Penalizacja przerwania ciąży w austriackim prawie karnym
Katarzyna Karolina Borkowska
Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w WarszawieAbstrakt
Zjawisko aborcji stanowi kontrowersyjny problem. Między ustawami karnymi poszczególnych państw istnieją różnice w zakresie przesłanek legalnego przerwania ciąży, co z kolei przekłada się na odmienności w zawartości normatywnej przepisów penalizujących przestępstwa związane z terminacją ciąży. Przedmiot opracowania stanowią przepisy penalizujące zachowania związane z aborcją w austriackiej ustawie karnej. Za cel badań przyjęto przedstawienie zakresu kryminalizacji przestępstw dotyczących aborcji w Austrii. W opracowaniu przeanalizowano znamiona czynów zabronionych, które odnoszą się do terminacji ciąży, szczegółowo opisując podmiot, stronę podmiotową, przedmiot oraz stronę przedmiotową przestępstwa. Odniesiono się także do ustawowego zagrożenia karą. Przy dokonywaniu analizy poczyniono komparatystyczne uwagi wobec polskiego systemu prawa. Najważniejszy wniosek wypływający z pracy jest taki, że zawartość normatywna i zakres kryminalizacji przepisów austriackiej ustawy karnej penalizujących przestępstwa związane z aborcją pozostają zagadnieniem kontrowersyjnym, a wykładnia norm prawnych z nich wynikających rodzi problemy w praktyce prawniczej. Przeprowadzone rozważania zostały oparte zarówno na poglądach doktryny, jak też orzecznictwa.
Słowa kluczowe:
austriackie prawo karne, aborcja, przerwanie ciąży, przestępstwa związane z aborcją, prawa reprodukcyjneBibliografia
Birklbauer A., Komentarz do § 79 StGB, (w:) F. Höpfel, E. Ratz (red.), Wiener Kommentar zum Strafgesetzbuch, wyd. MANZ, Wiedeń 2019 Google Scholar
Bojke J., Wantoła M., Wyłączenie odpowiedzialności karnej kobiety ciężarnej za aborcję. Wybrane zagadnienia, „e-Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015, nr 5 Google Scholar
Borkowska K.K., Penalizacja przerwania ciąży w polskim prawie karnym, „Studia Prawnoustrojowe” 2022, nr 56 Google Scholar
Borkowska K.K., Przestępstwo dzieciobójstwa w ujęciu komparatystycznym, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2020 Google Scholar
Dunaj K., Prawo do ochrony zdrowia w systemie prawnym Republiki Austrii i jego praktyczna realizacja, (w:) T. Mróz (red.), Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia, wyd. Temida 2, Białystok 2011 Google Scholar
Eder-Rieder M., Die rechtlichen Grundlagen der medizinisch unterstützten Fortpflanzung, „Juristische Ausbildung und Praxisvorbereitung“ 1998, nr 99 Google Scholar
Eder-Rieder M., Komentarz do § 96 StGB, (w:) F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wiener Kommentar, wyd. MANZ, Wiedeń 2012 Google Scholar
Eder-Rieder M., Komentarz do § 97 StGB, (w:) F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wiener Kommentar, wyd. MANZ, Wiedeń 2012 Google Scholar
Eder-Rieder M., Komentarz do § 98 StGB, (w:) F. Höpfel, E. Ratz (red.), StGB. Wiener Kommentar, wyd. MANZ, Wiedeń 2012 Google Scholar
Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Prawa reprodukcyjne kobiet. Wybrane usługi zdrowia reprodukcyjnego w krajach Unii Europejskiej, dostęp pod adresem: https://federa.org.pl/wp-content/uploads/2017/08/zdrowie_reprodukcyjne_u e. pdf Google Scholar
Fiala Ch., Schwangerschaftsabbruch in Österreich. Theorie und Praxis, wyd. Gynmed, Wiedeń 2015 Google Scholar
Fuchs H., Reindl-Krauskopf S., Strafrecht. Besonderer Teil I. Delikte gegen den Einzelnen (Leib und Leben, Freiheit, Ehre, Privatsphäre, Vermögen), wyd. Springer, Wiedeń 2009 Google Scholar
Gardocki L., Prawo karne, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2011 Google Scholar
Garlicki L., Kontrola konstytucyjności ustaw w Austrii, „Studia Iuridica” 1986, nr 15 Google Scholar
Gleixner-Eberle E., Die Einwilligung in die medizinische Behandlung Minderjähriger Eine arztrechtliche Untersuchung im Rechtsvergleich mit Österreich und der Schweiz sowie mit Blick auf das Internationale Privat- und Strafrecht, wyd. Springer, Berlin-Heidelberg 2014 Google Scholar
Guzik-Makaruk E.M., Czas popełnienia przestępstwa i wiek odpowiedzialności prawnokarnej w kodeksach karnych Republiki Federalnej Niemiec, Konfederacji Szwajcarskiej i Austrii, „Białostockie Studia Prawnicze” 2010, z. 7 Google Scholar
Hilgendorf E., Scheinargumente in der Abtreibungsdiskussion – am Beispiel des Erlanger Schwangerschaftsfalls, „Neue Juristische Wochenschrift“ 1996, z. 12 Google Scholar
Höpfel F., Ratz E. (red.), StGB. Wiener Kommentar, wyd. MANZ, Wiedeń 2012 Google Scholar
Höpfel F., Ratz E. (red.), Wiener Kommentar zum Strafgesetzbuch, wyd. MANZ, Wiedeń 2019 Google Scholar
Ilic D., Die rechtshistorische Entwicklung der Strafbarkeit des Schwangerschaftsabbruchs in Österreich, praca dyplomowa, Johannes Kepler Universität w Linzu, Linz 2018 Google Scholar
Kania A.M., Kontrowersje związane z kryminalizacją przerywania ciąży. Część I, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2011, t. 27 Google Scholar
Kienapfel D., Frühabort und Strafrecht, „Justizblatt“ 1971 Google Scholar
Kienapfel D., Schroll H.V., Strafrecht. Besonderer Teil I. Delikte gegen Personenwerte, wyd. MANZ, Wiedeń 2016 Google Scholar
Köck E., Die strafrechtliche Behandlung „vorgeburtlichen Lebens“, „Österreichische Juristen-Zeitung“ 2011, nr 12 Google Scholar
Kokot R., Jasińska J., Kilka uwag o ochronie życia poczętego w kontekście projektowanych zmian kodeksu karnego, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2014, t. 31 Google Scholar
Kondratiewa-Bryzik J., Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów mię¬dzynarodowych, Warszawa 2009 Google Scholar
Koniarek K., Europejskie modele konstytucyjnej ochrony życia dziecka poczętego i ochrona jego matki, (w:) P. Mysiak, J. Mazurkiewicz (red.), Nasciturus pro iam natur habetur, wyd. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2017 Google Scholar
Leukauf O., Steininger H. (red.), „Strafgesetzbuch. Kommentar“, wyd. Linde, Wiedeń 2020 Google Scholar
Mróz T. (red.), Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia, wyd. Temida 2, Białystok 2011 Google Scholar
Mysiak P., Mazurkiewicz J. (red.), Nasciturus pro iam natur habetur, wyd. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2017 Google Scholar
Nimmervoll J., Komentarz do § 96 StGB, (w:) O. Leukauf, H, Steininger (red.), Strafgesetzbuch. Kommentar, wyd. Linde, Wiedeń 2020 Google Scholar
Peichl S., Der Embryo in vitro. Juristischer Status und strafrechtlicher Schutz, „Schriften der Johannes- Kepler-Universität“, Linz 2022, nr 25 Google Scholar
Sarnecki P., System konstytucyjny Austrii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999 Google Scholar
Stefaniuk M., Etyczne dylematy prawa (kara śmierci, aborcja i eutanazja) w świetle badań polskiej opinii publicznej, „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, nr 19 Google Scholar
Szczepaniec M., Etyczne i prawne aspekty dopuszczalności aborcji ze względów eugenicznych, „Białostockie Studia Prawnicze” 2013, z. 13 Google Scholar
Szelewa D., Prawa reprodukcyjne w Europie i w Polsce: zakaz, kompromis, czy wybór?, Warszawskie Debaty o Polityce Społecznej, wyd. Friedrich-Ebert-Stiftung, Przedstawicielstwo w Polsce wspólnie z Fundacją Międzynarodowe Centrum Badań i Analiz (ICRA), Warszawa 2017, s. Warszawa 2017 Google Scholar
Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie
