Wyprawy rabunkowe mieszkańców północnego Mazowsza do powiatu szczycieńskiego w latach 1945–1946 w świetle źródeł Ministerstwa Ziem Odzyskanych

Radosław Gross

doi:10.31648/ep.7219

Published: 2021-11-171

No. XXII/2 (2021)

Looting raids organized by north Mazovians in Szczytno county between 1945 and 1946 based on the documents of the Ministry of Recovered Territories

Radosław Gross

Echa Przeszłości

Section: DOCUMENTS AND MATERIALS

https://doi.org/10.31648/ep.7219

Abstract

In 1945 and 1946, very dangerous and menacing events were observed in Szczytno county in the southern part of Mazury District (which became a part of Olsztyn voivodeship in the following years). Szczytno county became the destination of looting raids organized by the residents of northern counties in Warsaw voivodeship. The raids targeted mainly the local population who were forcibly removed from their homes and farms, as well as the new settlers who had been relocated to the area. Violence and robbery became the daily reality in Szczytno. The Citizens’ Militia and the employees of the Department of Security often joined the pillagers, which provided the gangs with a sense of impunity. The local authorities were unable to effectively handle the crisis. The raids jeopardized the settlement process and the region’s economic development, and the Ministry of Recovered Territories and the Ministry of Public Security intervened in the fall of 1946. These operations were documented in several reports generated by the Ministry of Recovered Territories. The threat was largely averted after 1946, but the social and economic consequences of these events continued to be felt for many years.

Keywords:

Szczytno county, violence, looting, settlement, illegal settlem

Most read articles by the same author(s)

Radosław Gross, Farmers’ Self-Help Union in the Olsztyn region (1945-1948). The beginnings of class politics , Echa Przeszłości: No. XIX (2018)
Radosław Gross, Agricultural policy guidelines in the programs of the main political parties and alliances in Poland (1939-1945/1946) , Echa Przeszłości: No. XXI/1 (2020)
Radosław Gross, The Mazury District in the Records of the Regional Land Office in Olsztyn (March-May 1945) , Echa Przeszłości: No. XVII (2016)
Radosław Gross, Command posts of the Regional Defense Committee in Olsztyn in Security Service archives , Echa Przeszłości: No. XXI/2 (2020)
Radosław Gross, Liabilities of Farms in Warmia and Mazury in 1948-1956 , Echa Przeszłości: No. XVI (2015)
Radosław Gross, The influence of the Polish October Revolution of 1956 on agricultural policy in the Region of Warmia and Mazury , Echa Przeszłości: No. XXIII/2 (2022)
Radosław Gross, Daily life in the "Service to Poland" Public Movement in the Olsztyn region , Echa Przeszłości: No. XI (2010)
Radosław Gross, The year 1989 from the local perspective. The example of Lidzbark Warmiński , Echa Przeszłości: No. XX/2 (2019)
Radosław Gross, Hubert Mordawski, The Recovered Territories 1945-1956 , Echa Przeszłości: No. XVIII (2017)
Norbert Kasparek, Witold Gieszczyński, Radosław Gross, Prof. dr hab. Andrzej Skrzypek (1944–2023) , Echa Przeszłości: No. XXIV/1 (2023)

1 2 > >>

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Gross, R. (2021). Looting raids organized by north Mazovians in Szczytno county between 1945 and 1946 based on the documents of the Ministry of Recovered Territories. Echa Przeszłości, (XXII/2), 325–342. https://doi.org/10.31648/ep.7219

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Belzyt L., Między Polską a Niemcami. Weryfikacja narodowościowa i jej następstwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1945–1960, Toruń 1998.
Google Scholar

Borodziej W., Sprawa polska i przemieszczenia ludności w czasie II wojny światowej, wstęp do: Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów, red. W. Borodziej, H. Lemberg, t. I, Władze i instytucje centralne. Województwo olsztyńskie, wybór i opracowanie dokumentów W. Borodziej i C. Kraft, Warszawa 2000.
Google Scholar

Dymarski M., Zagadnienia demograficzne ziem postulowanych (ziem nowych) w prognozach polskiej konspiracji, w: Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945–1995. Próba bilansu, red. E. Frątczak, Z. Strzelecki, Warszawa 1996.
Google Scholar

Dymarski M., Ziemie postulowane (ziemie nowe) w programach i działaniach polskiego ruchu oporu 1939–1945, Wrocław 1997.
Google Scholar

Dziurzyński P., Osadnictwo grupowe w majątkach woj. olsztyńskiego w latach 1945–1948, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1968, nr 1.
Google Scholar

Dziurzyński P., Osadnictwo rolne na Ziemiach Odzyskanych, Warszawa 1983.
Google Scholar

Gieszczyński W., Państwowy Urząd Repatriacyjny w osadnictwie na Warmii i Mazurach (1945-1950), Olsztyn 1999.
Google Scholar

Gross R., Okręg Mazurski w świetle materiałów Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego w Olsztynie (marzec-maj 1945 roku), „Echa Przeszłości” XVII, 2016.
Google Scholar

Gross R., Problem uwłaszczenia gospodarstw osadniczych na Warmii i Mazurach w latach 1945-1956, w: Wieś na Ziemiach Zachodnich i Północnych po 1945 r. Ciągłość czy zmiana?, red. J. Kluba, A. Paprot-Wielopolska, M. Szajda, P. Zubowski, Wrocław 2020.
Google Scholar

Gross R., Przemiany gospodarcze wsi na Warmii i Mazurach w latach 1945-1956, Olsztyn 2019.
Google Scholar

Gross R., Stan rolnictwa i struktura agrarna w Prusach Wschodnich w latach 1918–1945 w świetle niemieckich danych statystycznych, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2017, nr 4.
Google Scholar

Gross R., Założenia polityki rolnej w Polsce w programach głównych partii i stronnictw politycznych (1939–1945/1946), „Echa Przeszłości” XXI/1, 2020.
Google Scholar

Łach S., Osadnictwo wiejskie na ziemiach zachodnich i północnych Polski w latach 1945-1950, Słupsk 1983.
Google Scholar

Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina. Wybór dokumentów 1945 r. Przygotował do druku Tadeusz Baryła, Olsztyn 1996.
Google Scholar

Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 1942-1948, opr. M. Malinowski i in., Warszawa 1984.
Google Scholar

Ponczek E., Polska myśl o pokoju w latach drugiej wojny światowej (1939–1945), Łódź 1999.
Google Scholar

Postanovleniye Gosudarstvennogo Komiteta Oborony SSSR ob opredelenii zapadnoy gosudarstvennoy granitsy Polshi i deystvii polskoy administratsii na vsey osvobozhdennoy territorii Polshi, 20 lutego 1945 r., w: „Russkiy Arkhiv” 1994, t. 14, dok. nr 55, s. 409-411.
Google Scholar

Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność, red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.
Google Scholar

Romanow Z., Polityka władz polskich wobec ludności rodzimej Ziem Zachodnich i Północnych w latach 1945–1960, Słupsk 1999.
Google Scholar

Sakson A., Ludność mazurska po 1945 roku, w: idem, Dziedzictwo Prus Wschodnich. Socjologiczne i historyczne studia o regionie, Dąbrówno 2017.
Google Scholar

Strauchold G., Myśl zachodnia i jej realizacja w Polsce Ludowej 1945–1957, Toruń 2003.
Google Scholar

Wrzesiński W., Proces zasiedlania województwa olsztyńskiego w latach 1945–1949, w: Problemy rozwoju gospodarczego i demograficznego Ziem Zachodnich w latach 1945–1958, red. Bohdan Gruchman, Janusz Ziółkowski, Poznań 1960.
Google Scholar