Annulment of extrajudicial divorce
Abstract
The Ministry of Justice has published a draft bill introducing extrajudicial divorce. There are also plans to introduce the possibility of annulling an extrajudicial divorce. In certain cases, either spouse will be able to request the annulment of an out-of-court divorce. The purpose of this article is to present the procedure for annulling an out-of-court divorce, taking into account both substantive and procedural aspects. In addition, the grounds for annulment of divorce are assessed. The procedure for annulment of divorce is necessary due to the possibility of potential irregularities. The conclusions indicate that the drafters have therefore rightly decided to regulate it. Some doubts may arise regarding the introduction of an additional ground for annulment of divorce, namely the welfare of the family as an argument for the continuation of the marriage, as well as the interpretation of this ground.
Keywords:
divorce, extrajudicial divorce, annulmentReferences
Andrzejewski M., Autonomia w prawie rodzinnym – sprawy o rozwód, „Rejent” 2024, nr 11. Google Scholar
Balwicka-Szczyrba M., „Małżeństwo konkordatowe” po 20 latach od nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Prawo i Więź” 2019, nr 4. Google Scholar
Bieranowski A., Normatywne modele rozwodu notarialnego – uwagi de lege ferenda, „Rejent” 2024, nr 11. Google Scholar
Bieranowski A., Rozłączenie małżonków – rozważania na temat notarialnego rozwodu i separacji, „Rejent” 2024, nr 2. Google Scholar
Błaszczak Ł., Studzińska J. (red.), Instytucje postępowania cywilnego, seria: System Postępowania Cywilnego, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2024. Google Scholar
Bugajski B., Autonomia woli małżonków w zakresie sposobu rozwiązania małżeństwa przez rozwód na tle porównawczym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2021, nr 4. Google Scholar
Bugajski B., Konstytucyjne uwarunkowania wprowadzenia do prawa polskiego pozasądowego rozwodu za porozumieniem małżonków, „Rejent” 2024, nr 11. Google Scholar
Ciszewski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Czachórski W. (red.), System prawa cywilnego. Część ogólna, t. 1, INP PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985. Google Scholar
Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2: Artykuły 367–505(37), Wolters Kluwer, Warszawa 2013. Google Scholar
Domański M., Konstrukcyjne aspekty wadliwości zawarcia małżeństwa, „Prawo w Działaniu” 2020, nr 44. Google Scholar
Flaga-Gieruszyńska K., Klich A., Kubala M., Dowód z dokumentacji medycznej w sprawach o unieważnienie małżeństwa i stwierdzenie nieważności małżeństwa na tle prawa cywilnego i kanonicznego, [w:] M. Andrzejewski, K. Dadańska (red.), Współczesne problemy prawa rodzinnego i spadkowego, WPiA US, Szczecin 2014. Google Scholar
Flaga-Gieruszyńska K., Osowy P. (red.), Postępowanie przed sądem pierwszej instancji w procesie cywilnym. Czynności i przebieg postępowania, t. 3B, C.H. Beck, Warszawa 2024. Google Scholar
Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2023. Google Scholar
Górecki J., Unieważnienie małżeństwa, Wyd. UJ, Kraków 1958. Google Scholar
Gręda A., Interwencja uboczna w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, „Palestra” 2016, nr 7–8. Google Scholar
Gromek K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Grzegorczyk P., Gudowski J., Jędrzejewska M., Weitz K., Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2: Postępowanie rozpoznawcze, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, C.H. Beck, Warszawa 2017. Google Scholar
Gutowski M., Wzruszalność czynności prawnej, C.H. Beck, Warszawa 2019. Google Scholar
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, cz. 2: Art. 56–125, Wolters Kluwer, Warszawa 2021. Google Scholar
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Art. 1–352, C.H. Beck, Warszawa 2021. Google Scholar
Gwiazdomorski J., Zawarcie małżeństwa, „Państwo i Prawo” 1949, nr 4. Google Scholar
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2019, Lex. Google Scholar
Jędrzejewska M., Współuczestnictwo procesowe. Istota – zakres – rodzaje, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1975. Google Scholar
Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, Wolters Kluwer, Warszawa 2012. Google Scholar
Kondek J.M., Podstęp a błąd. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Sądowy” 2015, nr 2. Google Scholar
Korzan K., Charakter i skutki wyroków wydanych w sprawach małżeńskich, „Sprawy Cywilne” 1975, nr 25–26. Google Scholar
Kozaczka A., Wady oświadczenia konsensu z art. 1 Kodeksu rodzinnego a nieważność małżeństwa, „Nowe Prawo” 1957, nr 9. Google Scholar
Królikowski M., Wady oświadczenia woli w (przyszłej?) umowie rozwodowej, „Rejent” 2025, nr 3. Google Scholar
Krzemiński Z., Postępowanie odrębne w sprawach małżeńskich, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1973. Google Scholar
Krzemiński Z., Wyrok w sprawach małżeńskich, „Palestra” 1973, nr 17(3). Google Scholar
Księżak P., Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Wolters Kluwer, Warszawa 2014. Google Scholar
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wady oświadczenia woli w polskim prawie cywilnym, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1973. Google Scholar
Osajda K., Borysiak W. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2024, Legalis. Google Scholar
Osajda K., Słyk J., Domański M. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2024, Legalis. Google Scholar
Piaskowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–505(39), Wolters Kluwer, Warszawa 2024. Google Scholar
Piątowski J. (red.), System prawa rodzinnego i opiekuńczego, cz. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985. Google Scholar
Pietrzykowski K., Sankcje wadliwych czynności prawnych kształtujących stan cywilny, [w:] M. Tomalak, T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan (red.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, Wolters Kluwer, Warszawa 2017. Google Scholar
Pietrzykowski K., Wpływ wad oświadczenia woli na ważność małżeństwa, „Studia Prawnicze” 1980, nr 3. Google Scholar
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2025, Legalis. Google Scholar
Preussner-Zamorska J., Matrimonium non existens oraz podlegające unieważnieniu małżeństwo, „Studia Cywilistyczne” 1981, t. XXXI. Google Scholar
Preussner-Zamorska J., Wady oświadczenia woli na gruncie prawa rodzinnego (ocena aktualnego stanu prawnego i wnioski de lege ferenda), [w:] S. Sołtysiński (red.), Problemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci profesora Zbigniewa Radwańskiego, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1990. Google Scholar
Radwański Z., Olejniczak A. (red.), Prawo cywilne – część ogólna, seria: System Prawa Prywatnego, t. 2, C.H. Beck, Warszawa 2019. Google Scholar
Rowiński T., Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1971. Google Scholar
Rylski P., Olaś A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 2024, Legalis. Google Scholar
Smyczyński T., Konstytutywny charakter sporządzenia aktu małżeństwa konkordatowego, „Państwo i Prawo” 2006, nr 3. Google Scholar
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze. Analiza i wykładnia, C.H. Beck, Warszawa 2001. Google Scholar
Smyczyński T. (red.), Prawo rodzinne i opiekuńcze, seria: System Prawa Prywatnego, t. 11, C.H. Beck, Warszawa 2014. Google Scholar
Sylwestrzak A., O klauzuli generalnej dobra rodziny, „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 45. Google Scholar
Szanciło T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–45816, C.H. Beck, Warszawa 2023. Google Scholar
Szczechowicz J., Ochrona rodziny w świetle uregulowania art. 27 k.r.o., „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 45. Google Scholar
Trammer H., Czy wada oświadczenia woli nupturienta jest przyczyną unieważnienia małżeństwa?, „Nowe Prawo” 1966, nr 1. Google Scholar
Tunia A., Przesłanki i tryb zawarcia małżeństwa konkordatowego – prawo i pragmatyka, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2023, nr 26. Google Scholar
Wierciński J., Brak świadomości albo swobody przy sporządzaniu testamentu, LexisNexis, Warszawa 2013. Google Scholar
Wilk A., Dejudycjalizacja postępowania rozwodowego i rola notariuszy w tym procesie – doświadczenia europejskie i wnioski dla Polski, „Rejent” 2025, nr 6. Google Scholar
Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Artykuły 1–366, Wolters Kluwer, Warszawa 2021. Google Scholar
Wybrańczyk D., „Rozwód pozasądowy” a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2025, nr 2. Google Scholar
Wybrańczyk D., Ochrona „strony słabszej” w rozwodach pozasądowych, „Przegląd Legislacyjny” 2024, nr 2. Google Scholar
Wybrańczyk D., Rozwód przed notariuszem – czy nadszedł czas na zmiany?, „Rejent” 2023, nr 12. Google Scholar
Zielonacki A., Zawarcie małżeństwa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982. Google Scholar
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
