Wybrane aspekty rosyjsko-polskiego przekładu tekstów prawnych w kontekście wyrażenia statusu ich obowiązywania
Joanna Nawacka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-2694-4216
Maciej Nawacki
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
The present paper concerns translation of legal language as an act of communication and constitutes an attempt to reconstruct the presuppositions of legally binding statements that appear in messages which are sent in legal language and which are read on the directive level. The problem of the binding of a legal act might seem irrelevant from the point of view of translation. This is so because the descriptive layer of a message does not change depending on whether a given norm enters into force or not, or whether it loses its binding power or not. However, the sender of
a message in legal language does not send a message devoid of information concerning legal binding. The latter is the main constitutive element of every message sent in legal language, which in turn results in communication based on presupposition.
Słowa kluczowe:
legal language, legal translation, presupposition, legally bindingBibliografia
Encyklopedia PWN. (online) http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/aksjologia;3866999.html (dostęp 10.10.2016).
Gizbert-Studnicki Tomasz. 1986. Język prawny z perspektywy socjologicznej. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Golka Marian. 2008. Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hejwowski Krzysztof. 2006. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kłodawski Maciej. 2012. Przepis prawny jako komunikat. Uwagi o refleksji nad komunikacją w polskim prawoznawstwie. (online) https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/2859/1/ Maciej%20K%C5%82odawski%20-%20Przepis%20prawny%20jako%20komunikat.%20 Uwagi%20o%20refleksji%20nad%20komunikacj%C4%85%20w%20polskim%20prawoznawstwie.pdf (dostęp 29.10.2017).
Kotowski Artur. 2013. Modele dyskursów prawniczych. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Lizisowa Maria Teresa. 2016. Komunikacyjna teoria języka prawnego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Contact.
Maciejewski Wojciech. 2007. Próba semiotycznej analizy współczesnego języka prawnego. W: Współczesny język prawny i prawniczy. Ogólnopolska Konferencja Naukowa 20 kwietnia 2007 r. Red. Mróz A., Niewiadomski A., Pawelec M. Warszawa: Wydział Prawa i Administracji. Uniwersytet Warszawski.
Mirowicz Anatol, Dulewiczowa Irena, Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena. 1986. Wielki słownik rosyjsko-polski. T. I–II. Moskwa–Warszawa: Wydawnictwo Russkij Jazyk–Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., J. Barge Kevin. 2007. Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nawacka Joanna. 2013. Rola kontekstu w interpretacji tekstu prawnego. W: Z teorii i praktyki przekładu prawniczego. Red. NDiaye I.A., Ojcewicz G. Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie: 73–80.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2009. Założenia jednoznaczeniowego kontekstowego słownika translacyjnego rosyjskiego języka prawnego. „Acta Polono-Ruthenica” XIV: 443–452.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2013. Komunikacyjny model przekładu tekstu prawnego. „Między Oryginałem a Przekładem” R. XIX, nr 3 (21). Red. Dębska K., Szczęsna A. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka: 95–107.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2016. Kilka uwag o przekładzie kodów kulturowych języków prawnych. „Acta Neophilologica” XVIII/1: 55–66.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2016. Presupozycje poszanowania podstaw aksjologicznych w rosyjskich i polskich konstytucyjnych unormowaniach pozycji religii. „Acta Neophilologica” XVIII/2: 37–55.
Nawacki Maciej. 2008. Karalność gier na automatach. „Studia Prawnoustrojowe” nr 8: 273–291.
Nawacki Maciej, Nawacka Joanna. 2007. Z obserwacji nad kontekstowym rozumieniem tekstu prawnego jako podstawą translacji. „Acta Polono-Rhutenica” XII: 145–159.
Nowak Leszek. 1966. Cztery koncepcje obowiązywania prawa. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 28, z. 2: 95–103.
Oniszczuk Jerzy. 2012. Filozofia i teoria prawa. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Pieńkos Jerzy. 2003. Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Rosyjsko-polski słownik prawniczy. 1960. Red. Litwin J. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Słownik języka polskiego PWN. (online) https://sjp.pwn.pl/slowniki/obowi%C4%85zywanie.html (dostęp 10.08.2017).
Szczepankowska Irena. 2016. Dyskurs prawny: języki, teksty i konteksty. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Uniwersalny słownik języka polskiego. 2003. Red. Dubisz S. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim. 2004. Red. Wawrzyńczyk J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zieliński Maciej. 2002. Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Zobek Teresa. 2008. Słownik terminologii prawniczej polsko-rosyjski. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Gizbert-Studnicki Tomasz. 1986. Język prawny z perspektywy socjologicznej. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Golka Marian. 2008. Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hejwowski Krzysztof. 2006. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kłodawski Maciej. 2012. Przepis prawny jako komunikat. Uwagi o refleksji nad komunikacją w polskim prawoznawstwie. (online) https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/2859/1/ Maciej%20K%C5%82odawski%20-%20Przepis%20prawny%20jako%20komunikat.%20 Uwagi%20o%20refleksji%20nad%20komunikacj%C4%85%20w%20polskim%20prawoznawstwie.pdf (dostęp 29.10.2017).
Kotowski Artur. 2013. Modele dyskursów prawniczych. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Lizisowa Maria Teresa. 2016. Komunikacyjna teoria języka prawnego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Contact.
Maciejewski Wojciech. 2007. Próba semiotycznej analizy współczesnego języka prawnego. W: Współczesny język prawny i prawniczy. Ogólnopolska Konferencja Naukowa 20 kwietnia 2007 r. Red. Mróz A., Niewiadomski A., Pawelec M. Warszawa: Wydział Prawa i Administracji. Uniwersytet Warszawski.
Mirowicz Anatol, Dulewiczowa Irena, Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena. 1986. Wielki słownik rosyjsko-polski. T. I–II. Moskwa–Warszawa: Wydawnictwo Russkij Jazyk–Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Morreale Sherwyn P., Spitzberg Brian H., J. Barge Kevin. 2007. Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nawacka Joanna. 2013. Rola kontekstu w interpretacji tekstu prawnego. W: Z teorii i praktyki przekładu prawniczego. Red. NDiaye I.A., Ojcewicz G. Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie: 73–80.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2009. Założenia jednoznaczeniowego kontekstowego słownika translacyjnego rosyjskiego języka prawnego. „Acta Polono-Ruthenica” XIV: 443–452.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2013. Komunikacyjny model przekładu tekstu prawnego. „Między Oryginałem a Przekładem” R. XIX, nr 3 (21). Red. Dębska K., Szczęsna A. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka: 95–107.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2016. Kilka uwag o przekładzie kodów kulturowych języków prawnych. „Acta Neophilologica” XVIII/1: 55–66.
Nawacka Joanna, Nawacki Maciej. 2016. Presupozycje poszanowania podstaw aksjologicznych w rosyjskich i polskich konstytucyjnych unormowaniach pozycji religii. „Acta Neophilologica” XVIII/2: 37–55.
Nawacki Maciej. 2008. Karalność gier na automatach. „Studia Prawnoustrojowe” nr 8: 273–291.
Nawacki Maciej, Nawacka Joanna. 2007. Z obserwacji nad kontekstowym rozumieniem tekstu prawnego jako podstawą translacji. „Acta Polono-Rhutenica” XII: 145–159.
Nowak Leszek. 1966. Cztery koncepcje obowiązywania prawa. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 28, z. 2: 95–103.
Oniszczuk Jerzy. 2012. Filozofia i teoria prawa. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Pieńkos Jerzy. 2003. Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Rosyjsko-polski słownik prawniczy. 1960. Red. Litwin J. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Słownik języka polskiego PWN. (online) https://sjp.pwn.pl/slowniki/obowi%C4%85zywanie.html (dostęp 10.08.2017).
Szczepankowska Irena. 2016. Dyskurs prawny: języki, teksty i konteksty. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Uniwersalny słownik języka polskiego. 2003. Red. Dubisz S. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim. 2004. Red. Wawrzyńczyk J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zieliński Maciej. 2002. Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Zobek Teresa. 2008. Słownik terminologii prawniczej polsko-rosyjski. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Nawacka, J., & Nawacki, M. (2018). Wybrane aspekty rosyjsko-polskiego przekładu tekstów prawnych w kontekście wyrażenia statusu ich obowiązywania. Acta Polono-Ruthenica, 1(XXIII), 123–138. https://doi.org/10.31648/apr.1516
Maciej Nawacki
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
