Regulacyjna funkcja Narodowego Banku Polskiego. Zagadnienia podstawowe

Eliza Komierzyńska-Orlińska

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-3121-7443


Abstrakt

Artykuł naukowy odnosi się do podstawowych zagadnień dotyczących regulacyjnej funkcji Narodowego Banku Polskiego. Celem opracowania jest wykazanie, że Narodowy Bank Polski oprócz funkcji emisyjnej, funkcji banku państwa i funkcji banku banków, które są tradycyjnie przypisywane bankom centralnym, pełni także funkcję regulacyjną. W artykule postawiono następującą hipotezę: regulacyjna funkcja Narodowego Banku polskiego jest możliwa do wyinterpretowania w oparciu o tradycyjne funkcje tego banku, a w szczególności o funkcję emisyjną i funkcję banku banków oraz wynikające z nich zadania. Za podjęciem tego zagadnienia przemawia w szczególności fakt kluczowego znaczenia NBP i pełnionych przez niego funkcji dla państwa, gospodarki, społeczeństwa. Ponadto problematyka regulacyjnej funkcji NBP czy też określenia jego charakteru prawnego jako regulatora nie jest często przedmiotem pogłębionych analiz naukowych. Z założenia więc analiza zagadnienia funkcji regulacyjnej NBP ma wartość naukową, jak i praktyczną.


Słowa kluczowe:

bezpieczeństwo, Narodowy Bank Polski, funkcja regulacyjna, funkcja emisyjna, funkcja banku banków, polityka pieniężna


Alemu T., Znaczenie polityki pieniężnej w transformacji polskiej gospodarki, „Bank i Kredyt” 1995, nr 5.   Google Scholar

Dąbrowska K., Gruszczyński M., Kapitał zagraniczny w polskim sektorze bankowym a efektywność polityki pieniężnej, „Bank i Kredyt” 2002, nr 11-12.   Google Scholar

Gronkiewicz-Waltz H., Bank centralny od gospodarki planowej do rynkowej. Zagadnienia administracyjnoprawne, Olympus, Warszawa 1994.   Google Scholar

Jaroszyński K., Wierzbowski M., Organy regulacyjne, [w:] System prawa administracyjnego. Podmioty administrujące. Tom 6, R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), C.H. Beck, Warszawa 2011.   Google Scholar

Jurkowska-Zeidler A., Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.   Google Scholar

Jurkowska-Zeidler A., The Financial Stability Mandate of the Narodowy Bank Polski: A Constitutional Perspective, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 5 (57).   Google Scholar

Jurkowska-Zeidler A.M., Nadzór zintegrowany nad rynkiem finansowym jako element europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego (Financial Safety Net), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, Tom XVI.   Google Scholar

Komierzyńska-Orlińska E., Tajemnica polityki pieniężnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska sectio G (Ius)” 2022, Vol. 69 No 1.   Google Scholar

Komierzyńska-Orlińska E., Wartości wyrażone przez prawodawcę w celu działalności Narodowego Banku Polskiego. Wybrane problemy, w druku.   Google Scholar

Koperkiewicz-Mordel K., Narodowy Bank Polski jako bank centralny, [w:] L. Góral, M. Karlikowska, K. Koperkiewicz-Mordel, Polskie prawo bankowe, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006.   Google Scholar

Kosieradzka E., Publicznoprawne aspekty bezpieczeństwa gospodarczego, [w:] Podstawowe płaszczyzny zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego. Aspekty materialnoprawne, M. Zdyb, J. Stelmasiak, K. Sikora (red.), Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014.   Google Scholar

Kosieradzka E., Status prawny Narodowego Banku Polskiego. Zagadnienia administracyjnoprawne, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2008.   Google Scholar

Kowalewska E., Zakres i znaczenie wykonywania przez Narodowy Bank Polski nadzoru systemowego nad systemami płatniczymi, „Studia Prawnicze KUL” 2020, nr 3 (83).   Google Scholar

Kuta T., Funkcje współczesnej administracji i sposoby ich realizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.   Google Scholar

Marszałek M., Rozwój funkcji regulacyjnej, [w:] Prawo administracyjne wobec współczesnych wyzwań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Wierzbowskiemu, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2018.   Google Scholar

Michalska-Badziak R., Podmioty administrujące, [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, M. Stahl (red.), Difin, Warszawa 2004.   Google Scholar

Mikos-Sitek A. (red.), Nowak-Far A. (red.), Komentarz do ustawy o Narodowym Banku Polskim, [w:] Prawo obrotu pieniężnego. Komentarz, WKP 2023, LEX/el.   Google Scholar

Nowak-Far A. [w:] Komentarz do ustawy o Narodowym Banku Polskim [w:] Prawo obrotu pieniężnego. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, Warszawa 2023, art. 37. https://sip.lex.pl/#/commentary/587943852/741292/mikos-sitek-agnieszka-red-nowak-far-artur-red-komentarz-do-ustawy-o-narodowym-banku-polskim-w...?cm=URELATIONS (dostęp: 2023-11-07 11:02).   Google Scholar

Przybylska-Kapuścińska W., Rola banków centralnych w zarządzaniu płynnością sektora bankowego, [w:] Wyzwania regulacyjne wobec doświadczeń globalnego kryzysu finansowego, J. Szambelańczyk (red.), Szkoła Główna Handlowa-Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011.   Google Scholar

Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5(22).   Google Scholar

Stasikowski R., Funkcja regulacyjna administracji publicznej. Studium z zakresu nauki prawa administracyjnego oraz nauki administracji, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Katowice 2009.   Google Scholar

Sura R., Niezależność Narodowego Banku Polskiego a relacje z Parlamentem RP, „Przegląd Sejmowy” 2021, nr 4(165).   Google Scholar

Szpringer W., Instytucje nadzoru w sektorze finansowym. Kierunki rozwoju, Poltext, Warszawa 2014.   Google Scholar

Szpringer W., Prawo i ekonomia stabilności finansowej, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2015.   Google Scholar

Wojewoda-Buraczyńska K., Podstawy publicznego prawa bankowego, [w:] M. Tyrakowski, P. Smoleń, A. Kuś, A. Gorgol, K. Wojewoda-Buraczyńska, W.J. Wójtowicz, Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Wolters Kluwer 2020.   Google Scholar

Zaleska M., Czas na refleksję, „Gazeta Bankowa” 2022, Nr 12/1260.   Google Scholar

Zawadzka P., Tendencje w zakresie systemów gwarancyjnych na rynkach finansowych, [w:] Bezpieczeństwo rynku finansowego, E. Fojcik-Mastalska, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa [Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii], Wrocław 2010.   Google Scholar

Zawadzka P.W., Banaszczak-Soroka U., Stanisławiszyn P., Wojtczak-Samoraj D. [w:] P.W. Zawadzka, U. Banaszczak-Soroka, P. Stanisławiszyn, D. Wojtczak-Samoraj, Ustawa o Narodowym Banku Polskim. Komentarz, Warszawa 2013, art. 37. https://sip.lex.pl/#/commentary/587382538/179978/zawadzka-patrycja-wanda-red-ustawa-o-narodowym-banku-polskim-komentarz?cm=URELATIONS (dostęp: 2023-11-07 10:53).   Google Scholar

Zdyb M., The Legal Position of the National Bank of Poland as a Guardian of the Value of Money in the Light of Normative Determinants of Monetary Order (Pozycja prawna Narodowego Banku Polskiego jako strażnika wartości pieniądza w świetle normatywnych uwarunkowań ładu pieniężnego), „Studia Iuridica Lublinensia” 2023, Vol 32 No 3.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2024-03-19

Cited By /
Share

Komierzyńska-Orlińska, E. (2024). Regulacyjna funkcja Narodowego Banku Polskiego. Zagadnienia podstawowe. Studia Prawnoustrojowe, (63). https://doi.org/10.31648/sp.9597

Eliza Komierzyńska-Orlińska 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-3121-7443