Prawo pacjenta szpitala do zakwaterowania w pokoju jednoosobowym w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego – kilka uwag na kanwie orzecznictwa sądów niemieckich i ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych
Abstrakt
Przedmiotem opracowania jest prezentacja i analiza orzeczeń sądów niemieckich dotyczących problematyki zakwaterowania w szpitalu – w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego (Gesetzliche Krankenversicherung - GKV) – pacjenta w pokoju jednoosobowym. Rozważono przykłady sytuacji, w których pacjentowi przysługuje w myśl prawa niemieckiego ze względów medycznych roszczenie o zakwaterowanie w pokoju jednoosobowym oraz przedstawiono argumentację wykorzystaną przez sądy dla oddalenia roszczeń pacjenta w przypadku braku takiego uzasadnienia. W drugiej części opracowania analizie poddano praktyczne ograniczenia płynące z RODO dla ochrony szczególnej kategorii danych osobowych jaką stanowią dane o stanie zdrowia w przypadku zakwaterowania pacjenta w szpitalu w pokoju wieloosobowym. Następnie przedstawiono argumenty przemawiające za prawem do zakwaterowania w szpitalu w pokoju jednoosobowym pacjenta w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego, płynące zarówno z regulacji ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, jak i przepisów krajowych tyczących odpowiedzialności za naruszenie obowiązku zachowania tajemnicy przez personel medyczny(§ 203 kodeksu karnego niemieckiego). Zapewnienie ochrony danych osobowych, w tym ich szczególnej kategorii – tyczących stanu zdrowia - możliwe jest w szpitalu w sposób niewymagający dalszych działań organizacyjnych – zasadniczo jedynie w pokojach jednoosobowych. Dlatego dotychczasowe restrykcyjne orzecznictwo sądów niemieckich odnoszące się do braku roszczenia pacjenta leczonego w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego o zakwaterowanie w pokoju jednoosobowym budzi wątpliwości. Zapewnienie natomiast ochrony danych osobowych pacjenta w trakcie czynności medycznych w pokoju wieloosobowym wymaga wielu działań organizacyjnych, takich jak np. stosowanie parawanów, a także ograniczenia rozmów lekarza z pacjentem o stanie zdrowia tego ostatniego do sytuacji dobrowolnego wyrażenia zgody przez chorego lub czasowego braku innych chorych w pokoju. Działania zmierzające do zwiększenia miejsc szpitalnych w pokojach jednoosobowych nie wykluczają celowości utrzymywania i tworzenia pokojów wieloosobowych. Zakwaterowanie w pokoju wieloosobowym powinno być natomiast poprzedzone uzyskaniem zgody pacjenta na rozmowę z personelem medycznym na temat stanu zdrowia tego pacjenta, w obecności innych chorych.
Słowa kluczowe:
prawa pacjenta, leczenie szpitalne, ochrona danych osobowych, szczególne kategorie danych osobowych, pokój jednoosobowy, ustawowe ubezpieczenie zdrowotneBibliografia
Biermann E., Ulsenheimer K., Weißauer, Liquidation wahlärztlicher Leistungen. Rechtliche Grundlagen, „Anästhesiologie & Intensivmedizin” 2000. Google Scholar
Brest A., Das Bußgeldverfahren im Datenschutzrecht, Nomos, Baden-Baden 2023. Google Scholar
Bunnenberg J.N., Privates Datenschutzrecht. Über Privatautonomie im Datenschutzrecht – unter besonderer Berücksichtigung der Einwilligung und ihrer vertraglichen Kopplung nach Art. 7 Abs. 4 DS-GVO, Nomos, Baden-Baden 2020. Google Scholar
Dierkesmann R., Waldmann W., Ärztliche Visite im Krankenhaus – Lernen aus der Vergangenheit?, „Der Klinikarzt” 2010, vol. 39. Google Scholar
Eichenhofer J., Die elektronische Patientenakte – aus sozial-, datenschutz- und verfassungsrechtlicher Sicht, „NVwZ” 2021. Google Scholar
Freund B., Schmidt B., Heep S., Roschek A.K. (red.), Praxis-Kommentar. DSGVO, Deutscher Fachverlag GmbH, Frankfurt am Main 2023. Google Scholar
Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Goldberg B., Schweigepflicht und Datenschutz in der sozialen Arbeit und Beratung, Ev. Hochschule Rheinland-Westphalen, Lippe 2021. Google Scholar
Hauser A., Haag I., Datenschutz im Krankenhaus, Kohlhammer, Stuttgart 2021. Google Scholar
Helm A., Fruth J., Klanten U., Rönnenbeck S., Meyer F., Relevantes interprofessionelles Wissen des (Allgemein/Viszeral-)Chirurgen – Informationssicherheit und Datenschutz im chirurgischen Klinikalltag, „Chirurgie (Heidelberg)” 2023, vol. 94(3). Google Scholar
Janiszewska B., Ochrona poufności pacjenta z perspektywy prawa cywilnego, „Białostockie Studia Prawnicze” 2020, nr 2. Google Scholar
Jäschke Th., Richard N., Digitalisierung und Informationssicherheit – ein Kräftemessen, [w:] Ch. Stoffers, N. Krämer, Ch. Heitmann (red.), Digitale Transformation im Krankenhaus. Thesen, Potenziale, Anwendungen, Mediegruppe Oberfranken, Bamberg 2019. Google Scholar
Kircher P., Das Patientendaten-Schutz-Gesetz (PDSG) und die elektronische Patientenakte (ePA) – Regelungsüberblick und Vereinbarkeit mit der DS-GVO, „GuP” 2021. Google Scholar
Kościuk D., General Data Protection Regulation (GDPR). The EU law strengthening the information society in Poland, „Białostockie Studia Prawnicze” 2018, nr 2. Google Scholar
Kowalska A., Prawa pacjenta w czasie pandemii – wybrane zagadnienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2022, nr 56. Google Scholar
Kowalska A., Zadośćuczynienie za naruszenie prawa pacjenta, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 48. Google Scholar
Krönke Ch., Die elektronische Patientenakte (ePA) im europäischen Datenschutzrechtsvergleich, „NZS” 2021. Google Scholar
Laoutoumai S., Privacy Ligitation. Datenschutzrechtliche Ansprüche durchsetzen und verteidigen, Deutscher Fachverlag GmbH, Frankfurt am Main 2021. Google Scholar
Langkeit J., Umfang und Grenzen der ärztlichen Schweigepflicht gemäß § 203 I Nr 1 StGB, „NStZ” 1994. Google Scholar
Łukańko B., Kościelne modele ochrony danych osobowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Mannino A., Wen rette ich – und wenn ja, wie viele? Über Triage und Verteilungsgerechtigkeit, Reclam, Ditzingen 2021. Google Scholar
Münchener Kommentar, BGB, § 630a, C.H. Beck, München 2020. Google Scholar
Papenheim H.-G., Datenschutz in caritativen Einrichtungen insbesondere Weitergabe von Daten mit/ohne Einwilligung der Betroffenen, „Sozialrecht Aktuell” 2018, vol. 6. Google Scholar
Rieser S., Symposium für Juristen und Ärzte – Ärztliche Schweigepflicht: Druck von allen Seiten, Detsches Ärzteblatt, Köln 1999. Google Scholar
Roßbruch R., Die Schweigepflicht des Pflegepersonals, https://www.htwsaar.de/sowi/fakultaet/personen/professoren/prof-dr-robert-rossbruch/veroffentlichungen/schweigepflicht.pdf Google Scholar
Schaar P., Schutz der Privatsphäre im Gesundheitswesen. Zu den rechtlichen Grenzen der Überwachung in der Medizin, „Zeitschrift für medizinische Ethik” 2016. Google Scholar
Schwartmann R., Jaspers A., Thüsing G., Kugelmann D. (red.), DS-GVO/BDSG. Datenschutz-Grundverordnung. Bundesdatenschutzgesetz. Kommentar, C.F. Müller, Heidelberg 2020. Google Scholar
Wolff H.A., Brink S. (red.), Datenschutzrecht. DS-GVO, BDSG, Grundlagen. Bereichsspezifischer Datenschutz. Kommentar, C.H. Beck, München 2022. Google Scholar
Wypior S., Knorr M.M., Risiken und Nebenwirkungen der Digitalisierung aus rechtlicher Perspektive, [w:] Ch. Stoffers, N. Krämer, Ch. Heitmann (red.), Digitale Transformation im Krankenhaus. Thesen, Potenziale, Anwendungen, Mediegruppe Oberfranken, Bamberg 2019. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
