Estetyczna percepcja natury

Małgorzata Liszewska

Опубликовано: 2018-09-261

№ 4 (1998)

Estetyczna percepcja natury

Małgorzata Liszewska

Аннотация

Kategorie wzniosłości i piękna wiąże się z wartościami estetycznymi. Najwcześniejsze znane określenie wzniosłości jako odrębnej, wyróżnionej kategorii znajduje się w rozprawie przypisywanej pseudo-Longinusowi, ale obecnie się przypuszcza, że jest jeszcze starsze (I wiek n.e.). W filozofii nowożytnej kategoria wzniosłości nabrała szczególnego znaczenia dzięki E. Burke’owi i jego pracy Essay on the Sublime and Beautiful (1756). Kant także wyróżnił wzniosłość jako kategorię oddzielną od piękna, przypisując ją wyłącznie władzom umysłu, a nie przedmiotowi. Począwszy od lat osiemdziesiątych nastąpił renesans estetyki kantowskiej. Sprawcą tego fenomenu jest francuski filozof J. F. Lyotard. Autor Le Differend odniósł kantowską kategorię wzniosłości do sztuki awangardowej. W postmodernizmie estetyka wzniosłości powróciła do definicji estetyki Baumgartena, kładącej szczególny nacisk na zdolności percepcyjne.

W niniejszym artykule zaprezentowano źródła estetycznej percepcji natury. Dlaczego natura wydaje się nam tak harmonijna i piękna? Natura jest archetypem sztuki. Twórczość artystyczna człowieka jest tylko imitacją natury i odtwarza jej formy w pozornie abstrakcyjny sposób.

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)

Małgorzata Liszewska, Przestrzeń architektoniczna : przestrzeń fizyczna a przestrzeń kulturowa , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 8 (2002)
Małgorzata liszewska, Las jako... , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 25 (2019)
Małgorzata Liszewska, Estetyka, natura, ekologia , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 6 (2000)
Małgorzata Liszewska, Ekologiczna estetyka przyrody Gernota Böhmego , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 9 (2003)
Małgorzata Liszewska, Fotografia jaka jest: (fotografia jako zjawisko estetyczne) , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 7 (2001)
Małgorzata Liszewska, Anestetyka architektury , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 8 (2002)
Małgorzata Liszewska, Podróże po zwyczajności , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: № 10 (2004)

Скачать файлы

Правила цитирования

Liszewska, M. (2018). Estetyczna percepcja natury. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (4), 101–110. извлечено от https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/1046

##plugins.themes.libcom.share##

Лицензия

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.

Библиографические ссылки

Cassier E. 1921. Kants Leben und Lehre. Berlin, za: 1996. Hudzik J. P. U podstaw estetyki. Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Cassier E. Klucz do natury człowieka: symbol. W: Oprac. Różański R. 1993. Współczesna myśl estetyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Devall B., Seassions G. 1994. Ekologia głęboka. Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa.

Gołaszewska M. 1997. Estetyka pięciu zmysłów. PWN, Warszawa – Kraków.

Kant I. 1964. Krytyka władzy sądzenia. Przeł. Gałecki J. PWN, Warszawa.

Kawiecki P., Piekarski R. 1994. Zagadnienia estetyki współczesnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Kwiek M. 1994. Lyotardowskiej wzniosłości motywy estetyczne, etyczne i polityczne. W: Sztuka i estetyka po awangardzie a filozofia postmodernistyczna. Red. A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa.

Lakoff G., Johnson M. 1998. Metafory w naszym życiu. PIW, Warszawa.

Lorenc I. 1993. Logos i mit rzeczywistości. Uniwersytet Warszawski.

Tatarkiewicz W. 1993. Historia filozofii. T. III. PWN, Warszawa.

Żelazny M.: 1993. Idea wolności w filozofii Kanta. Wydawnictwo Comer, Toruń.

Żelazny M.: 1994. Źródłowy sens pojęcia estetyka. Wydawnictwo UMK, Toruń. Google Scholar