Zasadność sporu odnośnie nowej definicji zgwałcenia – uwagi na tle proponowanych zmian
Denis Solodov
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieEwelina Lewandowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
Artykuł poświęcony jest zbadaniu, czy istnieje potrzeba zmian w definicji gwałtu. Zagadnienie to jest omawiane w oparciu o wymagania art. 36 Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (Konwencja przeciwko przemocy) oraz projektu do ustawy o zmianie definicji zgwałcenia złożonego przez klub Lewicy w marcu 2021 roku. Konwencja Stambulska obowiązuje jako integralna część polskiego prawa. W związku z tym autorzy analizują potrzebę wprowadzenia nowej definicji gwałtu w oparciu o wymagania Konwencji antyprzemocowej oraz rekomendacje Amnesty International.
Słowa kluczowe:
prawo karne, zgwałcenie, Konwencja stambulska, psychologia ofiary zgwałcenia, praktyka sądowaBibliografia
Banaszak-Grzechowiak P., Burdziak K., Pohl Ł., Przestępstwo zgwałcenia w wybranych państwach europejskich – raport z badania, Warszawa 2021, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2021/05/IWS_Banaszak-Grzechowiak-P.-Burdziak-K.-Pohl-L.Przeste%CC%A8pstwo-zgwalcenia-w-wybranych-pan%CC%81stwach-europejskich-raport-z-badania.pdf. Google Scholar
Bielski M., Wykładnia znamion „obcowanie płciowe” i „inna czynność seksualna” w doktrynie i orzecznictwie sądowym, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2018, nr 1. Google Scholar
Burdziak K., Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 5 lipca 2017 r., III KK 273/17, „Glosa, Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018, nr 10. Google Scholar
Burrowes N., Responding to the challenge of rape myths in court. A guide for prosecutors, www.nb-research.com/wp-content/uploads/2015/01/Responding-to-the-challenge-of-rape-myths-in-court_Nina-Burrowes.pdf. Google Scholar
Carmit K., Noga T., Anat T., Racheli N., Beyond fight, flight, and freeze: Towards a new conceptualization of peritraumatic responses to child sexual abuse based on retrospective accounts of adult survivors, „Child Abuse & Neglect” 2021, vol. 112. Google Scholar
Grzyb M., Polskie prawo jest ślepe na prawdziwe oblicze przemocy seksualnej. O zmianie definicji zgwałcenia z art. 197 kk, https://klubjagiellonski.pl/2021/04/11/polskie--prawo-jest-slepe-na-prawdziwe-oblicze-przemocy-seksualnej-o-zmianie-definicji-zgwalcenia-z-art-197-kk/. Google Scholar
Kłączyńska N., Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, [w:] J. Gizek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2014. Google Scholar
Kowalewska-Borys E., Truskolaska E., Podstawowe założenia oraz pojęcie konwencji stambulskiej, [w:] E. Kowalewska-Borys (red.), Przemoc w rodzinie w aspekcie Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, Difin, Warszawa 2015. Google Scholar
Krajewski R., Podstęp przy przestępstwie zgwałcenia, „Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 40. Google Scholar
Lis-Turlejska M., Psychologiczne konsekwencje traumatycznego stresu – współczesne kierunki badań, „Nowiny Psychologiczne” 2000, nr 2. Google Scholar
Luby R.R., Sexual violence: a trauma-informed approach for mental health nurses supporting survivors, „Mental Health Practice” 2021, vol. 24, issue 3. Google Scholar
Mason F., Lodrick Z., Psychological consequences of sexual assault, „Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology” 2013, nr 27(1). Google Scholar
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Michalska-Warias A., Groźba bezprawna jako ustawowe znamię przestępstwa zgwałcenia, „Ius Novum” 2016, nr 1. Google Scholar
Mozgawa M., Przestępstwa przeciwko wolności, [w:] J. Warylewski (red.), Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, seria: System Prawa Karnego, t. 10, C.H. Beck, Warszawa 2012. Google Scholar
Myśliwiec H., Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 11. Google Scholar
Płatek M., Zgwałcenie. Gdy termin nabiera nowej treści. Pozorny brak zmian i jego skutki, „Archiwum Kryminologii” 2018, nr 40. Google Scholar
Warylewski J., Podanie ofierze alkoholu jako podstęp w rozumieniu art. 197 § 1 k.k. Dopuszczalność kumulatywnej kwalifikacji z art. 197 § 1 i art. 197 § 2 k.k. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca 2018 r., II Aka 91/18, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2018, nr 2 Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie