Poezja Jewhena Małaniuka w przedwojennych tłumaczeniach Józefa Łobodowskiego
Anna Choma-Suwała
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieAbstrakt
Józef Łobodowski’s pre-war translations were published in the weekly “Wołyń” which he was the editor of in the years 1937–1938, and in “Biuletyn Polsko-Ukraiński”. Among them, the translations of poems by Yuriy Kosach, Natalya Lyvitska-Kholodna, Oleh Olzhych and Yevhen Malanyuk can be found. Łobodowski had personal contacts with was Malanyuk as he was his long-time acquaintance. They both published their works in “Biuletyn Polsko-Ukraiński” and in “Kultura” based in Paris. Łobodowski translated in total over 20 works of the Ukrainian poet, the majority of which were published in “Kultura” after the war, together with a number of literary critical articles, such as Scylle i Charybdy poezji ukraińskiej (The Scyllas And Charybdas of the Ukrainian Poetry), Poezja Jewhena Małaniuka (Yevhen Malanyuk’s Poetry), Ostatnia wiosna (The Last Spring), or a memoir note
Po śmierci Małaniuka (After Malanyuk’s Death). In the 1930s, Łobodowski became interested in the poetry from the collection Земля й залізо (Earth and Iron). In the interwar period, three translations were published: An Inscription on a Book of Poems (Напис на книзі віршів), 13 November 1920 (13 листопада 1920 р.) and fragments of the Epiphanies (Прозріння) cycle. In his translations, the author for Lublin was guided mainly by the principle of the hierarchy of values and equivalence. His works include Malanyuk’s poems close to his own poetry. Moreover, in his translation work he tended to avoid texts speaking against Poles and dividing the two nations. Łobodowski is characterised by his interpretational talents and the ability to preserve the main meanings of the original versions. In spite of the fact that his translations are characterised by dynamic equivalence, they are not spontaneous, they do not stem from emotions, but they have
a solid theoretical foundation and are based on his excellent knowledge of the Ukrainian poet’s works.
Słowa kluczowe:
poetry, translation, Ukrainian literature, interwar period, Yevhen Malanyuk, Józef ŁobodowskiBibliografia
Józef Łobodowski – rzecznik dialogu polsko-ukraińskiego. 2000. Red. Siryk L., Święch J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Łobodowski Józef. 1955. Poezje Jewhena Małaniuka. „Kultura” nr 10: 32–46.
Łobodowski Józef. 1956. Strapienia tłumacza. „Kultura” nr 6: 41–48.
Łobodowski Józef. 2015. Ze wspomnień ukrainofila. W Polsce niepodległej. W: Łobodowski J. Przeciwko upiorom przeszłości. Red. Libera P. Lublin: Wydawnictwo Test: 124–143.
Małaniuk Jewhen. 1937a. Napis na księdze wierszy. Tłum. Łobodowski J. „Biuletyn Polsko-Ukraiński” nr 29: 328.
Małaniuk Jewhen. 1937b. 13 listopada 1920 roku. Tłum. Łobodowski J. „Biuletyn Polsko-Ukraiński” nr 45: 504–505.
Małaniuk Jewhen. 1938. Jasnowidzenie. Tłum. Łobodowski J. „Biuletyn Polsko-Ukraiński” nr 20: 215.
Między literaturą a polityką. O Józefie Łobodowskim. 2000. Red. Siryk L., Łoś E. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sawicka Jadwiga. 1994. Przekład jako wybór. (O przekładach z poezji ukraińskiej Czechowicza i Łobodowskiego i o paru innych rzeczach). „Kresy” nr 19: 116–123.
Sawicka Jadwiga 1995. Przekład jako wybór. Polsko-ukraińskie sprawy poetyckie. W: Kresy, Syberia, literatura. Doświadczenia dialogu i uniwersalizmu. Red. Czaplejewicz E., Kasperski E. Warszawa: Wydawnictwo Trio: 39–51.
Sawicka Jadwiga. 2000. Świadomość kresowa Józefa Łobodowskiego. W: Józef Łobodowski – rzecznik dialogu polsko-ukraińskiego. Red. Siryk L., Święch J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 9–15.
Siryk Ludmiła. 1995. Ukraińska poezja w przekładach Józefa Łobodowskiego. Tłum. Zadura B. „Literatura na Świecie” nr 10: 241–259.
Siryk Ludmiła. 2000. Literatura ukraińska w przekładach Józefa Łobodowskiego. W: Józef Łobodowski – rzecznik dialogu polsko-ukraińskiego. Red. Siryk L., Święch J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 55–67.
Siryk Ludmiła. 2002a. Naznaczony Ukrainą: o twórczości Józefa Łobodowskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Siryk Ludmiła. 2002b. Warsztat tłumacza. W: Tejże. Naznaczony Ukrainą: o twórczości Józefa Łobodowskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 107–126.
Siryk Ludmiła. 2008. Poezja ukraińska w tłumaczeniach Józefa Łobodowskiego. „Lublin–Kijów. Kultura i Społeczeństwo” nr 3/19: 22–27.
Malanûk Êvgen. 1992. Poezìï. Lʹvìv: UPÌ ìm. Ìvana Fedorova, Fenìks Ltd. [Маланюк Євген. 1992. Поезії. Львів: УПІ ім. Івана Федорова, Фенікс Лтд.].
Cihovsʹka Ellìna. 2008. Katastrofìčnì motivi v tvorčostì Ê. Malanûka ì Û. Lobodovsʹkogoû „Slovo ì čas” № 2: 8–12. [Циховська Елліна. 2008. Катастрофічні мотиви в творчості Є. Маланюка і Ю. Лободовськогою „Слово і час” № 2: 8–12].
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
