Urządzanie zakładów wzajemnych z perspektywy przesłanek dopuszczalności ograniczenia wolności działalności gospodarczej określonych w art. 22 Konstytucji RP
Maciej Bendorf
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0002-7475-4986
Szymon Kisiel
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0003-0919-9653
Michał Arsoba
https://orcid.org/0000-0003-1755-5777
Abstrakt
Działalność oparta na prowadzeniu gier hazardowych, pomimo konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej, należy do sfery ścisłej reglamentacji i kontroli państwa. Wynika to bezpośrednio z ograniczeń, jakie może nałożyć ustawodawca na działalność rynkową ze względu na ochronę ważnego interesu publicznego. Uzależnienie od hazardu stanowi źródło problemów finansowych, zdrowotnych i osobistych. Ryzyko uzależnienia dotyczy w takim samym stopniu dorosłych, jak i nieletnich, a skala zjawiska w Polsce niepokojąco rośnie. Celem niniejszego artykułu jest ocena działalności w przedmiocie urządzania zakładów wzajemnych przez pryzmat art. 22 Konstytucji, który określa przesłanki dopuszczalności ograniczenia wolności działalności gospodarczej. Szczególną uwagę poświęcono przesłance materialnej, która sprowadza się do uzasadnienia każdego ograniczenia koniecznością ochrony interesu publicznego. Przy tak określonej perspektywie ocenie poddana zostanie istota i specyfika działalności w zakresie zakładów wzajemnych, jak również przesłanki uzyskania zezwolenia na jej podjęcie i wykonywanie. Urządzanie zakładów wzajemnych stanowi przykład działalności, której reglamentacja pozostaje w zgodzie z konstytucyjnymi przesłankami dopuszczalności ograniczenia wolności działalności gospodarczej. Przede wszystkim wprowadzona jest na mocy ustawy, a dodatkowo działalność w tym przedmiocie niesie ze sobą ryzyko naruszenia takich aspektów interesu publicznego jak zdrowie publiczne, interesy fiskalne państwa, bezpieczeństwo publiczne oraz prawa konsumentów.
Słowa kluczowe:
prawo gospodarcze publiczne, wolność działalności gospodarczej, ,reglamentacja , interes publiczny, zakłady wzajemne, hazardBibliografia
Babiarz S., Aromiński K., Ustawa o grach hazardowych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2012. Google Scholar
Biskup R., Wolność gospodarcza w wymiarze podmiotowym, Wyd. KUL, Lublin 2011. Google Scholar
Blicharz R., Powałowski A. (red.), Prawo przedsiębiorcy, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Bożyk S. (red.), Prawo konstytucyjne, Temida 2, Białystok 2014. Google Scholar
Duda-Hyz M., Pojęcie hazardu w prawie hazardowym wybranych państw europejskich, „Krytyka Prawa” 2020, t. 12(1). Google Scholar
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2016. Google Scholar
Grzeszczak R. (red.), Wolność gospodarcza a regulacja rynków na przykładzie wpływu unijnych i krajowych regulatorów rynków na działalność przedsiębiorców, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Guzik-Makaruk E., Jurgielewicz-Delegacz E., Nielegalne urządzanie i prowadzenie gier losowych, gier na automacie lub zakładów wzajemnych – wybrane aspekty prawne i kryminologiczne, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje” 2017, nr 26. Google Scholar
Frąckowiak K., Nielegalny e-hazard – studium prawnokarne i kryminologiczne, ElSet, Olsztyn 2018. Google Scholar
Karpiuk M. (red.), Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia. Problematyka prawna i aksjologiczna, AlmaMer, Warszawa 2011. Google Scholar
Klimek-Grądzka J., Hazard i hazardzista w historii języka polskiego, „Język Polski” 2023, t. 103(3). Google Scholar
Magdziarczyk M., Wolność działalności gospodarczej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., Oficyna Wydawnicza PO, Opole 2013. Google Scholar
Małecki J., Z problematyki opłaty skarbowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, t. 51(4). Google Scholar
Mielecka-Kubień Z. i in., Opracowanie narzędzi do oceny wielkości skutków i kosztów uzależnień od hazardu problemowego i patologicznego oraz ocena wielkości tych skutków i kosztów dla osób uzależnionych na podstawie badań ankietowych (koszty indywidualne). Raport końcowy z badań, KCPU, Katowice 2015. Google Scholar
Mieniewski D., Sankcje cywilnoprawne w sferze hazardu w Polsce, „Przegląd Policyjny” 2016, nr 2(122). Google Scholar
Mojak J., Widło J., Żywicka A. (red.), Ewolucja instytucji polskiego prawa papierów wartościowych. W 80-lecie Prawa wekslowego z dnia 28 kwietnia 1936 r., Innovatio Press, Lublin 2016. Google Scholar
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. 1: Art. 1–86, C.H. Beck, Warszawa 2016. Google Scholar
Skowronek G., Finansowe aspekty prowadzenia działalności w zakresie zakładów wzajemnych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska – Sectio Ius” 2020, t. 67(1). Google Scholar
Sołtys A., Taborowski M. (red.), Krajowe regulacje hazardu w świetle prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Szydło M., Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Wrocław 2011. Google Scholar
Śmiałek P., Hazardowa działalność gospodarcza w Polsce na tle stanowionego prawa, „Studenckie Zeszyty Naukowe Ars Iuridica” 2018, nr 36. Google Scholar
Tucholska S., Zjawisko hazardu patologicznego i jego uwarunkowania, „Roczniki Psychologiczne” 2008, t. 11(2). Google Scholar
Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2023. Google Scholar
Wierzbowski M. (red.), Ustawa o grach hazardowych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Witkowski Z. (red.), Prawo konstytucyjne, TNOiK, Toruń 2013. Google Scholar
Zdyb M., Lubeńczuk G., Wołoszyn-Cichocka A., Prawo przedsiębiorców. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2019. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
