Ubezpieczenie ryzyk budowlanych

Patryk Piątkowski

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0002-7926-2243

Abstrakt

W opracowaniu dokonano analizy ubezpieczenia ryzyk budowlanych. W artykule podjęto próbę scharakteryzowania umowy ubezpieczenia ryzyk budowalnych poprzez opisanie ubezpieczonych podmiotów, przedmiotu ubezpieczenia oraz zakresu ubezpieczenia ryzyk budowalnych. Na samym początku wskazano na otwarty katalog ubezpieczonych podmiotów – m.in. inwestora, głównego wykonawcę, podwykonawców oraz projektantów. Umowę ubezpieczenia opisano również przez pryzmat przedmiotu ubezpieczenia na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia wybranych ubezpieczycieli, z zaprezentowaniem podziału na możliwe części ubezpieczenia – tj. Sekcję I (ubezpieczenie mienia w budowie), Sekcję II (odpowiedzialność deliktowa za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem prac budowalnych) oraz najrzadziej występującą – Sekcję III (ubezpieczenia spodziewanego zysku przez inwestora wskutek opóźnienia powstałego wskutek szkody majątkowej). W artykule dokonano również opisu zakresu ubezpieczenia ryzyk budowlanych konstruowanego za pomocą specjalnych klauzul monachijskich, będących przedmiotem praktyki ubezpieczeniowej od kilkudziesięciu lat. Podzielono te klauzule w formie tabeli na klauzule zawężające zakres ochrony ubezpieczeniowej oraz klauzule rozszerzające ochronę ubezpieczeniową w ramach tegoż ubezpieczenia. Wskazano również na prawidłowo wyznaczony okres ubezpieczenia oraz sumy ubezpieczenia i sumy gwarancyjne wyznaczające górną granicę akcesoryjnej odpowiedzialności ubezpieczyciela. Wyrażono przy tym stanowisko o niezwykle istotnej roli jaką pełni umowa ubezpieczenia ryzyk budowlanych w procesie inwestycyjnym stanowiąc  realne zabezpieczenie interesów majątkowych podmiotów procesu inwestycyjnego oraz formę transferu finansowego możliwych powstałych szkód na lepiej wypłacalnego dłużnika – ubezpieczyciela. Celem artykułu jest analiza umowy ubezpieczenia ryzyk budowalnych - jej podmiotów, przedmiotu, zakresu ubezpieczenia kształtowanego w głównej mierze przez klauzule monachijskie oraz sumy ubezpieczenia i sumy gwarancyjnej stanowiących górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela. Dodatkowo, wartym wskazania jest na drugi cel niniejszego opracowania, jakim jest stwierdzenie, że warunki ubezpieczenia oferowane przez zakłady ubezpieczeń w podstawowym zakresie (bez uwzględnienia rozszerzeń ochrony ubezpieczeniowej z klauzul monachijskich) nie pokrywają często szerokiego wycinka ryzyka związanego z prowadzoną działalnością budowlaną, a która to stanowi istotny aspekt ryzyka działalności budowlanej. Powyższa teza została potwierdzona przykładowymi zdarzeniami szkodowymi, które nie zostałyby pokryte ochroną ubezpieczeniową przez ubezpieczyciela, bez wcześniejszego zawarcia dodatkowych klauzul rozszerzających.   

Słowa kluczowe:

prawo ubezpieczeniowe, ubezpieczenie ryzyk budowalnych, sektor budowlany, odpowiedzialność cywilna, ubezpieczony, klauzule monachijskie, umowa ubezpieczenia