Annulment of extrajudicial divorce

Daniela Wybrańczyk

Uniwersytet SWPS
https://orcid.org/0000-0001-6961-5474


Abstract

The Ministry of Justice has published a draft bill introducing extrajudicial divorce. There are also plans to introduce the possibility of annulling an extrajudicial divorce. In certain cases, either spouse will be able to request the annulment of an out-of-court divorce. The purpose of this article is to present the procedure for annulling an out-of-court divorce, taking into account both substantive and procedural aspects. In addition, the grounds for annulment of divorce are assessed. The procedure for annulment of divorce is necessary due to the possibility of potential irregularities. The conclusions indicate that the drafters have therefore rightly decided to regulate it. Some doubts may arise regarding the introduction of an additional ground for annulment of divorce, namely the welfare of the family as an argument for the continuation of the marriage, as well as the interpretation of this ground.


Keywords:

divorce, extrajudicial divorce, annulment


Andrzejewski M., Autonomia w prawie rodzinnym – sprawy o rozwód, „Rejent” 2024, nr 11.   Google Scholar

Balwicka-Szczyrba M., „Małżeństwo konkordatowe” po 20 latach od nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Prawo i Więź” 2019, nr 4.   Google Scholar

Bieranowski A., Normatywne modele rozwodu notarialnego – uwagi de lege ferenda, „Rejent” 2024, nr 11.   Google Scholar

Bieranowski A., Rozłączenie małżonków – rozważania na temat notarialnego rozwodu i separacji, „Rejent” 2024, nr 2.   Google Scholar

Błaszczak Ł., Studzińska J. (red.), Instytucje postępowania cywilnego, seria: System Postępowania Cywilnego, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2024.   Google Scholar

Bugajski B., Autonomia woli małżonków w zakresie sposobu rozwiązania małżeństwa przez rozwód na tle porównawczym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2021, nr 4.   Google Scholar

Bugajski B., Konstytucyjne uwarunkowania wprowadzenia do prawa polskiego pozasądowego rozwodu za porozumieniem małżonków, „Rejent” 2024, nr 11.   Google Scholar

Ciszewski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.   Google Scholar

Czachórski W. (red.), System prawa cywilnego. Część ogólna, t. 1, INP PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.   Google Scholar

Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2: Artykuły 367–505(37), Wolters Kluwer, Warszawa 2013.   Google Scholar

Domański M., Konstrukcyjne aspekty wadliwości zawarcia małżeństwa, „Prawo w Działaniu” 2020, nr 44.   Google Scholar

Flaga-Gieruszyńska K., Klich A., Kubala M., Dowód z dokumentacji medycznej w sprawach o unieważnienie małżeństwa i stwierdzenie nieważności małżeństwa na tle prawa cywilnego i kanonicznego, [w:] M. Andrzejewski, K. Dadańska (red.), Współczesne problemy prawa rodzinnego i spadkowego, WPiA US, Szczecin 2014.   Google Scholar

Flaga-Gieruszyńska K., Osowy P. (red.), Postępowanie przed sądem pierwszej instancji w procesie cywilnym. Czynności i przebieg postępowania, t. 3B, C.H. Beck, Warszawa 2024.   Google Scholar

Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2023.   Google Scholar

Górecki J., Unieważnienie małżeństwa, Wyd. UJ, Kraków 1958.   Google Scholar

Gręda A., Interwencja uboczna w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, „Palestra” 2016, nr 7–8.   Google Scholar

Gromek K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Grzegorczyk P., Gudowski J., Jędrzejewska M., Weitz K., Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2: Postępowanie rozpoznawcze, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.   Google Scholar

Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, C.H. Beck, Warszawa 2017.   Google Scholar

Gutowski M., Wzruszalność czynności prawnej, C.H. Beck, Warszawa 2019.   Google Scholar

Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, cz. 2: Art. 56–125, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.   Google Scholar

Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Art. 1–352, C.H. Beck, Warszawa 2021.   Google Scholar

Gwiazdomorski J., Zawarcie małżeństwa, „Państwo i Prawo” 1949, nr 4.   Google Scholar

Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2019, Lex.   Google Scholar

Jędrzejewska M., Współuczestnictwo procesowe. Istota – zakres – rodzaje, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1975.   Google Scholar

Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.   Google Scholar

Kondek J.M., Podstęp a błąd. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Sądowy” 2015, nr 2.   Google Scholar

Korzan K., Charakter i skutki wyroków wydanych w sprawach małżeńskich, „Sprawy Cywilne” 1975, nr 25–26.   Google Scholar

Kozaczka A., Wady oświadczenia konsensu z art. 1 Kodeksu rodzinnego a nieważność małżeństwa, „Nowe Prawo” 1957, nr 9.   Google Scholar

Królikowski M., Wady oświadczenia woli w (przyszłej?) umowie rozwodowej, „Rejent” 2025, nr 3.   Google Scholar

Krzemiński Z., Postępowanie odrębne w sprawach małżeńskich, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1973.   Google Scholar

Krzemiński Z., Wyrok w sprawach małżeńskich, „Palestra” 1973, nr 17(3).   Google Scholar

Księżak P., Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.   Google Scholar

Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wady oświadczenia woli w polskim prawie cywilnym, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1973.   Google Scholar

Osajda K., Borysiak W. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2024, Legalis.   Google Scholar

Osajda K., Słyk J., Domański M. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2024, Legalis.   Google Scholar

Piaskowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–505(39), Wolters Kluwer, Warszawa 2024.   Google Scholar

Piątowski J. (red.), System prawa rodzinnego i opiekuńczego, cz. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.   Google Scholar

Pietrzykowski K., Sankcje wadliwych czynności prawnych kształtujących stan cywilny, [w:] M. Tomalak, T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan (red.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.   Google Scholar

Pietrzykowski K., Wpływ wad oświadczenia woli na ważność małżeństwa, „Studia Prawnicze” 1980, nr 3.   Google Scholar

Pietrzykowski K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2025, Legalis.   Google Scholar

Preussner-Zamorska J., Matrimonium non existens oraz podlegające unieważnieniu małżeństwo, „Studia Cywilistyczne” 1981, t. XXXI.   Google Scholar

Preussner-Zamorska J., Wady oświadczenia woli na gruncie prawa rodzinnego (ocena aktualnego stanu prawnego i wnioski de lege ferenda), [w:] S. Sołtysiński (red.), Problemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci profesora Zbigniewa Radwańskiego, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1990.   Google Scholar

Radwański Z., Olejniczak A. (red.), Prawo cywilne – część ogólna, seria: System Prawa Prywatnego, t. 2, C.H. Beck, Warszawa 2019.   Google Scholar

Rowiński T., Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1971.   Google Scholar

Rylski P., Olaś A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 2024, Legalis.   Google Scholar

Smyczyński T., Konstytutywny charakter sporządzenia aktu małżeństwa konkordatowego, „Państwo i Prawo” 2006, nr 3.   Google Scholar

Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze. Analiza i wykładnia, C.H. Beck, Warszawa 2001.   Google Scholar

Smyczyński T. (red.), Prawo rodzinne i opiekuńcze, seria: System Prawa Prywatnego, t. 11, C.H. Beck, Warszawa 2014.   Google Scholar

Sylwestrzak A., O klauzuli generalnej dobra rodziny, „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 45.   Google Scholar

Szanciło T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–45816, C.H. Beck, Warszawa 2023.   Google Scholar

Szczechowicz J., Ochrona rodziny w świetle uregulowania art. 27 k.r.o., „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 45.   Google Scholar

Trammer H., Czy wada oświadczenia woli nupturienta jest przyczyną unieważnienia małżeństwa?, „Nowe Prawo” 1966, nr 1.   Google Scholar

Tunia A., Przesłanki i tryb zawarcia małżeństwa konkordatowego – prawo i pragmatyka, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2023, nr 26.   Google Scholar

Wierciński J., Brak świadomości albo swobody przy sporządzaniu testamentu, LexisNexis, Warszawa 2013.   Google Scholar

Wilk A., Dejudycjalizacja postępowania rozwodowego i rola notariuszy w tym procesie – doświadczenia europejskie i wnioski dla Polski, „Rejent” 2025, nr 6.   Google Scholar

Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Artykuły 1–366, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.   Google Scholar

Wybrańczyk D., „Rozwód pozasądowy” a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2025, nr 2.   Google Scholar

Wybrańczyk D., Ochrona „strony słabszej” w rozwodach pozasądowych, „Przegląd Legislacyjny” 2024, nr 2.   Google Scholar

Wybrańczyk D., Rozwód przed notariuszem – czy nadszedł czas na zmiany?, „Rejent” 2023, nr 12.   Google Scholar

Zielonacki A., Zawarcie małżeństwa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.   Google Scholar


Published
2025-12-12

Cited by

Wybrańczyk, D. (2025). Annulment of extrajudicial divorce. Studia Prawnoustrojowe, (70). https://doi.org/10.31648/sp.11622

Daniela Wybrańczyk 
Uniwersytet SWPS
https://orcid.org/0000-0001-6961-5474