Prawnonaturalny aspekt prawa składania skarg i wniosków
Marcin Kazimierczuk
Katedra Historii Prawa Polskiego i Filozofii Prawa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztynhttps://orcid.org/0000-0002-0295-5113
Abstrakt
Gwarancja dla wszystkich w sztuce. 63 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej daje prawo do składania skarg i wniosków, gdy organy publiczne i organizacje społeczne lub instytucje wykonują powierzone im zadania w sposób niezgodny z oczekiwaniami osób bezpośrednio zaangażowanych. Są cennym źródłem informacji na temat relacji jednostek z organami publicznymi, szczególnie w obszarach, które wymagają optymalizacji. Są to przede wszystkim podstawowe narzędzia, dzięki którym osoby starają się aktualizować swoje prawa. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, obok źródeł prawa pozytywnego, ustanowionego przez organy państwa, również prawnonaturalnego podłoża z którego wyrasta instytucja składania skarg i wniosków.
Słowa kluczowe:
prawo, służba publiczna, skarga, wnioskiBibliografia
Adamiak Barbara, Borkowski Janusz, 2014, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, C. H. Beck, Warszawa.
Banaszak Bogusław, 2009, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Banaszak Bogusław, 1997, Prawo obywateli do występowania ze skargami i wnioskami, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Bednarczyk Michał, 2015, Uprawniony i zobowiązany. Redefinicja czy konkretyzacja?, w: Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Bobbio Norberto, Społeczeństwo obywatelskie, [w:] Jerzy Szacki (red.), Ani książę, ani kupiec: obywatel, Znak, Kraków.
Bokajło Wiesław, 2001, Społeczeństwo obywatelskie: sfera publiczna jako problem teorii demokracji, [w:] Wiesław Bokajło, Kazimierz Dziubka (red.), Społeczeństwo obywatelskie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Burda Andrzej, 1969, Prawa obywatelskie w konstytucjonalizmie socjalistycznym, [w:] Andrzej Burda (red.), Studia z zakresu konstytucjonalizmu socjalistycznego, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Dawidowicz Wacław, 1955, Udział mas pracujących w administracji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PWN, Warszawa.
Donnelly Jack, 2013, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press, New York.
Dziubka Kazimierz, 1998, Społeczeństwo obywatelskie: wybrane aspekty ewolucji pojęcia, [w:] Andrzej Jabłoński, Leszek Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Fuller Lon L., 1946, Reason and Fiat in Case Law, Harvard Law Review, nr 59, s. 376-395.
Fuller Lon. L., 1964, The Morality of Law, Yale University Press, New Haven and London.
Fuller Lon L., 1949, The Problems of Jurisprudence, Foundation Press, Brooklyn.
Gajewski Sebastian, 2014, Petycja, skarga, wniosek. Uwagi na marginesie Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, Studia Prawa Publicznego, nr 4, s. 157-168.
Jabłoński Mariusz, 2009, Prawo składania petycji, wniosków i skarg (art. 63), [w:] Wiesław Skrzydło, Sabina Grabowska, Radosław Grabowski (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz Encyklopedyczny, Wolters Kluwer, Warszawa.
Jaworska Malwina, 2015, Petycje a skargi i wnioski, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Jellinek Georg, 1921., Ogólna nauka o państwie, Warszawa.
Juchniewicz Joanna, Kazimierczuk Marcin, 2016, Wolności i prawa polityczne, [w:] Marek Chmaj (red.), Wolnosci i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
Kazimierczuk Marcin, 2017, Prawo petycji jako element demokracji partycypacyjnej, [w:] Wojciech Kotowicz, Elżbieta Subocz (red.), Perspektywy rozwoju demokracji partycypacyjnej w Polsce między teorią a praktyką, Forum Dialogu Publicznego, Olsztyn.
Kledzik Przemysław, 2012, Postępowanie administracyjne w sprawie skarg i wniosków, Wrocław.
Komarnicki Wacław, 2008, Polskie prawo polityczne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Kostetska Maria, Kuchciak Anna, 2015, Prawo petycji a prawo występowania ze skargami i wnioskami, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Kustra Ewa, 1997, Wstęp do nauk o państwie i prawie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora”, Toruń.
Locke John, 2015, Traktat drugi. Esej dotyczący prawdziwych początków zakresu i celu rządu obywatelskiego, [w:] tenże, Dwa traktaty o rządzie, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Ławniczak Artur, 2015, Petycja w Polsce Ludowej, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Łopatka Adam, 1978, Podstawowe prawa i obowiązki obywateli ZSRR, [w:] Marian Szczepaniak (red.), Prawa i obowiązki obywatelskie w Polsce i świecie, PWN, Warszawa.
Makar Walenty, 1989, Status prawny jednostki w państwie współczesnym. Studium teoretyczno-prawne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Bydgoszcz.
Morawska Elżbieta H., 2009, Prawa konstytucyjne człowieka i obywatela w Rzeczypospolitej Polskiej a prawa podstawowe Unii Europejskiej. Analiza porównawcza, Przegląd Sejmowy, nr 1, s. 31-53.
Olechnicki Krzysztof, Załęcki Paweł, 1999, Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń.
Orłowski Wojciech, 2002, Prawo składania petycji, wniosków i skarg, [w:] Marek Chmaj, Wojciech Orłowski, Wiesław Skrzydło, Zbigniew Witkowski, Andrzej Wróbel (red.), Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, t. III, Wolności i prawa polityczne, Wolters Kluwer, Kraków.
Pełczyński Zbigniew, Wolność, państwo, społeczeństwo. Hegel a problemy współczesnej filozofii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu wrocławskiego, Wrocław.
Piotrowski Ryszard, 2008, Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim, Opinie i Ekspertyzy, nr 85, s. 21-50.
Rybicki Zbigniew,1980, Doskonalenie demokracji socjalistycznej, [w:] Adam Łopatka, Jerzy Wawrzyniak (red.), Demokracja. Prawa człowieka. Socjalizm, Książka i Wiedza, Warszawa.
Sarnecki Paweł, 1997, Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Przegląd Sejmowy, nr 5, s. 9-31.
Sokolewicz Wojciech, 1978, Konstytucja PRL po zmianach z 1976 r., PWN, Warszawa.
Szacka Barbara, 2003, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Szacki Jerzy, 1994, Liberalizm po komunizmie, Znak, Kraków.
Szacki Jerzy, 1997, Wstęp: Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Jerzy Szacki (red.), Ani książę, ani kupiec: obywatel, Znak, Kraków.
Tokarczyk Roman, 1977, Relacje moralności i prawa w doktrynie Lona L. Fullera, Etyka, nr 15, s. 78-112.
Tuleja Piotr, 2003, Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Wolter Kluwer, Kraków.
Winczorek Piotr, 2008, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Liber, Warszawa.
Wiśniewski Leszek, 1981, Gwarancje podstawowych praw i wolności obywateli PRL, PWN, Wrocław–Warszawa–Kraków Gdańsk–Łódź.
Banaszak Bogusław, 2009, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Banaszak Bogusław, 1997, Prawo obywateli do występowania ze skargami i wnioskami, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Bednarczyk Michał, 2015, Uprawniony i zobowiązany. Redefinicja czy konkretyzacja?, w: Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Bobbio Norberto, Społeczeństwo obywatelskie, [w:] Jerzy Szacki (red.), Ani książę, ani kupiec: obywatel, Znak, Kraków.
Bokajło Wiesław, 2001, Społeczeństwo obywatelskie: sfera publiczna jako problem teorii demokracji, [w:] Wiesław Bokajło, Kazimierz Dziubka (red.), Społeczeństwo obywatelskie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Burda Andrzej, 1969, Prawa obywatelskie w konstytucjonalizmie socjalistycznym, [w:] Andrzej Burda (red.), Studia z zakresu konstytucjonalizmu socjalistycznego, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Dawidowicz Wacław, 1955, Udział mas pracujących w administracji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PWN, Warszawa.
Donnelly Jack, 2013, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press, New York.
Dziubka Kazimierz, 1998, Społeczeństwo obywatelskie: wybrane aspekty ewolucji pojęcia, [w:] Andrzej Jabłoński, Leszek Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Fuller Lon L., 1946, Reason and Fiat in Case Law, Harvard Law Review, nr 59, s. 376-395.
Fuller Lon. L., 1964, The Morality of Law, Yale University Press, New Haven and London.
Fuller Lon L., 1949, The Problems of Jurisprudence, Foundation Press, Brooklyn.
Gajewski Sebastian, 2014, Petycja, skarga, wniosek. Uwagi na marginesie Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, Studia Prawa Publicznego, nr 4, s. 157-168.
Jabłoński Mariusz, 2009, Prawo składania petycji, wniosków i skarg (art. 63), [w:] Wiesław Skrzydło, Sabina Grabowska, Radosław Grabowski (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz Encyklopedyczny, Wolters Kluwer, Warszawa.
Jaworska Malwina, 2015, Petycje a skargi i wnioski, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Jellinek Georg, 1921., Ogólna nauka o państwie, Warszawa.
Juchniewicz Joanna, Kazimierczuk Marcin, 2016, Wolności i prawa polityczne, [w:] Marek Chmaj (red.), Wolnosci i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
Kazimierczuk Marcin, 2017, Prawo petycji jako element demokracji partycypacyjnej, [w:] Wojciech Kotowicz, Elżbieta Subocz (red.), Perspektywy rozwoju demokracji partycypacyjnej w Polsce między teorią a praktyką, Forum Dialogu Publicznego, Olsztyn.
Kledzik Przemysław, 2012, Postępowanie administracyjne w sprawie skarg i wniosków, Wrocław.
Komarnicki Wacław, 2008, Polskie prawo polityczne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Kostetska Maria, Kuchciak Anna, 2015, Prawo petycji a prawo występowania ze skargami i wnioskami, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Kustra Ewa, 1997, Wstęp do nauk o państwie i prawie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora”, Toruń.
Locke John, 2015, Traktat drugi. Esej dotyczący prawdziwych początków zakresu i celu rządu obywatelskiego, [w:] tenże, Dwa traktaty o rządzie, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Ławniczak Artur, 2015, Petycja w Polsce Ludowej, [w:] Ryszard Balicki, Mariusz Jabłoński (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Łopatka Adam, 1978, Podstawowe prawa i obowiązki obywateli ZSRR, [w:] Marian Szczepaniak (red.), Prawa i obowiązki obywatelskie w Polsce i świecie, PWN, Warszawa.
Makar Walenty, 1989, Status prawny jednostki w państwie współczesnym. Studium teoretyczno-prawne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Bydgoszcz.
Morawska Elżbieta H., 2009, Prawa konstytucyjne człowieka i obywatela w Rzeczypospolitej Polskiej a prawa podstawowe Unii Europejskiej. Analiza porównawcza, Przegląd Sejmowy, nr 1, s. 31-53.
Olechnicki Krzysztof, Załęcki Paweł, 1999, Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń.
Orłowski Wojciech, 2002, Prawo składania petycji, wniosków i skarg, [w:] Marek Chmaj, Wojciech Orłowski, Wiesław Skrzydło, Zbigniew Witkowski, Andrzej Wróbel (red.), Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, t. III, Wolności i prawa polityczne, Wolters Kluwer, Kraków.
Pełczyński Zbigniew, Wolność, państwo, społeczeństwo. Hegel a problemy współczesnej filozofii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu wrocławskiego, Wrocław.
Piotrowski Ryszard, 2008, Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie, [w:] Prawo petycji w ustawodawstwie polskim, Opinie i Ekspertyzy, nr 85, s. 21-50.
Rybicki Zbigniew,1980, Doskonalenie demokracji socjalistycznej, [w:] Adam Łopatka, Jerzy Wawrzyniak (red.), Demokracja. Prawa człowieka. Socjalizm, Książka i Wiedza, Warszawa.
Sarnecki Paweł, 1997, Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Przegląd Sejmowy, nr 5, s. 9-31.
Sokolewicz Wojciech, 1978, Konstytucja PRL po zmianach z 1976 r., PWN, Warszawa.
Szacka Barbara, 2003, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Szacki Jerzy, 1994, Liberalizm po komunizmie, Znak, Kraków.
Szacki Jerzy, 1997, Wstęp: Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Jerzy Szacki (red.), Ani książę, ani kupiec: obywatel, Znak, Kraków.
Tokarczyk Roman, 1977, Relacje moralności i prawa w doktrynie Lona L. Fullera, Etyka, nr 15, s. 78-112.
Tuleja Piotr, 2003, Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Wolter Kluwer, Kraków.
Winczorek Piotr, 2008, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Liber, Warszawa.
Wiśniewski Leszek, 1981, Gwarancje podstawowych praw i wolności obywateli PRL, PWN, Wrocław–Warszawa–Kraków Gdańsk–Łódź.
Kazimierczuk, M. (2019). Prawnonaturalny aspekt prawa składania skarg i wniosków. Studia Warmińskie, 56, 355–373. https://doi.org/10.31648/sw.2546
Marcin Kazimierczuk
Katedra Historii Prawa Polskiego i Filozofii Prawa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-0295-5113
Katedra Historii Prawa Polskiego i Filozofii Prawa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-0295-5113
