„WSZYSTKO JEST POWIĄZANE”. EKOLOGIA I RODZINA
Martín Carbajo Núñez OFM
Abstrakt
W artykule ukazano zjawisko interakcji i komunikacji jako fundamentalne założenie istnienia wszystkiego co jest. Wszystko co zostało stworzone jest przeznaczone do spotkania we wspólnym domu i funkcjonowania w relacjach życzliwości i braterstwa. W pierwszej części artykułu autor przedstawił kryzys ekologiczny w powiązaniu z kryzysem rodzinnym, ponieważ rodzina jest podstawową strukturą i głównym czynnikiem integralnej ekologii (Amoris laetitia, n. 277). Należy chronić granic tego przyjaznego środowiska, w którym człowiek rozwija swoje podstawowe relacje i przygotowuje się do życia w komunii z Bogiem, z innymi i ze wszystkimi stworzeniami (Laudato si’, n. 240). W drugiej części artykułu autor zarysował podstawy teologiczne i antropologiczne paradygmatu relacyjności. Podkreślił, że ukazane przymioty zaangażowania ekologicznego mogą zaistnieć tylko wtedy, gdy kultywowane są relacje rodzinne i doskonalone cnoty (Laudato si’, n. 211).
Słowa kluczowe:
rodzina, ekologia, ekologia ludzka, ekologia integralna, Laudato si'Bibliografia
Amstrong Regis J. – Hellmann Wayne J.A. – Short William J. (red.), 1999, Francis of Assisi: Early Documents, t. 3, NCP, New York [FAED], s. 525–683.
Andrews Mary P., Bubolz Margaret, Paolucci Beatrice, 1980, An ecological approach to the study of the family, Marriage and Family Review, 3, s. 29–49.
Benedykt XVI, 2012, Msza św. Na zakończenie VII Światowego Spotkania Rodzin. Homilia 3.06.2012, w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020, <http://www.vatican.va/content/bene- dict-xvi/pl/homilies/2012/documents/hf_ben-xvi_hom_20120603_milano.html>.
Benedykt XVI, 2005, Encyklika „Deus caritas est” (25 XII 2005), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben- -xvi_enc_20051225_deus-caritas-est.html>.
Benedykt XVI, 2006, Message for the 40th World Day of Peace (1 I 2007), w: Insegnamenti di Benedetto XVI, t. II/2, Libreria Editrice Vaticana, s. 775–784.
Benedykt XVI, 2008a, Address at the opening of the 12th ordinary general assembly of the Synod of bishops, (6 X 2008), Ecclesia, 3436, s. 26.
Benedykt XVI, 2008b, Apostolic Letter on the occasion of the 7th centenary of the death of blessed John Duns Scotus (28 X 2008), L’Osservatore Romano, 24 grudnia, s. 9.
Benedykt XVI, 2009, Encylika „Caritas in veritate” (29 VI 2009), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/encyclicals/documents/hf_ben- -xvi_enc_20090629_caritas-in-veritate.html>.
Boff Leonardo, 2006, Francis of Assisi: a model for human liberation, Orbis, Maryknoll NY. Carbajo Núñez Martin, 2015, The contribution by religions to peaceful coexistence in society, Studia Moralia, 53/1, s. 83–101.
Carbajo Núñez Martin, 2017, Franciscan Spirituality and Integral ecology. Relational bases vs the Throwaway culture, Islamochristiana, 43, s. 59–78.
Carbajo Núñez Martin, 2018, „Tutto `è collegato:” Comunicazione ed ecologia integrale alla luce della „Laudato Si’”, Path, 17/2, s. 337–357.
Carbajo Núñez Martin, 2019, Wolna i braterska ekonomia. Perspektywa franciszkańska, tłum. Katarzyna Parzych-Blakiewicz, Olsztyn.
Castells Manuel, 2012, The Rise of the Network Society, Wiley-Blackwell, Maiden (MA), wyd. 2. Couturier David B., 2007, The Fraternal Economy: A Pastoral Psychology of Franciscan Economics, Cloverdale Books, South Bend, IN, 2007.
Dijk Van J., 2012, The network society, Sage, London, wyd. 3.
Flores Nichole M., 2018, „Our sister, mother earth” solidarity and familial ecology in “Laudato Si’”, Journal of Religious Ethics, 46/3, s. 463–478.
Franciszek, 2013, Encyclical letter „Lumen Fidei”, (29 V 2013), Acta Apostolicae Sedis, 195, s. 555–596.
Franciszek, 2014a, Address to participants in the international colloquium on the complementarity between man and woman (17 XI 2014), Acta Apostolicae Sedis, 106/12, s. 979–981.
Franciszek, 2014b, Message for the 48th World Communications Day (24 I 2014), Acta Apostolicae Sedis, 106, s. 113–114.
Franciszek, 2015, Encyklika „Laudato Si’” (24 V 2015), w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020, <https://w2.vatican.va/content/dam/francesco/pdf/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si_pl.pdf>.
Franciszek, 2016a, Address to the members of the diplomatic corps accredited to the Holy See (11 I 2016), L’Osservatore Romano, 11/12 stycznia, s. 4–5.
Franciszek, 2016b, Adhortacja apostolska „Amors Laetitia” (19 III 2016), w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020 <http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/do- cuments/papa-francesco_esortazione-ap_20160319_amoris-laetitia.html>.
Franciszek, 2016c, Message for the 50th World Communications Day (24 I 2016), L’Osservatore Romano, 23 stycznia, s. 7.
Franciszek, 2018, Message for the 52nd World Communications Day (24 I 2018), L’Osservatore Romano, 25 stycznia, s. 6.
Gergen Kenneth J. – Gergen Mary M., 1990, Psicologia sociale, Il Mulino, Bologna 1990.
Haeckel Ernst, 1866, Generelle Morphologie der Organismen. Allgemeine Grundzüge der Organischen Formen-Wissenschaft, Reimer, Berlin.
Jan Paweł II, 1982, Apostolic exhortation „Familiaris consortio (22 XI 1981), Acta Apostolicae Sedis, 74, s. 81–191.
Jan Paweł II, 1988, Encyclical letter „Sollicitudo rei socialis” (30 XII 1987), Acta Apostolicae Sedis, 80, s. 513–586.
Jan Paweł II, 1991a, Encyclical letter „Redemptoris missio”, (7 XII 1990), Acta Apostolicae Sedis, 83, s. 249–340.
Jan Paweł II, 1991b, Encyklika „Centesimus annus” (1 V 1991), w: The Holy See [online], dostęp: 2020.02.01, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jpii_enc_01051991_centesimus-annus.html>.
Jan Paweł II, 1994a, Angelus (30.01.1994), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/angelus/1994/documents/hf_jp-ii_ang_19940130.html>.
Jan Paweł II, 1994b, List do rodzin „Gratissimam sane” (2 II 1994), Księgarnia Świętego Wojciecha. Jan Paweł II, 1998, Message for the 32nd World Communications Day (21 I 1998), w: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XXI/1, Libreria Editrice Vaticana, s. 234–237.
Kennedy Terence, 1994, Charles Taylor on authenticity and the morality of Modernity, Studia Moralia, 32, s. 399–415.
Leclerc Éloi, 1988, El cántico de las criaturas, Efarantzatu, Burgos.
Maritain Jacques, 1964, La persona e il bene comune, Morcelliana, Brescia.
Maritain Jacques, 1979, Nove lezioni sulle prime nozioni della filosofia morale, Vita e Pensiero, Milano.
Maritain Jacques, 1993, I diritti dell’uomo e la legge naturale, Vita e Pensiero, wyd. 2, Milano.
McLuhan Marshall – Fiore Quentin, 2003, War and peace in the global village, Penguin, Toronto.
Park Robert E. – Burgess Ernest W., 1921, Introduction to the Science of Sociology, Chicago UP, Chicago.
Paweł VI, 1971, Apostolic Letter „Octogesima adveniens” (14 V 1971), Acta Apostolicae Sedis, 63, s. 401–441.
Ratzinger Joseph, 2006, Values in a time of upheaval, Ignatius, San Francisco.
Ratzinger Joseph, 2008, Church, ecumenism, and politics: new endeavors in ecclesiology, Ignatius, San Francisco 2008.
Smith Adam, 1761, The theory of moral sentiments, Printet for A. Millar, London 1761, wyd. 2. Smith Adam, 1869, An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations, II, Clarendon, Oxford.
Sobór Watykański II, 1966, Constitutio pastoralis de ecclesia in mundo huius temporis „Gaudium et spes” (7 XII 1965), Acta Apostolicae Sedis, 58, s. 1025–1120.
Spanish Bishops’ Conference, 2001, La familia, santuario de la vida y esperanza de la sociedad. Instrucción pastoral, Palabra, Madrid (27 marca).
Św. Augustyn, De Trinitate, XV, c. 16, w: Migne J.-P. (ed.), Patrologia Latina, t. 226, Paris 1841–1864, t. 42.
Taylor Charles, 1991, The Ethics of authenticity, Harvard Univ. Press, Cambridge MA 1991 (reprint wyd. VI, 1995).
Taylor Charles, 1996, A Catholic Modernity?, The Univ. of Dayton, Dayton. Taylor Charles, 2007, A Secular Age, Belknap Press, Cambridge MA.
Andrews Mary P., Bubolz Margaret, Paolucci Beatrice, 1980, An ecological approach to the study of the family, Marriage and Family Review, 3, s. 29–49.
Benedykt XVI, 2012, Msza św. Na zakończenie VII Światowego Spotkania Rodzin. Homilia 3.06.2012, w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020, <http://www.vatican.va/content/bene- dict-xvi/pl/homilies/2012/documents/hf_ben-xvi_hom_20120603_milano.html>.
Benedykt XVI, 2005, Encyklika „Deus caritas est” (25 XII 2005), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben- -xvi_enc_20051225_deus-caritas-est.html>.
Benedykt XVI, 2006, Message for the 40th World Day of Peace (1 I 2007), w: Insegnamenti di Benedetto XVI, t. II/2, Libreria Editrice Vaticana, s. 775–784.
Benedykt XVI, 2008a, Address at the opening of the 12th ordinary general assembly of the Synod of bishops, (6 X 2008), Ecclesia, 3436, s. 26.
Benedykt XVI, 2008b, Apostolic Letter on the occasion of the 7th centenary of the death of blessed John Duns Scotus (28 X 2008), L’Osservatore Romano, 24 grudnia, s. 9.
Benedykt XVI, 2009, Encylika „Caritas in veritate” (29 VI 2009), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/encyclicals/documents/hf_ben- -xvi_enc_20090629_caritas-in-veritate.html>.
Boff Leonardo, 2006, Francis of Assisi: a model for human liberation, Orbis, Maryknoll NY. Carbajo Núñez Martin, 2015, The contribution by religions to peaceful coexistence in society, Studia Moralia, 53/1, s. 83–101.
Carbajo Núñez Martin, 2017, Franciscan Spirituality and Integral ecology. Relational bases vs the Throwaway culture, Islamochristiana, 43, s. 59–78.
Carbajo Núñez Martin, 2018, „Tutto `è collegato:” Comunicazione ed ecologia integrale alla luce della „Laudato Si’”, Path, 17/2, s. 337–357.
Carbajo Núñez Martin, 2019, Wolna i braterska ekonomia. Perspektywa franciszkańska, tłum. Katarzyna Parzych-Blakiewicz, Olsztyn.
Castells Manuel, 2012, The Rise of the Network Society, Wiley-Blackwell, Maiden (MA), wyd. 2. Couturier David B., 2007, The Fraternal Economy: A Pastoral Psychology of Franciscan Economics, Cloverdale Books, South Bend, IN, 2007.
Dijk Van J., 2012, The network society, Sage, London, wyd. 3.
Flores Nichole M., 2018, „Our sister, mother earth” solidarity and familial ecology in “Laudato Si’”, Journal of Religious Ethics, 46/3, s. 463–478.
Franciszek, 2013, Encyclical letter „Lumen Fidei”, (29 V 2013), Acta Apostolicae Sedis, 195, s. 555–596.
Franciszek, 2014a, Address to participants in the international colloquium on the complementarity between man and woman (17 XI 2014), Acta Apostolicae Sedis, 106/12, s. 979–981.
Franciszek, 2014b, Message for the 48th World Communications Day (24 I 2014), Acta Apostolicae Sedis, 106, s. 113–114.
Franciszek, 2015, Encyklika „Laudato Si’” (24 V 2015), w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020, <https://w2.vatican.va/content/dam/francesco/pdf/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si_pl.pdf>.
Franciszek, 2016a, Address to the members of the diplomatic corps accredited to the Holy See (11 I 2016), L’Osservatore Romano, 11/12 stycznia, s. 4–5.
Franciszek, 2016b, Adhortacja apostolska „Amors Laetitia” (19 III 2016), w: The Holy See [online], dostęp: 1.02.2020 <http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/do- cuments/papa-francesco_esortazione-ap_20160319_amoris-laetitia.html>.
Franciszek, 2016c, Message for the 50th World Communications Day (24 I 2016), L’Osservatore Romano, 23 stycznia, s. 7.
Franciszek, 2018, Message for the 52nd World Communications Day (24 I 2018), L’Osservatore Romano, 25 stycznia, s. 6.
Gergen Kenneth J. – Gergen Mary M., 1990, Psicologia sociale, Il Mulino, Bologna 1990.
Haeckel Ernst, 1866, Generelle Morphologie der Organismen. Allgemeine Grundzüge der Organischen Formen-Wissenschaft, Reimer, Berlin.
Jan Paweł II, 1982, Apostolic exhortation „Familiaris consortio (22 XI 1981), Acta Apostolicae Sedis, 74, s. 81–191.
Jan Paweł II, 1988, Encyclical letter „Sollicitudo rei socialis” (30 XII 1987), Acta Apostolicae Sedis, 80, s. 513–586.
Jan Paweł II, 1991a, Encyclical letter „Redemptoris missio”, (7 XII 1990), Acta Apostolicae Sedis, 83, s. 249–340.
Jan Paweł II, 1991b, Encyklika „Centesimus annus” (1 V 1991), w: The Holy See [online], dostęp: 2020.02.01, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jpii_enc_01051991_centesimus-annus.html>.
Jan Paweł II, 1994a, Angelus (30.01.1994), w: The Holy See [online], dostęp: 20.02.2020, <http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/angelus/1994/documents/hf_jp-ii_ang_19940130.html>.
Jan Paweł II, 1994b, List do rodzin „Gratissimam sane” (2 II 1994), Księgarnia Świętego Wojciecha. Jan Paweł II, 1998, Message for the 32nd World Communications Day (21 I 1998), w: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XXI/1, Libreria Editrice Vaticana, s. 234–237.
Kennedy Terence, 1994, Charles Taylor on authenticity and the morality of Modernity, Studia Moralia, 32, s. 399–415.
Leclerc Éloi, 1988, El cántico de las criaturas, Efarantzatu, Burgos.
Maritain Jacques, 1964, La persona e il bene comune, Morcelliana, Brescia.
Maritain Jacques, 1979, Nove lezioni sulle prime nozioni della filosofia morale, Vita e Pensiero, Milano.
Maritain Jacques, 1993, I diritti dell’uomo e la legge naturale, Vita e Pensiero, wyd. 2, Milano.
McLuhan Marshall – Fiore Quentin, 2003, War and peace in the global village, Penguin, Toronto.
Park Robert E. – Burgess Ernest W., 1921, Introduction to the Science of Sociology, Chicago UP, Chicago.
Paweł VI, 1971, Apostolic Letter „Octogesima adveniens” (14 V 1971), Acta Apostolicae Sedis, 63, s. 401–441.
Ratzinger Joseph, 2006, Values in a time of upheaval, Ignatius, San Francisco.
Ratzinger Joseph, 2008, Church, ecumenism, and politics: new endeavors in ecclesiology, Ignatius, San Francisco 2008.
Smith Adam, 1761, The theory of moral sentiments, Printet for A. Millar, London 1761, wyd. 2. Smith Adam, 1869, An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations, II, Clarendon, Oxford.
Sobór Watykański II, 1966, Constitutio pastoralis de ecclesia in mundo huius temporis „Gaudium et spes” (7 XII 1965), Acta Apostolicae Sedis, 58, s. 1025–1120.
Spanish Bishops’ Conference, 2001, La familia, santuario de la vida y esperanza de la sociedad. Instrucción pastoral, Palabra, Madrid (27 marca).
Św. Augustyn, De Trinitate, XV, c. 16, w: Migne J.-P. (ed.), Patrologia Latina, t. 226, Paris 1841–1864, t. 42.
Taylor Charles, 1991, The Ethics of authenticity, Harvard Univ. Press, Cambridge MA 1991 (reprint wyd. VI, 1995).
Taylor Charles, 1996, A Catholic Modernity?, The Univ. of Dayton, Dayton. Taylor Charles, 2007, A Secular Age, Belknap Press, Cambridge MA.
Carbajo Núñez OFM, M. (2020). „WSZYSTKO JEST POWIĄZANE”. EKOLOGIA I RODZINA. Forum Teologiczne, (21), 7–20. https://doi.org/10.31648/ft.6074
Martín Carbajo Núñez OFM
