Kościół katolicki a liberalizm – u źródeł konfliktu

Dorota Sepczyńska

Opublikowane: 2018-10-161

Nr 8 (2002)

Kościół katolicki a liberalizm – u źródeł konfliktu

Dorota Sepczyńska

Abstrakt

W artykule podjęto próbę analizy debaty między liberalizmem a Kościołem katolickim, której początki przypadają na czasy rewolucji francuskiej, tj. od dokumentów kościelnych bezpośrednio po niej następujących, wśród nich breve Quod alquantum Piusa VI, encykliki Mirari vos Grzegorza XVI, a przede wszystkim słynnej Quanta cura Piusa IX wraz z dołączonym do niej spisem błędów Syllabus errorum, opublikowanym po wstrząsie, jakim była dla Kościoła Wiosna Ludów z 1848 r. W pracy zostały również wskazane argumenty, w oparciu o które Kościół potępiał liberalizm. Analiza prowadząca do rozjaśnienia tych kwestii jest prowadzona na płaszczyźnie refleksji nad ideami filozoficznymi, koncepcjami politycznymi oraz rozwiązaniami z zakresu praktyki politycznej.

Słowa kluczowe:

kościół katolicki, liberalizm, polityka, konflik, catholic church, Liberalism, politics, conflic

Inne teksty tego samego autora

Dorota Sepczyńska, „Libertariański”, „libertarianin”, „libertarianizm”. Wczesna historia pojęć w Stanach Zjednoczonych , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 18 (2012)
Dorota Sepczyńska, Modernistyczne przepisanie postmodernizmu , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 6 (2000)
Dorota Sepczyńska, Komunitaryzm vs. Liberalizm – a jednak "liberalizm" nie jest brzydkim słowem , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 8 (2002)
Dorota Sepczyńska, Pokochać liberalizm , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 10 (2004)

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Sepczyńska, D. (2018). Kościół katolicki a liberalizm – u źródeł konfliktu. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (8), 79–95. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/1749

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

M. Novak, Duch demokratycznego kapitalizmu, Biblioteka Polityki Polskiej, Kraków 1986

J. Neuhaus, Biznes i Ewangelia, W Drodze, Poznań 1993

M. Novak, A. Rauscher, M. Zięba, Chrześcijaństwo - demokracja - kapitalizm, W Drodze, Poznań 1993

P. I. Berger (red.), Etyka kapitalizmu, Znak, Kraków 1994

M. Zięba, Papieże i kapitalizm. Od Rerum novarum po Centesimus Annus, Znak, Kraków 1998

G. M. A. Gronbacher, Personalizm ekonomiczny, Instytut Liberalno-Konserwatywny Lublin 1999

Z. Zieliński, Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków, cz. 1, Księgarnia Świętego Wojciecha, Poznań 1986

Z. Zieliński, op. cit.

E. E. Y. Hales, Pio Nono: A Study in European Politics and Religion in the Nineteenth Century, Eyre & Spottiswoode, London 1954

M. Żywczyński, Kościół i Rewolucja Francuska, Universitas, Kraków 1995

Z. Zieliński, op. cit.

L. J. Rogier, G. de Bertier de Sauvigny, J. Hajjar (red.), Historia Kościoła 1715-1848, t. 4, PAX, Warszawa 1987

K. Grzybowski, B. Sobolewska, Doktryna polityczna i społeczna papiestwa (1789-1968), PWN, Warszawa 1971

R. Aubert, History ofthe Church XVIII: The Church Between Revolution and Restoration, Crossroad, New York 1982

CH. Rodger, The Social Teaching of Vatican II, Ignatius Press, San Francisco 1982

Roger Aubert w Der Syllabus von 1864, „Stimmen der Zeit” 1964

Z. Zieliński, op. cit.

M. Żywczyński, op. cit.; L. J. Rogier, G. de Bertier de Sauvigny, J. Hajjar (red.), op. cit.

J. M. Garrigues, Kościół, państwo liberalne i wolne społeczeństwo, „Znak” 1993

F. A. Hayek, Indywidualizm prawdziwy i fałszywy, Znak, Kraków 1998

S. Holmes, Anatomia antyliberalizmu, Fundacja im. S. Batorego-Znak, Kraków- -Warszawa 1998

A. Szahaj, Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska", Aletheia, Warszawa 2000

A. Chmielewski, Społeczeństwo otwarte czy wspólnota? Filozoficzne i moralne podstawy nowoczesnego liberalizmu oraz jego krytyka we współczesnej filozofii społecznej, OW Arboretum, Wrocław 2001

Z. Zieliński, op. cit.

CH. Rodger, op. cit.

M. Vassard, Koniec władzy świeckiej papieży, PWN, Warszawa 1967

J. Salij, Pan Bóg nas kocha i to jest naprawdę ważne, [w:] Z. Nosowski (red.), Dzieci Soboru zadają pytanie, Więź, Warszawa 1996

Don Felix Sarda, Liberalizm jest grzechem, Wers, Poznań 1995

M. Lefebvre, Oni Jego zdetronizowali - od liberalizmu do apostazji. Tragedia soborowa, Te Deum, Warszawa 1997

Dokumentacja historiograficzna, Te Deum, Warszawa 1999

J. Tischner, Świat zmienił się na lepsze

Z. Nosowski (red.), op. cit.

L. J. Rogier, G. de Bertier de Sauvigny

J. Hajjar (red.), op. cit.

J. E. Acton, Historia wolności, Znak, Kraków 1995

August von Hayek, The Constitution of Liberty

Francis Lieber, Anglican and Gallican Liberty, 1849

S. A. Samson, Francis Lieber on the Sources ofCivil Liberty, „Humanitas” 1996

Alexis de Tocqueville, Dawny ustrój i rewolucja, Znak, Kraków 1994

Lord Acton, op.cit.

Stanisława Kowalczyka, Liberalizm i jego filozofia

M. Żywczyński, Kościół i Rewolucja Francuska...', tenże, Historia powszechna 1789- -1870, PWN, Warszawa 1990

Z. Zieliński, op.cit.

K. Grzybowski, B. Sobolewska, op.cit.

L. J. Rogier, G. de Bertier de Sauvigny, J. Hajjar (red.), op.cit.

R. Aubert, P. E. Crunican, J. T. Ellis, F. B. Pike, J. Bruls, J. Hajjar (red.), Historia Kościoła. 1848 do czasów współczesnych, t. 5, PAX, Warszawa 1985

A. Tocqueville, op.cit.

Strzeszewski, Katolicka nauka społeczna, ODiSS, Warszawa 1985

J. Krukowski, Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, RW KUL, Lublin 1993

J. Krukowski, op.cit.

K. Grzybowski, B. Sobolewska, op.cit.

M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, PWN, Warszawa 1988

1 Tym 2, 1-4; Rz 13, 1-7; 1 P 2, 13-14

CZ. Strzeszewski, op.cit., s. 191-195; J. Majka, Katolicka nauka społeczna, ODiSS, Warszawa 1988

W. Piwowarski, Państwojako społeczność naturalna według św. Tomasza z Akwinu, „Roczniki Nauk Społecznych” 1994-1995

Ch. Millon-Delsol, Zasada pomocniczości, Znak, Kraków 1995

E. Böckenförde, Wolność - państwo - Kościół, Znak, Kraków 1994

J. Tischner, Prawda i godność. Wprowadzenie do wyboru pism Ernsta-Wolfganga Böckenfordego, [w:] E. Böckenförde, op.cit.

J. Tischner, Podglądanie Pana Boga. Na marginesie książki Dariusza Oko „Łaska i wolność", „Znak” 1997

K. Grzybowski, B. Sobolewska, op.cit.

J. C. Murray, J. Hamer, P. Pavan i in, Vatican II. La liberté religieuse, Unam Sanctam, nr 60, Cerf, Paris 1967

J. Majka, Nauka społeczna Kościoła, jej charakter i miejsce w orędziu ewangelicznym, [w:] M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski (red.), Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz.l, RW KUL, Lublin-Rzym 1996

R. Aubert, L. Bouyer, Y. Congar, A. Molitor i in., Tolérance et communauté humaine, Casterman 1959

B. Cywińskj, Rodowody niepokornych, Editions Spotkania, Paryż 1985

Sobór Watykański II, Deklaracja o wolności religijnej „Dignitatis humanae"

Homilia w czasie mszy św., Lubaczów 3 czerwca 1991

Jan Paweł II, Evangelium vitae

Jan Paweł II, Veritatis splendor

G. Weigel, Centesimus annus a przyszłość demokracji: powtórna lektura, [w:] K. kampka, C. Ritter (red.), Jan Paweł II Centesimus annus. Tekst i komentarze, RW KUL, Lublin

R. Hittinger, The Gospel of Life: A Symposium, „First Thing” 1995

Jan Paweł II, Evangelium vitae

R. Hittinger, op.cit. Google Scholar