The Primacy of the Bishop of Rome from the Perspective of Ecclesiastical Communities Born out of the Reformation
Paweł Rabczyński
Katedra Teologii Fundamentalnej, Dogmatycznej i Moralnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztynhttp://orcid.org/0000-0002-8732-7019
Abstract
The article is a synthetic attempt at presenting the subject of the primacy of the Bishop of Rome from the perspective of church communities born out of the reformation. The Roman Catholic Church continuously asserts that the primacy of the Bishop of Rome is Christ’s gift to the Church as a necessary service for the sake of ecclesiastical unity. The realization of this service is carried out by performing the highest and universal teaching duty, entailing in some cases also the privilege of inerrancy, and the ecclesiastical duty necessary in order to strengthen and defend the unity of faith and ecclesiastical community. The Lutheran understanding of the primacy of Peter’s Successor can be found in the Symbolical Books of the Evangelical Lutheran Church and the document of the Catholic-Lutheran dialogue. This subject matter is present in the Augsburg Confession of 1530, the Smalcald Articles of 1537 and Treatise on the Power and Primacy of the Pope of 1537. In these publications belonging to the collection of the Symbolical Books of the Evangelical Lutheran Church the primacy of the Bishop of Rome is considered to be a human-made concept and a usurpation of divine authority. Dominant is the conviction regarding the need for rejecting the hierarchical structure of the Church. The Catholic-Lutheran dialogues undertaken after the Second Vatican Council highlighted the doctrinal differences regarding the nature and form of performing primacy, the existence of primacy succession, the origin of the position of Peter’s Successors (de iure divino or de iure humano), the jurisdiction of the Bishop of Rome over the Catholic Church. The ecumenical hope is born out of the common and mutual conviction about the need of continuing the bilateral dialogue on the service of primacy and the assertion that the primacy of Peter’s Successor should unequivocally serve the Gospel and the unity of the Church.
Keywords:
primacy of the Bishop of Rome, ecumenism, church communities born out of the reformation, Symbolical Books of the Evangelical Lutheran Church, Catholic-Lutheran dialogueReferences
Fidura Jerzy, 2007, Kościół rzymskokatolicki i ewangelicko-luterański w 40-tym roku dialogu ekumenicznego, „Studia Ełckie” 9, s. 269-276.
Grane Leif, 2002, Wyznanie Augsburskie. Wprowadzenie w podstawowe myśli Reformacji luterańskiej, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała.
Hintz Marcin, 2002, Urząd Biskupa Rzymu z perspektywy ewangelickiej, w: Jacek Jezierski (red.), Posłannictwo Biskupa Rzymu, Wydawnictwo „Hosianum”, Olsztyn, s. 149-159.
Hintz Marcin, 2015, Prymat papieski w służbie jedności Kościoła – perspektywa teologii luterańskiej, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 10, s. 123-143.
Hryniewicz Wacław i in. (red.), 1996, Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Jan Paweł II, 1995, Encyklika Ut unum sint, Libreria Editrice Vaticana, Watykan.
Karski Karol, 1993, Oscara Cullmanna wizja jedności Kościoła, „Rocznik Teologiczny ChAT” 35/2, s. 57-64.
Karski Karol, 2003a, Trzecia faza dialogu, w: Karski Karol i Napiórkowski Stanisław C. (red.), Bliżej wspólnoty.
Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL Lublin, s. 349-359.
Karski Karol, 2003b, Czwarta faza dialogu, w: Karski Karol i Napiórkowski Stanisław C. (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 349-359.
Karski Karol, 2003c, Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu (1994-1999), w: Karski Karol i Napiórkowski Stanisław C. (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 485-498.
Karski Karol i Napiórkowski Stanisław C. (red.), 2003, Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Kongregacja Nauki Wiary, 1992, List Communionis notio, Libreria Editrice Vaticana, Watykan.
Kongregacja Nauki Wiary, 2000, Deklaracja Dominus Iesus, Libreria Editrice Vaticana, Watykan.
Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, 1999, Ośrodek Wydawniczy Augustana, Bielsko-Biała.
Małecki Roman, 2006, Prymat papieski we współczesnych dyskusjach ekumenicznych, „Studia Włocławskie” 9, s. 123-141.
Napiórkowski Stanisław C., 2003a, Czas przygotowania i Pierwsza faza dialogu (1965-1972), w: Karol Karski i Stanisław C. Napiórkowski (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 17-37.
Napiórkowski Stanisław C., 2003b, Druga faza dialogu (1973-1984), w: Karol Karski i Stanisław C. Napiórkowski (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965-2000, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 71-164.
Nastałek Julian, 2008, Prymat papieski w dialogu ekumenicznym w polskiej literaturze teologicznej, Świdnicka Kuria Biskupia, Świdnica.
Niemczyk Wiktor, 1999a, Tło historyczne powstania „Wyznania augsburskiego”, w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Ośrodek Wydawniczy Augustana, Bielsko-Biała, s. 135-140.
Niemczyk Wiktor, 1999b, Tło historyczne powstania „Obrony Wyznania augsburskiego”, w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała, s. 140-142.
Niemczyk Wiktor, 1999c, Historia powstania „Artykułów szmalkaldzkich” i „Traktatu o władzy i prymacie papieża”, w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała, s. 329-333.
Prymat papieski i Kościół powszechny, 1978, „Novum” nr 3-4.
Ratzinger Joseph, 2013, Opera omnia, t. VIII/2: Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne, Krzysztof Góźdź i Marzena Górecka (red. wyd. pol.), Wydawnictwo KUL, Lublin.
Sobór Watykański II, 19863, Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 203-219.
Waldenfels Hans, 1993, O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele – dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych, Księgarnia św. Jacka, Katowice.
Wojak Tadeusz, 1996, Chrzest, Sakrament Ołtarza i urząd kościelny w świetle nauki Kościoła ewangelicko-augsburskiego, w: Wacław Hryniewicz i in. (red.), Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 607-614.
Zieliński Tadeusz, 2002, Perspektywa realistyczna ekumenicznych zapatrywań Oscara Cullmanna, w: Krzysztof Góźdź (red.), Zwycięstwo wiary, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 111-112.
Żmudziński Marek, 2003, „Ty jesteś Piotr”. Świadomość funkcji prymacjalnej Jana Pawła II, Wydawnictwo „Hosianum”, Olsztyn.
Katedra Teologii Fundamentalnej, Dogmatycznej i Moralnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn
http://orcid.org/0000-0002-8732-7019
