Axiology of the rights of access and reuse of public information and the practice of their exercise
Abstract
Human – community – society, around their interests, focus on the values expressed in substantive administrative law, and in information rights. Access to public information is associated with values such as openness of public authorities and public participation. It is also an individual legal tool for the control of administration by the individual. The right to reuse information, on the other hand, is utilitarian and economic. In addition to the values of freedom of economic activity, economic development, and increased competitiveness, it implements values such as access to cultural goods and access to knowledge. These values determine the purposes served by the above two information rights. The purpose of the article is to analyse case law showing the practice of exercising the right of access and reuse of public information by citizens from the perspective of the values they express. Examples of the exercise of these rights in a manner inconsistent with their goals are presented, as well as the actions of the administration contrary to the axiology of the regulation, with an attempt to qualify them and determine the consequences. Postulates were formulated on the axiological conditions of the implementation of the rights of access and reuse of public information. The research was carried out by the method of dogmatic-legal analysis, using the case law of Polish administrative courts. The main purpose and value of information rights is the openness of the actions of public authorities. Therefore, the state’s obligation to disclose information applies only to confirmed information. Administrative bodies must not create facts, but must report facts from the sphere of their activities. Standards for access and reuse of public information must consider the requirements of good administration. On the part of the entitled parties is the exercise of information rights under their purposes. It is unacceptable to pursue private interests through an access political right, just as it is unacceptable to exercise a utilitarian right to obtain non-public information.
Keywords:
axiology of the right to information, public information, public sector information, access to public information, re-use, abuse of rightReferences
Banaszak B., Bernaczyk M., Konsultacje społeczne i prawo do informacji o procesie prawotwórczym na tle Konstytucji RP oraz postulatu „otwartego rządu”, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012, nr 4. Google Scholar
Bernaczyk M., „Dokument wewnętrzny” jako ograniczenie konstytucyjnego prawa do informacji. Rozstrzyganie kolizji w teorii i praktyce prawa, C.H. Beck, Warszawa 2017. Google Scholar
Bidziński M., Chmaj M., Szustakiewicz P., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, 2023, Legalis. Google Scholar
Chmielarz-Grochal A., Wyrok ETPC z dnia 21 marca 2024 r. w sprawie Sieć Obywatelska Watchdog Polska przeciwko Polsce (skarga nr 10103/20), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2024, nr 5. Google Scholar
Chochowski K., Pojęcie i istota aksjologii, [w:] J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Fischer B., Czy reforma europejskiego prawa ochrony danych osobowych pomoże w rozstrzyganiu kolizji tego prawa z prawem do informacji?, [w:] M. Maciejewski (red.), Prawo do informacji publicznej. Efektywność regulacji i perspektywy jej rozwoju, Biuro RPO, Warszawa 2014. Google Scholar
Fischer B., Piskorz-Ryń A., Sakowska-Baryła M., Wyporska-Frankiewicz J., Ustawa o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2022. Google Scholar
Giełda M., Partycypacja jako wartość administracji publicznej, [w:] J. Zimmermann (red.), Wartości w prawie administracyjnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. Google Scholar
Górzyńska T., Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego, Zakamycze, Kraków 1999. Google Scholar
Jaśkowska M., Nadużycie publicznego prawa podmiotowego jako przesłanka ograniczenia dostępu do sądu w sprawach z zakresu informacji publicznej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018, nr 1. Google Scholar
Jaśkowska M., „O pojęciu informacji publicznej raz jeszcze”, „Zeszyty Prawnicze” 2020, nr 3. Google Scholar
Koellner T., Prawo autorskie a dostęp do informacji publicznej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2012, z. 3. Google Scholar
Kowalski M., Nadużycie prawa do informacji publicznej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2016, nr 2. Google Scholar
Maciejewski M., Relacja prawa ponownego wykorzystywania informacji publicznej i praw własności intelektualnej, [w:] M. Maciejewski (red.), Prawo do informacji publicznej. Efektywność regulacji i perspektywy jej rozwoju, Biuro RPO, Warszawa 2014. Google Scholar
Mituś A., Wartości-cele realizowane przez prawo administracyjne, [w:] J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., Geneza, podstawy prawne i cele ponownego wykorzystywania, [w:] E. Badura i in., Ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego, Kancelaria Sejmu RP, Warszawa 2016. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., Jawność działania administracji publicznej z perspektywy „otwartego rządu”, [w:] I. Lipowicz (red.), Władza-obywatele-informacja. Ku nowemu porządkowi prawnemu. Księga pamiątkowa ku czci profesor Teresy Górzyńskiej, C.H. Beck/INP PAN, Warszawa 2014. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., Jawność życia publicznego jako atrybut współczesnej administracji publicznej i prawa administracyjnego, „Zeszyty Prawnicze” 2020, nr 4. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., Nadużywanie prawa do informacji publicznej – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Kontrola Państwowa” 2008, nr 6. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., O nadużyciu prawa dostępu do informacji publicznej, [w:] M. Błachucki, G. Sibiga (red.), 20 lat ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podsumowanie i perspektywy ustawowej regulacji prawa do informacji publicznej, INP PAN, Warszawa 2022. Google Scholar
Piskorz-Ryń A., Ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego. Zagadnienia administracyjnoprawne, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Płusa A., Aksjologia norm konstytuujących dostęp do informacji publicznej, „Veritas Iuris” 2022, nr 2. Google Scholar
Rudzki M., Pojęcie nadużycia prawa do informacji publicznej, [w:] G. Szpor (red.), Jawność i jej ograniczenia. t. 5: Dostęp i wykorzystywanie, C.H. Beck, Warszawa 2015. Google Scholar
Rysz N., Informacja jako wartość w prawie administracyjnym, [w:] J. Zimmermann (red.), Wartości w prawie administracyjnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. Google Scholar
Sibiga G., Sybilski D. (red.), Ustawa o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Komentarz, 2022, Legalis. Google Scholar
Sybilski D., Od dostępu do informacji publicznej do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego i otwartych danych. Ewolucja praw informacyjnych, [w:] M. Błachucki, G. Sibiga (red.), 20 lat ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podsumowanie i perspektywy ustawowej regulacji prawa do informacji publicznej, INP PAN, Warszawa 2022. Google Scholar
Szustakiewicz P., Glosa do wyroku NSA z dnia 20 września 2018 r., I OSK 1359/18, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019, nr 5. Google Scholar
Zajadło J., Zasada jawności a filozoficzno-prawne pojęcie prawdy, [w:] Z. Cieślak, G. Szpor (red.), Jawność i jej ograniczenia, t. 2: Podstawy aksjologiczne, 2013, Legalis. Google Scholar
Zimmermann J., Aksjomaty administracji publicznej, Wolters Kluwer, Warszawa 2022. Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
