Umowy dławiące a zasada volenti non fit iniuria
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest problematyka zasady swobody umów w wymiarze konstrukcyjnym. Obiektem zainteresowania badawczego staje się kwestia umów dławiących oraz zasasdy volenti non fit iniuria (chcącemu nie dzieje się krzywda). Są to dwie istotne konstrukcje teoretycznoprawne w prawie prywatnym. Zagadnienia te maja odznaczają się jednak również przydatnością w praktyce. Celem artykułu jest analiza obu konstrukcji pojęciowych w kontekście ich znaczenia i użyteczności aplikacyjnej, a także określenie ich wzajemnej relacji i miejsca w prawie prywatnym. Analiza pozwoliła stwierdzić, że pojęcia te mają walor praktyczny (choćby w orzecznictwie) oraz, że pozostają ze współzależności (uzupełniają się wzajemnie). Ponadto, pojęcia te mogą być użyteczne do opisu zjawiska konstytucjonalizacji prawa prywatnego. Ich fundamentalne znaczenie może być jednak ograniczone przez nowe pojęcia, charakterystyczne dla konkretnych gałęzi prawa.
Słowa kluczowe:
prawo prywatne, umowy dławiące, volenti non fit inuria, swoboda umów, słusznośćBibliografia
Bakalarz T., Umowne ograniczenie możliwości zatrudniania pracowników, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2021, nr 4. Google Scholar
Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, wyd. 3, Warszawa 2018. Google Scholar
Breczko A., Prawo a moralność w teorii i praktyce wczoraj i dziś (zarys wykładu), Białystok 2004. Google Scholar
Chojna K., Kamińska M., [w:] Prawo bankowe. Komentarz, A. Mikos-Sitek, P. Zapadka (red.), Warszawa 2022. Google Scholar
Doliwa A., O rozumieniu i znaczeniu słuszności w prawie prywatnym, „Białostockie Studia Prawnicze” 2014, z. 17. Google Scholar
Dziedziak W., Słuszność jako wartość prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2011, nr 15. Google Scholar
Gasiński Ł., Granice swobody kształtowania treści statutu spółki akcyjnej, Warszawa 2014. Google Scholar
Gessel-Kalinowska vel Kalisz B., Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (w świetle zasady swobody umów), Warszawa 2010. Google Scholar
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2020. Google Scholar
Konik P., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt II CSK 58/18, „Forum Prawnicze” 2022, nr 1(69). Google Scholar
Koszowski M., Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa. Wydanie rozszerzone o trzy wykłady ze wstępu do nauki o państwie, Warszawa 2019. Google Scholar
Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Warszawa 2013. Google Scholar
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wady oświadczenia woli w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1973. Google Scholar
Łolik M., Wyłączenie wpływu zmiany okoliczności na zobowiązania umowne w kontekście autonomii woli stron, [w:] Wykonanie zobowiązań. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Adamowi Brzozowskiemu, K. Bilewska, D. Krekora-Zając (red.), Warszawa 2021, Legalis. Google Scholar
Machnikowski P. (red.), Zobowiązania. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Tom I. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis. Google Scholar
Machnikowski P., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), wyd. 10, Warszawa 2021. Google Scholar
Machnikowski P., w: E. Łętowska (red.), Prawo zobowiązań - część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 5, wyd. 2, Warszawa 2013. Google Scholar
Maciejewski M., Szkic z dziejów idei sprawiedliwości od czasów starożytnych do współczesności, [w:] Varia doctrinalia, Ł. Machaj (red.), Wrocław 2012. Google Scholar
Malarewicz-Jakubów A., Zasada słuszności w prawie handlowym, „Studia Prawnoustrojowe” 2015, nr 30. Google Scholar
Milewska B., Przyimki wtórne we współczesnej polszczyźnie, Gdańsk 2003. Google Scholar
Prutis S., „Korzenie” słuszności jako zasady wiodącej prawa prywatnego, „Białostockie Studia Prawnicze” 2014, z. 17. Google Scholar
Prutis S., Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa publicznego), Białystok 2018. Google Scholar
Pyka B., Obowiązek kontraktowania w prawie przewozowym, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2018, nr 44(1). Google Scholar
Radwan A., Ius dissidentium. Granice konsensusu korporacyjnego i władzy większości w spółkach kapitałowych, Warszawa 2016. Google Scholar
Radwański Z., Trzaskowski R., Treść czynności prawnej, [w:] Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 2, Z. Radwański, A. Olejniczak (red.), wyd. 3, Warszawa 2019. Google Scholar
Schünemann W.B., [w:] UWG. Großkommentar zum Gesetz gegen den unlauteren Wettbewerb mit Nebengesetzen, G. Schricker, W.B. Schünemann (red.), Berlin 2021. Google Scholar
Skorupa P., Nowe czy tradycyjne wyzwania wobec prawa umów w XXI wieku?, [w:] Prawo umów wobec wyzwań cywilizacyjnych. Zagadnienia wybrane, B. Kordasiewicz, P. Podrecki, R. Siwik (red.), Warszawa 2020. Google Scholar
Szwedo P., Środki odwetowe w prawie Światowej Organizacji Handlu, Warszawa 2008. Google Scholar
Śledzikowski M., Translatywne nabycie statusu komandytariusza w ramach spółki komandytowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016, nr 5. Google Scholar
Trzaskowski R., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna. Cz. 1 (art. 1-554), J. Gudowski (red.), Warszawa 2021, wyd. 1. Google Scholar
Wołodkiewicz W., Europa i prawo rzymskie. Szkice z historii europejskiej kultury prawnej, Warszawa 2009. Google Scholar
Żurawik A., Dobre obyczaje a zwyczaje, zasady współżycia społecznego i dobra wiara. Ujęcie teoretyczne, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2007, nr 7(4). Google Scholar
Żurawik A., Klauzula generalna „dobrych obyczajów” – ujęcie teoretyczne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, z. 1. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
