Obrazy (z) Arkadii. Jewreinowa sceniczne wspomnienia o Rosji
Jadwiga Gracla
Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
In this article, the author analyzes selected aspects of two dramas of Evreinov from the émigré period: What has no name and Citizens of the second category. One of the principles of constructing their theatrical space is, in the author’s opinion, the principle of memories, which takes place on the stage, transferring the world remembered to the universe of theater. Thus understood, the dramas become not only a testimony to Evreinov’s interest in the transformation of the theater but there is also the unusual testimony of his journal, an album of photographs. Images from the past are kept in these photos, but at the same time they are a warning against rejecting the present, because, as the author shows, such a world can only exist in the theater. The paintings are doubly processed: through memory and through the theater.
Słowa kluczowe:
theater, memory, drama, transformationBibliografia
Annenkovû Jurij. 1966. Dnevniki moih vstreč. Cikl tragedij. T. 2. New York: Meždunarodnoe Literaturnoe Sodruzestvo [Анненков Юрий. 1966. Дневники моих встреч. Цикл трагедий. Т. 2. New York: Международное Литературное Содружество].
Bab Juliusz. 1953. Teatr współczesny. Przeł. Misiołek E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Babenko Vladimir Grigorevic. 1992. Arlekin. Izdatel’stvo Uralʹskogo universiteta [Бабенко Владимир Григорьевич. 1992. Арлекин. Издательство Уральского университета].
Bablet Denis. 1973. Współczesna reżyseria. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bablet Denis. 1980. Rewolucje sceniczne XX wieku. Przeł. Strzelecki Z., Mazur K. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bablet Denis. 1983. Ekspresjonizm na scenie. W: Ekspresjonizm w teatrze europejskim. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Balcerzan Edward. 1982. Kręgi wtajemniczenia. Czytelnik, badacz, tłumacz, pisarz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Braun Kazimierz. 1984. Wielka reforma teatru. Ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław–Warszawa –Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo Ossolineum.
Brauneck Manfred. 1993–2005. Die Welt als Bühne.Geschichte des europäischen Theaters. T. I–V. Stuttgart–Weimar: Metzler JB.
Edschmid Kasimir. 1919. Über den Expressionismus in der Literatur und die neue Dichtung. Berlin.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim. 1983. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ekspresjonizm w teatrze niemieckim. 2009. Red. Dudzik W., Leyko M. Gdańsk: Terytoria.
Gracla Jadwiga. 2013. Dramat wobec sceny. Echa ewolucji teatru europejskiego w dramaturgii pierwszego trzydziestolecia XX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Jewreinow Nikolaj. 1927. The theatre in life. New York–London.
Jewreinow Nikolaj. 1946. Le théâtre en Russie Soviétique. Paris.
Jewreinow Nikolaj. 1947. Histoire du théâtre russe. Paris.
Jewreinow Nikolaj. 1953. Istoriâ russkogo teatra. New York [Евреинов Николай. 1953. История русского театра. New York].
Kodzis Bronisław. 2007. Teatralʹnaâ deâtelʹnostʹ Nikolaâ Evreinova. W: Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze. Red. Duda K. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: 347–355[Kodzis Bronisław. 2007. Театральная деятельность Николая Евреинова. W: Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze. Red. Duda K. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: 347–355].
Nicoll Allardyce. 1983. Dzieje dramatu. Przeł. Krzeczkowski H., Niepokólczycki W., Nowacki J. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pavis Patrice. 1998. Słownik terminów teatralnych. Przeł. Świontek S. Wrocław: PWN. Świątek Sławomir. 2000. Teatr jako widowisko. W: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Red. Fik M. Warszawa: PWN: 11–20.
Źródła internetowe
http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/60395,druk.html (dostęp 12.02.2018). http://www.russianresources.lt/archive/Evreinov/Evreinov_0.html (dostęp 12.02.2018).
http://zarubezhje.narod.ru/org/stegenevieve.htm (dostęp 12.02.2018).
Povolockij Sergiej. Literaturnye vospominaniâ prošlyh let. Russkiepisateli v Polʹše. Evreinov v Polʹše. (online) http://www.russianresources.lt/archive/Povoloc/Povolocki_4.html (dostup 12.02.2018) [Поволоцкий Сергей. Литературные воспоминания прошлых лет. Русские писатели в Польше. Евреинов в Польше (из воспоминаний давних дней) (online) http://www.russianresources. lt/archive/Povoloc/Povolocki_4.html (доступ 12.02.2018)].
Bab Juliusz. 1953. Teatr współczesny. Przeł. Misiołek E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Babenko Vladimir Grigorevic. 1992. Arlekin. Izdatel’stvo Uralʹskogo universiteta [Бабенко Владимир Григорьевич. 1992. Арлекин. Издательство Уральского университета].
Bablet Denis. 1973. Współczesna reżyseria. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bablet Denis. 1980. Rewolucje sceniczne XX wieku. Przeł. Strzelecki Z., Mazur K. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bablet Denis. 1983. Ekspresjonizm na scenie. W: Ekspresjonizm w teatrze europejskim. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Balcerzan Edward. 1982. Kręgi wtajemniczenia. Czytelnik, badacz, tłumacz, pisarz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Braun Kazimierz. 1984. Wielka reforma teatru. Ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław–Warszawa –Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo Ossolineum.
Brauneck Manfred. 1993–2005. Die Welt als Bühne.Geschichte des europäischen Theaters. T. I–V. Stuttgart–Weimar: Metzler JB.
Edschmid Kasimir. 1919. Über den Expressionismus in der Literatur und die neue Dichtung. Berlin.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim. 1983. Przeł. Choińska A., Choiński K., Radziwiłłowa E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ekspresjonizm w teatrze niemieckim. 2009. Red. Dudzik W., Leyko M. Gdańsk: Terytoria.
Gracla Jadwiga. 2013. Dramat wobec sceny. Echa ewolucji teatru europejskiego w dramaturgii pierwszego trzydziestolecia XX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Jewreinow Nikolaj. 1927. The theatre in life. New York–London.
Jewreinow Nikolaj. 1946. Le théâtre en Russie Soviétique. Paris.
Jewreinow Nikolaj. 1947. Histoire du théâtre russe. Paris.
Jewreinow Nikolaj. 1953. Istoriâ russkogo teatra. New York [Евреинов Николай. 1953. История русского театра. New York].
Kodzis Bronisław. 2007. Teatralʹnaâ deâtelʹnostʹ Nikolaâ Evreinova. W: Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze. Red. Duda K. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: 347–355[Kodzis Bronisław. 2007. Театральная деятельность Николая Евреинова. W: Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze. Red. Duda K. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: 347–355].
Nicoll Allardyce. 1983. Dzieje dramatu. Przeł. Krzeczkowski H., Niepokólczycki W., Nowacki J. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pavis Patrice. 1998. Słownik terminów teatralnych. Przeł. Świontek S. Wrocław: PWN. Świątek Sławomir. 2000. Teatr jako widowisko. W: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Red. Fik M. Warszawa: PWN: 11–20.
Źródła internetowe
http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/60395,druk.html (dostęp 12.02.2018). http://www.russianresources.lt/archive/Evreinov/Evreinov_0.html (dostęp 12.02.2018).
http://zarubezhje.narod.ru/org/stegenevieve.htm (dostęp 12.02.2018).
Povolockij Sergiej. Literaturnye vospominaniâ prošlyh let. Russkiepisateli v Polʹše. Evreinov v Polʹše. (online) http://www.russianresources.lt/archive/Povoloc/Povolocki_4.html (dostup 12.02.2018) [Поволоцкий Сергей. Литературные воспоминания прошлых лет. Русские писатели в Польше. Евреинов в Польше (из воспоминаний давних дней) (online) http://www.russianresources. lt/archive/Povoloc/Povolocki_4.html (доступ 12.02.2018)].
Gracla, J. (2018). Obrazy (z) Arkadii. Jewreinowa sceniczne wspomnienia o Rosji. Acta Polono-Ruthenica, 1(XXIII), 29–36. https://doi.org/10.31648/apr.1468
Jadwiga Gracla
Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Warszawski
