POLSZCZYZNA RADZIECKA NA KARTACH SŁOWNIKA ROSYJSKO-POLSKIEGO JÓZEFA KRASNEGO
Michał Sobczak
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
This article concerns a specific language-code that was used by the Poles living
in the territory of the Soviet Union in the interwar period. The introductory section
outlines the history of the Polish minority in the USSR, discusses the major premises
of the ethnic policy of the Soviet authorities employed with respect to ethnic minorities
and presents the features of the Soviet Polish language. The empirical section is focused
on the analysis of the entries from the Russian-Polish dictionary of Józef Krasny.
It is established that the equivalents of the Russian units placed in this dictionary are
classified to the Soviet Polish language. This aspect is seen on the lexical, inflective
and syntactic grounds.
Słowa kluczowe:
interwar period, the Soviet Polish language, ethnic policy of the Soviet authorities, Russicism, the Russian-Polish dictionary of Józef KrasnyBibliografia
Źródło
Русско-польский словарь. 1933. Pед. Красный Ю. Москва: Советская энциклопедия.
Literatura
Cieszkowski Marek, Mędelska Jolanta. 2011. О раннем варианте немецкого советского
языка (на материале Русско-немецкого словаря А. Ф. Несслера). „Slavia Orientalis”
LX, nr 2: 254-276.
Graczykowska Tamara. 2007. Rusycyzmy i sowietyzmy w tekstach Tomasza Dąbala
(przedstawiciela polskich komunistów przebywających w okresie międzywojennym
w ZSRR). W: Język, historia, polityka. Red. Laskowska E., Jaracz M. Bydgoszcz:
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 39-49.
Graczykowska Tamara. 2008. Wpływ sytuacji politycznej na jakość polszczyzny tygodnika
„Trybuna radziecka”, wydawanego w ZSRR w okresie międzywojennym. W: Język,
społeczeństwo, wartości. Red. Laskowska E., Benenowska I., Jaracz M. Bydgoszcz:
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 137-150.
Iwanow Mikołaj. 1991. Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-
-1939. Warszawa-Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Iwanow Mikołaj. 1992. Stan i potrzeby badań nad polską mniejszością narodową w ZSRR,
W: Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J.,
Wawrykiewicz M. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
– Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk: 35-43.
Киселёва Ирина. 2007. Советский польский язык в России до II Мировой войны.
W: Język, historia, polityka. Red. Laskowka E., Jaracz M. Bydgoszcz: Wydawnictwo
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 87-92.
Kubiak Hieronim, Polacy i Polonia w ZSRR: kwestie terminologiczne, periodyzacja,
rozmieszczenie przestrzenne, szacunki ilościowe. W: Mniejszości polskie i Polonia
w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz M. Wrocław-Warszawa-
Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo Polskiej Akademii
Nauk: 17-34.
Łukawski Zygmunt. 1978. Ludność polska w Rosji. 1863-1914. Wrocław: Zakład Narodowy
im. Ossolińskich.
Маршалэк Марэк. 2001. Из исследований над советским польским языком (1917-
-1939). „Zinatniskie raksti” nr III: 167-173.
Mędelska Jolanta. 2007. Siedmiolatki i polityka. Język kowieńskich Nowych czytanek,
Język, historia, polityka, Red. Laskowka E., Jaracz M. Bydgoszcz: Wydawnictwo
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 101-112.
Mędelska Jolanta. [w druku]. U źródeł dialektu kulturalnego Niemców radzieckich: próba
skodyfikowania pierwszych niemieckich sowietyzmów. „Slavia Orientalis”.
Mędelska Jolanta. 2001. Проблемы исследования послереволюционного варианта
советского польского языка. „Scando-Slavica” nr 47: 53-61.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2000. Kułak czy gbur? Rozterki twórców polszczyzny
radzieckiej. „Przegląd Polonijny” nr XXVI: 121-139.
Мэндельска Йоланта. 2001. Советский польский язык как новый объект лингвисти-
ческих исследований. К постановке вопроса. „Zinatniskie raksti” nr III: 174-180.
Michalski Wojciech. 1992. Problemy językowe mniejszości polskiej w ZSRR. Mniejszości
polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz
M. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo
Polskiej Akademii Nauk: 181-183.
Siedlecki Julian. 1990. Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1986. Gdańsk: Graf.
Sierocka Krystyna. 1968. Polonia radziecka 1917-1939. Warszawa: Państwowy Instytut
Wydawniczy.
Sobczak Michał. 2015. Rosyjskie skrótowce porewolucyjne w dwujęzycznym opisie leksykograficznym
(rosyjsko-polskim i rosyjsko-niemieckim). W: Linguistica Bidgostiana
Series Nova. Red. Dyszak A. Warszawa: BEL Studio: 153-179.
Szydłowska-Ceglowa Barbara. 1997. Język polski w Rosji porewolucyjnej i ZSRR
(do roku 1935). „Język Polski” LXXVII, nr 4-5: 251-258.
Русско-польский словарь. 1933. Pед. Красный Ю. Москва: Советская энциклопедия.
Literatura
Cieszkowski Marek, Mędelska Jolanta. 2011. О раннем варианте немецкого советского
языка (на материале Русско-немецкого словаря А. Ф. Несслера). „Slavia Orientalis”
LX, nr 2: 254-276.
Graczykowska Tamara. 2007. Rusycyzmy i sowietyzmy w tekstach Tomasza Dąbala
(przedstawiciela polskich komunistów przebywających w okresie międzywojennym
w ZSRR). W: Język, historia, polityka. Red. Laskowska E., Jaracz M. Bydgoszcz:
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 39-49.
Graczykowska Tamara. 2008. Wpływ sytuacji politycznej na jakość polszczyzny tygodnika
„Trybuna radziecka”, wydawanego w ZSRR w okresie międzywojennym. W: Język,
społeczeństwo, wartości. Red. Laskowska E., Benenowska I., Jaracz M. Bydgoszcz:
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 137-150.
Iwanow Mikołaj. 1991. Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-
-1939. Warszawa-Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Iwanow Mikołaj. 1992. Stan i potrzeby badań nad polską mniejszością narodową w ZSRR,
W: Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J.,
Wawrykiewicz M. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
– Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk: 35-43.
Киселёва Ирина. 2007. Советский польский язык в России до II Мировой войны.
W: Język, historia, polityka. Red. Laskowka E., Jaracz M. Bydgoszcz: Wydawnictwo
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 87-92.
Kubiak Hieronim, Polacy i Polonia w ZSRR: kwestie terminologiczne, periodyzacja,
rozmieszczenie przestrzenne, szacunki ilościowe. W: Mniejszości polskie i Polonia
w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz M. Wrocław-Warszawa-
Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo Polskiej Akademii
Nauk: 17-34.
Łukawski Zygmunt. 1978. Ludność polska w Rosji. 1863-1914. Wrocław: Zakład Narodowy
im. Ossolińskich.
Маршалэк Марэк. 2001. Из исследований над советским польским языком (1917-
-1939). „Zinatniskie raksti” nr III: 167-173.
Mędelska Jolanta. 2007. Siedmiolatki i polityka. Język kowieńskich Nowych czytanek,
Język, historia, polityka, Red. Laskowka E., Jaracz M. Bydgoszcz: Wydawnictwo
Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: 101-112.
Mędelska Jolanta. [w druku]. U źródeł dialektu kulturalnego Niemców radzieckich: próba
skodyfikowania pierwszych niemieckich sowietyzmów. „Slavia Orientalis”.
Mędelska Jolanta. 2001. Проблемы исследования послереволюционного варианта
советского польского языка. „Scando-Slavica” nr 47: 53-61.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2000. Kułak czy gbur? Rozterki twórców polszczyzny
radzieckiej. „Przegląd Polonijny” nr XXVI: 121-139.
Мэндельска Йоланта. 2001. Советский польский язык как новый объект лингвисти-
ческих исследований. К постановке вопроса. „Zinatniskie raksti” nr III: 174-180.
Michalski Wojciech. 1992. Problemy językowe mniejszości polskiej w ZSRR. Mniejszości
polskie i Polonia w ZSRR. Red. Kubiak H., Paleczny T., Rokicki J., Wawrykiewicz
M. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo
Polskiej Akademii Nauk: 181-183.
Siedlecki Julian. 1990. Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1986. Gdańsk: Graf.
Sierocka Krystyna. 1968. Polonia radziecka 1917-1939. Warszawa: Państwowy Instytut
Wydawniczy.
Sobczak Michał. 2015. Rosyjskie skrótowce porewolucyjne w dwujęzycznym opisie leksykograficznym
(rosyjsko-polskim i rosyjsko-niemieckim). W: Linguistica Bidgostiana
Series Nova. Red. Dyszak A. Warszawa: BEL Studio: 153-179.
Szydłowska-Ceglowa Barbara. 1997. Język polski w Rosji porewolucyjnej i ZSRR
(do roku 1935). „Język Polski” LXXVII, nr 4-5: 251-258.
Sobczak, M. (2016). POLSZCZYZNA RADZIECKA NA KARTACH SŁOWNIKA ROSYJSKO-POLSKIEGO JÓZEFA KRASNEGO. Acta Neophilologica, 2(XVIII), 83–94. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/an/article/view/694
Michał Sobczak
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Inne teksty tego samego autora
- Michał Sobczak, KURZWÖRTER IM DEUTSCHEN RAKETENUND ARTILLERIEWORTSCHATZ: STRUKTURELLE UND TRANSLATORISCHE ASPEKTE , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XX (2018): Acta Neophilologica
- Michał Sobczak, Emilia Pankanin, Błędy tłumaczeniowe i redakcyjne w wytycznych szkoleniowych dla sędziów koszykarskich w konfrontacji angielsko-polskiej , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XXI (2019): Acta Neophilologica
