MAŁY BIES FIODORA SOŁOGUBA NA SCENACH POLSKICH
Jadwiga Gracla
Katedra Białorutenistyki Uniwersytet WarszawskiAbstract
The present article focuses on the post-war stage productions of Fyodor Sologub’s The Petty
Demon (also known as The Little Demon). The history of stage productions of Sologub’s novel in
Poland is discussed. The author notes the absence of a key figure – niedotykomka (little demon) – and
the implementation of the stage text of the novel instead of a text of play. Due to these facts, as well
as because of the lack of allocation of space into the fantastic and the realistic, the performance does
not reflect the ideas of the original text. According to the author, there was a shift in emphasis in the
stage performances, damaging the symbolic and decadent nature of the text.
Schlagworte:
spectacle, drama, Sologub, expressionism, spaceLiteraturhinweise
Bab J. 1953. Teatr współczesny. Przeł. Misiołek E. Warszawa: PIW.
Bablet Denis., 1973. Współczesna reżyseria. Warszawa: PIW.
Bablet Denis. 1980. Rewolucje sceniczne XX wieku. Przeł. Strzelecki Z., Mazur K. Warszawa: PIW.
Braun Kazimierz. 1984. Wielka Reforma Teatru. Ludzie – Idee – Zdarzenia. Wrocław-Warszawa-
-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brauneck M. 1993-2005. Die Welt als Bühne. Geschichte des europäischen Theaters. T. 1-5. Stuttgart-
Weimar: J. B. Metzler Verlag.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim. 1983. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa:
PIW.
Gracla Jadwiga. 2013. Dramat wobec sceny. Echa ewolucji teatru europejskiego w dramaturgii
pierwszego trzydziestolecia XX wieku, Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Gracla Jadwiga. 2002. Dramaturgia rosyjska przełomu XIX i XX wieku w świetle przemian teatru
w Europie, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Gracla Jadwiga. 2006. Modus egzystencji postaci jako studium choroby psychicznej (Próba analizy
scenicznej wersji Małego biesa Fiodora Sołoguba). „Studia Rusycystyczne” nr 14: 21-27.
Kania Kazimierz. Gorzki i okrutny spektakl. W: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/44085.html [Dostęp
12 X 2015].
Kowzan Tadeusz. 1988. Znak w teatrze. W: Problemy teorii dramatu i teatru. Red. Degler J. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Nicoll Allardyce. 1983. Dzieje dramatu. Przeł. Krzeczkowski H., Niepokólczycki W., Nowacki
J. Warszawa: PIW.
Osiński Zbigniew. 1979. Prace reżyserskie i scenograficzne Konrada Swinarskiego. „Pamiętnik
Teatralny: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce teatru” z. 1: 3-104.
Pavis Patrice. 1998. Słownik terminów teatralnych. Przeł. Świontek S. Wrocław-Warszawa: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich.
Sielicki Franciszek. 1996. Pisarze rosyjscy początku XX wieku w Polsce Międzywojennej. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Sologub Fedor. 1909. Melkij bes. Moskva : Izdatel‘stvo AST : Astrel‘.
Sugiera Małgorzata. 1993. Craig, Stanisławski i moskiewski Hamlet. „Dialog: miesięcznik Związku
Literatów Polskich” t. 38, nr 8: 98-108.
Swinarski Konrad. 1988. Wierność wobec zmienności. Wstęp Fik M. Red. Fik M. i Sieradzki J. Warszawa:
Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Taranienko Zbigniew. 1981. Rozmowy o teatrze. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania
Kultury.
Teatr Konrada Swinarskiego. Rekonesans. 1978. Red. Udalska E. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Semil Małgorzata, Wysińska Elżbieta. 1990. Słownik współczesnego teatru. Twórcy, teatry, teorie,
Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Źródła internetowe:
http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/6236.html [Dostęp 15 X 2015].
http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/2358,sztuka.html [Dostęp 18 X 2015].
http://www.fsologub.ru/o-sologube/pavlova_pisatel-inspektor-11.html [Dostęp 20 X 2015].
Bablet Denis., 1973. Współczesna reżyseria. Warszawa: PIW.
Bablet Denis. 1980. Rewolucje sceniczne XX wieku. Przeł. Strzelecki Z., Mazur K. Warszawa: PIW.
Braun Kazimierz. 1984. Wielka Reforma Teatru. Ludzie – Idee – Zdarzenia. Wrocław-Warszawa-
-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brauneck M. 1993-2005. Die Welt als Bühne. Geschichte des europäischen Theaters. T. 1-5. Stuttgart-
Weimar: J. B. Metzler Verlag.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim. 1983. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa:
PIW.
Gracla Jadwiga. 2013. Dramat wobec sceny. Echa ewolucji teatru europejskiego w dramaturgii
pierwszego trzydziestolecia XX wieku, Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Gracla Jadwiga. 2002. Dramaturgia rosyjska przełomu XIX i XX wieku w świetle przemian teatru
w Europie, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Gracla Jadwiga. 2006. Modus egzystencji postaci jako studium choroby psychicznej (Próba analizy
scenicznej wersji Małego biesa Fiodora Sołoguba). „Studia Rusycystyczne” nr 14: 21-27.
Kania Kazimierz. Gorzki i okrutny spektakl. W: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/44085.html [Dostęp
12 X 2015].
Kowzan Tadeusz. 1988. Znak w teatrze. W: Problemy teorii dramatu i teatru. Red. Degler J. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Nicoll Allardyce. 1983. Dzieje dramatu. Przeł. Krzeczkowski H., Niepokólczycki W., Nowacki
J. Warszawa: PIW.
Osiński Zbigniew. 1979. Prace reżyserskie i scenograficzne Konrada Swinarskiego. „Pamiętnik
Teatralny: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce teatru” z. 1: 3-104.
Pavis Patrice. 1998. Słownik terminów teatralnych. Przeł. Świontek S. Wrocław-Warszawa: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich.
Sielicki Franciszek. 1996. Pisarze rosyjscy początku XX wieku w Polsce Międzywojennej. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Sologub Fedor. 1909. Melkij bes. Moskva : Izdatel‘stvo AST : Astrel‘.
Sugiera Małgorzata. 1993. Craig, Stanisławski i moskiewski Hamlet. „Dialog: miesięcznik Związku
Literatów Polskich” t. 38, nr 8: 98-108.
Swinarski Konrad. 1988. Wierność wobec zmienności. Wstęp Fik M. Red. Fik M. i Sieradzki J. Warszawa:
Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Taranienko Zbigniew. 1981. Rozmowy o teatrze. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania
Kultury.
Teatr Konrada Swinarskiego. Rekonesans. 1978. Red. Udalska E. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Semil Małgorzata, Wysińska Elżbieta. 1990. Słownik współczesnego teatru. Twórcy, teatry, teorie,
Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Źródła internetowe:
http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/6236.html [Dostęp 15 X 2015].
http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/2358,sztuka.html [Dostęp 18 X 2015].
http://www.fsologub.ru/o-sologube/pavlova_pisatel-inspektor-11.html [Dostęp 20 X 2015].
Gracla, J. (2015). MAŁY BIES FIODORA SOŁOGUBA NA SCENACH POLSKICH. Acta Neophilologica, 2(XVII), 113–119. Abgerufen von https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/an/article/view/761
Jadwiga Gracla
Katedra Białorutenistyki Uniwersytet Warszawski
Katedra Białorutenistyki Uniwersytet Warszawski
Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in
- Jadwiga Gracla, JEWREINOW W POWOJENNEJ POLSCE. (UWAGI O SPEKTAKLU TEATR ODWIECZNEJ WOJNY TEATRU WYBRZEŻE) , Acta Neophilologica: Bd. 1 Nr. XVII (2015): Acta Neophilologica
