O kardynale Stanisławie Hozjuszu (1504–1579) – jako teologu, humaniście, dyplomacie i kandydacie na ołtarze

Ewa Czaplicka

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)

Ewelina M. Mączka

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9574-443X

Katarzyna Parzych-Blakiewicz

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)


Abstrakt

Kardynał Stanisław Hozjusz urodził się w Krakowie w 1504 roku w rodzinie pochodzenia pruskiego. Studiował w Krakowie, a później we Włoszech (Padwa, Bolonia). W 1549 został mianowany biskupem chełmińskim, a w 1551 warmińskim. W 1561 roku papież Pius IV mianował go kardynałem. Kardynał Stanisław Hozjusz zmarł w 1579 roku w Capranica koło Rzymu. Jest pochowany w bazylice Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu w Rzymie. Był gorliwym obrońcą katolicyzmu w dobie reformacji. W opracowaniu jest zamieszczone sprawozdanie z wydarzenia naukowego poświęconego osobie, dziełu i dziedzictwu Kardynała. 


Słowa kluczowe:

Kardynał Stanisław Hozjusz, Warmia, Warmińskie Seminaria Hagiologiczne


Stanisław Hozjusz, Confessio fidei catholicae christiana (Moguncja 1557) [wersja polskojęzyczna: Chrześcijańskie wyznanie wiary katolickiej (Olsztyn 1999), przekład z j. łacińskiego bp Julian Wojtkowski].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, De expresso Dei verbo (Kraków 1562) [wersja polskojęzyczna: Księgi o Jasnym a Szczyrym Słowie Bożym Najjażniejszemu Książęciu i Panu Zygmuntowi Augustowi Królowi Polskiemu etc. przypisane (Kraków 1562, 1999), przekład z j. łacińskiego Mirosław Korolko].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, Dialogus de eo, num calicem laicis et uxores sacerdotibus permitti ac diuina officia vulgari lingua peragi fas sit (Dylinga 1558) [wersja polskojęzyczna: Rozmowa o tym: godzi li się laikom kielicha, księżej żon dopuścić, a w kościelech służbę Bożą językiem przyrodzonym sprawować (Olsztyn 2003), przekład z j. łacińskiego Mirosław Korolko].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, Confutatio prolegomenon Brentii (Kolonia 1560) [wersja polskojęzyczna: Odparcie przedłożeń Brencjusza. O uciśnionym Słowie Bożym (Olsztyn 2001), przekład z j. łacińskiego bp Julian Wojtkowski].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, De oppresso Dei verbo (1560) [wersja polskojęzyczna: O uciśnionym Słowie Bożym, przekład z j. łacińskiego bp Julian Wojtkowski (Olsztyn 2001)].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, Catholici cuiusdam et orthodoxi iudicium et censura de iudicio et censura ministrorum Tigurinorum et Heidelbergensium de dogmate contra adorandam Trinitatem in Polonia nuper sparso (Kolonia 1565) [wersja polskojęzyczna: Cenzura albo rozsądek (Olsztyn 2007), przekład z j. łacińskiego Mirosław Korolko].   Google Scholar

Stanisław Hozjusz, De actis cum haereticis (1551-1568) [wersja polskojęzyczna: O postępowaniu z odłączonymi (Olsztyn 2009), przekład z j. łacińskiego bp Julian Wojtkowski].   Google Scholar

Franz Hipler, Der ermländische Bischof und Cardinal Stanislaus Hosius, Mainz 1854–1855.   Google Scholar

Joseph Lortz, Kardinal Stanislaus Hosius, Braunsberg 1931.   Google Scholar

Henryk Damian Wojtyska, Cardinal Hosius: Legate to the Council of Trent, Rzym 1967.   Google Scholar

Jadwiga A. Kalinowska, Stanisław Hozjusz jako humanista (1504–1579). Studium z kultury renesansowej, Olsztyn 2004.   Google Scholar

Stanisław Achremczyk / Jan Guzowski / Jacek Jezierski (red.), Kardynał Stanisław Hozjusz (1504–1579). Osoba, myśl, dzieło, czasy, znaczenie, Olsztyn 2005.   Google Scholar

Stanisław Kozakiewicz, Stanisława Hozjusza nauka o zbawieniu w Kościele katolickim: rozwój wybranych aspektów eklezjologicznych i soteriologicznych myśli Hozjusza w relacji do osiągnięć teologii współczesnej, Olsztyn 2013.   Google Scholar

Tadeusz Pawluk, Niektóre aspekty kontrreformacyjnej postawy Stanisława Hozjusza, „Studia Warmińskie” t. 7 (1970).   Google Scholar

Alojzy Szorc, Stanisław Hozjusz a reformacja w Elblągu, „Studia Warmińskie” t. 7 (1970).   Google Scholar

Jacek Jezierski, Nauka Stanisława Hozjusza o Słowie Bożym, „Studia Warmińskie” t. 12-13 (1985-1986).   Google Scholar

Justyna Zaborowska-Musiał, Mowa kardynała Stanisława Hozjusza ku czci zmarłego Zygmunta II Augusta…, „Terminus” t. 21/1 (2019).
Crossref   Google Scholar

Ambrozja J. Kalinowska OSB, Wyjazd kardynała Stanisława Hozjusza do Rzymu w 1569 roku, „Studia Warmińskie” t. 18 (1981).   Google Scholar

Jadwiga A. Kalinowska, Korespondencja Stanisława Hozjusza z Marcinem Kromerem (1537–1579), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 3 (2012).   Google Scholar

Henryk D. Wojtyska, Stanisław Hozjusz w oczach swoich współczesnych (1548–1563), „Studia Warmińskie” t. 16 (1979).   Google Scholar

Grażyna Jurkowlaniec, L’immagine della Chiesa nelle stampe di Tomasz Treter dedicate a Stanisław Hozjusz. Contributo polacco alla cultura artistica europea ai tempi della controriforma, „Atti dell’Accademia Polacca” t. 2 (2011).   Google Scholar

Krzysztof Obremski, Tomasza Tretera „Theatrum virtutum Divi Stanislai Hosii (rozpoznania), „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” t. 6(9), (2016).   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-11-28

Cited By /
Share

Czaplicka, E., Mączka, E. M., & Parzych-Blakiewicz, K. (2025). O kardynale Stanisławie Hozjuszu (1504–1579) – jako teologu, humaniście, dyplomacie i kandydacie na ołtarze. Forum Teologiczne, 26, 295–309. https://doi.org/10.31648/ft.11711

Ewa Czaplicka 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)
Ewelina M. Mączka 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9574-443X
Katarzyna Parzych-Blakiewicz 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (Polska)