DOM DZIECIĘCY, BIEG BARJEROWY, KULTURALNO-BYTOWE OBSŁUGIWANIE, CZYLI O FRAZEMACH W POLSKOJĘZYCZNEJ PRASIE RADZIECKIEJ (NA MATERIALE „TRYBUNY RADZIECKIEJ” Z LAT 1927-1938)
Tamara Graczykowska
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
This article deals with the phrasemes found in the Soviet variant of the Polish
language in the years preceding World War II. Analytical material is collected from
“Trybuna Radziecka”, a central Polish weekly published in Moscow in 1927–1938
and edited by Polish left-wing intelligentsia, living in the USRR as political émigrés
in this period. Phrasemes are classified thematically to present the new realities
of life in the Soviet Union (e.g. politics – abecadło wyborcze, services – kulturalno-bytowe
obsługiwanie, education – dom dziecięcy). Almost all phrasemes are borrowings from
the Russian language.
Słowa kluczowe:
Polish press, Moscow, interwar period, vocabulary, phrasemesBibliografia
Chlebda Wojciech. 2001. Frazematyka, W: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku.
Współczesny język polski. t. 2. Red. Bartmiński J. Wiedza o Kulturze. Lublin: Wydawnictwo
UMCS: 335-342.
Cimek Henryk. 1993. Tomasz Dąbal 1890-1937. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Encyklopedia języka polskiego. 1999. Wyd. 3 pop. i uzup. Red. Urbańczyk S., Kucała M.
Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Ossolińskich.
Grek-Pabisowa Iryda, Ostrówka Małgorzata. 2010. „A ja pójdę do oziory nogi wypołoszczę”
– czyli co wiemy o języku polskim na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym.
W: Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe. Red. Kawalou
S., Radzik R., Sajewicz M. Lublin: UMCS: 389-395.
Iwanow Mikołaj. 1991. Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-
-1939, Warszawa-Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Joachimiak-Prażanowska Joanna. 2014. Osobliwe analityzmy słownikowe i frazeologizmy
w polskojęzycznej wileńskiej prasie międzywojennej (na materiale „Kuriera Wileńskiego”).
„Acta Baltico-Slavica” nr 38: 153-171.
Karaś Halina. 1996. Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów, Warszawa:
Elipsa.
Karaś Halina. 2002. Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa-Puńsk: Aušra.
Mędelska Jolanta. 2000. Język polskiej prasy wileńskiej (1945-1979). T. II. Lata 1945-
-1959. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Mędelska Jolanta, 2015. Specyficzne warianty języków narodowych: polski północnokresowy
i niemiecki nadwołżański. Perspektywy badań porównawczych. „Acta Baltico-
Slavica” nr 39: 14-44.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2000. Kułak czy gbur? Rozterki twórców polszczyzny
radzieckiej. „Przegląd Polonijny” nr XXVI: 129-132.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2003. Język polski na Białorusi Radzieckiej okresu
międzywojennego (kilka uwag na gorąco). „Acta Baltico-Slavica” nr 27: 63-71.
Marszałek Marek. 2006. Słownictwo wydawnictw książkowych drukowanych na radzieckiej
Litwie. Opis dyferencjalny. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza
Wielkiego.
Marszałek Marek. 2015. Frazemy wschodniosłowiańskie w powojennej polszczyźnie
wileńskiej. „Język Polski” Nr XCV, z. 5: 433-445.
Marszałek Marek. [w druku]. Frazemy rosyjskie w pisanym wariancie polszczyzny wileńskiej
(lata 1949-1985).
Patek Artur. 1992. Polacy w Rosji i ZSRR. W: Polonia w Europie. Red. Szydłowska-Ceglowa
B. Poznań: Polska Akademia Nauk. Zakład Badań Narodowościowych: 283-363.
Sierocka Krystyna. 1968. Polonia radziecka 1917-1939. Z działalności kulturalnej
i literackiej. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Ślisz Andrzej. 1958. Polska prasa komunistyczna w ZSRR w latach 1917-1927. „Kwartalnik
Prasoznawczy” nr 3: 61-73.
http://www.arctic-tv.ru/ [Dostęp 04 IV 2016].
http://sssr.regnews.org/doc/vw/xr.htm [Dostęp 13 IX 2016].
http://politolog.net/ russia [Dostęp 24 V 2016].
http://findsport.ru/ [Dostęp 27 V 2016].
http://www.ecco-shoes.ru/ [Dostęp 12 IX 2016].
Współczesny język polski. t. 2. Red. Bartmiński J. Wiedza o Kulturze. Lublin: Wydawnictwo
UMCS: 335-342.
Cimek Henryk. 1993. Tomasz Dąbal 1890-1937. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Encyklopedia języka polskiego. 1999. Wyd. 3 pop. i uzup. Red. Urbańczyk S., Kucała M.
Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Ossolińskich.
Grek-Pabisowa Iryda, Ostrówka Małgorzata. 2010. „A ja pójdę do oziory nogi wypołoszczę”
– czyli co wiemy o języku polskim na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym.
W: Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe. Red. Kawalou
S., Radzik R., Sajewicz M. Lublin: UMCS: 389-395.
Iwanow Mikołaj. 1991. Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-
-1939, Warszawa-Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Joachimiak-Prażanowska Joanna. 2014. Osobliwe analityzmy słownikowe i frazeologizmy
w polskojęzycznej wileńskiej prasie międzywojennej (na materiale „Kuriera Wileńskiego”).
„Acta Baltico-Slavica” nr 38: 153-171.
Karaś Halina. 1996. Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów, Warszawa:
Elipsa.
Karaś Halina. 2002. Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa-Puńsk: Aušra.
Mędelska Jolanta. 2000. Język polskiej prasy wileńskiej (1945-1979). T. II. Lata 1945-
-1959. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Mędelska Jolanta, 2015. Specyficzne warianty języków narodowych: polski północnokresowy
i niemiecki nadwołżański. Perspektywy badań porównawczych. „Acta Baltico-
Slavica” nr 39: 14-44.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2000. Kułak czy gbur? Rozterki twórców polszczyzny
radzieckiej. „Przegląd Polonijny” nr XXVI: 129-132.
Mędelska Jolanta, Marszałek Marek. 2003. Język polski na Białorusi Radzieckiej okresu
międzywojennego (kilka uwag na gorąco). „Acta Baltico-Slavica” nr 27: 63-71.
Marszałek Marek. 2006. Słownictwo wydawnictw książkowych drukowanych na radzieckiej
Litwie. Opis dyferencjalny. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza
Wielkiego.
Marszałek Marek. 2015. Frazemy wschodniosłowiańskie w powojennej polszczyźnie
wileńskiej. „Język Polski” Nr XCV, z. 5: 433-445.
Marszałek Marek. [w druku]. Frazemy rosyjskie w pisanym wariancie polszczyzny wileńskiej
(lata 1949-1985).
Patek Artur. 1992. Polacy w Rosji i ZSRR. W: Polonia w Europie. Red. Szydłowska-Ceglowa
B. Poznań: Polska Akademia Nauk. Zakład Badań Narodowościowych: 283-363.
Sierocka Krystyna. 1968. Polonia radziecka 1917-1939. Z działalności kulturalnej
i literackiej. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Ślisz Andrzej. 1958. Polska prasa komunistyczna w ZSRR w latach 1917-1927. „Kwartalnik
Prasoznawczy” nr 3: 61-73.
http://www.arctic-tv.ru/ [Dostęp 04 IV 2016].
http://sssr.regnews.org/doc/vw/xr.htm [Dostęp 13 IX 2016].
http://politolog.net/ russia [Dostęp 24 V 2016].
http://findsport.ru/ [Dostęp 27 V 2016].
http://www.ecco-shoes.ru/ [Dostęp 12 IX 2016].
Graczykowska, T. (2016). DOM DZIECIĘCY, BIEG BARJEROWY, KULTURALNO-BYTOWE OBSŁUGIWANIE, CZYLI O FRAZEMACH W POLSKOJĘZYCZNEJ PRASIE RADZIECKIEJ (NA MATERIALE „TRYBUNY RADZIECKIEJ” Z LAT 1927-1938). Acta Neophilologica, 2(XVIII), 57–70. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/an/article/view/692
Tamara Graczykowska
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Inne teksty tego samego autora
- Tamara Graczykowska, UWAGI O JĘZYKU PROPAGANDY POLITYCZNEJ W PRASIE POLSKOJĘZYCZNEJ WYDAWANEJ W ZSRR W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM (NA PRZYKŁADZIE „TRYBUNY RADZIECKIEJ”) , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XVI (2014): Acta Neophilologica
- Tamara Graczykowska, PODGBUREK, ŁAZIK, SEKTANT… – LEKSYKALNE ODZWIERCIEDLENIE WROGÓW PAŃSTWA RADZIECKIEGO (NA MATERIALE Z GAZETY „TRYBUNA RADZIECKA” Z LAT 1927–1938) , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XVI (2014): Acta Neophilologica
