Samorządy zawodowe jako wspólnota osób wykonujących ten sam zawód
Joanna Smarż
Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiuhttps://orcid.org/0000-0002-2450-8162
Abstrakt
W demokratycznym państwie prawa samorządy zawodowe zrzeszające osoby wykonujące zawody zaufania publicznego odgrywają istotną rolę, stanowiąc wyraz decentralizacji administracji publicznej. Przepis art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, stanowiąc podstawę tworzenia samorządów zawodowych, przyznaje im dwa rodzaje zadań tj.: reprezentację osób wykonujących dany zawód zaufania publicznego oraz sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu, w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Pomimo że ratio legis tworzenia samorządów zawodowych jest piecza, czyli nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez ich członków, należy pamiętać też o drugiej grupie zadań polegających na reprezentacji swoich członków wobec osób trzecich, w tym wobec władz publicznych. Celem artykułu jest analiza zadań związanych z reprezentacją przedstawicieli zawodu zaufania publicznego, które pomijane są niejednokrotnie w literaturze. Tymczasem funkcja ta potwierdza wspólnotowy charakter samorządu, jako społeczności osób wykonujących zawód zaufania publicznego.
Słowa kluczowe:
prawo reprezentacji, samorząd zawodowy, piecza, reprezentacja, zawód zaufania publicznego, KonstytucjaBibliografia
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Legalis el. 2012. Google Scholar
Błaś A., Boć J., Jeżewski J., Administracja publiczna, red. J. Boć, Kolonia Limited 2003. Google Scholar
Dąbrowski K., Cechy szczególne samorządów zawodowych, [w:] Zawody zaufania publicznego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Legalis el. 2022. Google Scholar
Drabik L., Sobol E., Słownik języka polskiego PWN, tom II, Warszawa 2007. Google Scholar
Gierach E., Dostęp do wykonywania prawniczych zawodów zaufania publicznego w świetle orzecznictwa TK, ,,Zeszyty Prawnicze Biuro Analiz Sejmowych” 2009, nr 3-4. Google Scholar
Izdebski H., Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu przez samorządy zawodowe, [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, Warszawa 2002. Google Scholar
Kmieciak R., Samorząd zawodowy w strukturze administracji państwa, [w:] Z badań nad samorządem zawodowym w Polsce, red. R. Kmieciak, Poznań 2010. Google Scholar
Kmieciak R., Ustrój i zadania samorządu zawodowego, [w:] Samorząd w Polsce. Istota, formy i zadania, red. S. Wykrętowicz, Poznań 2008. Google Scholar
Marquardt W., Korporacje zawodowe w Polsce, [w:] Rola samorządów zawodowych w tworzeniu demokratycznego państwa prawa, Warszawa 2004. Google Scholar
Pawłowski, S. Ustrój i zadania samorządu zawodowego w Polsce, Poznań 2009. Google Scholar
Rączka P., Działalność prawodawcza samorządów zawodowych w Polsce, Toruń 2013. Google Scholar
Rączka P., Szalewska M., Jędrzejewski T., Perspektywy rozwoju samorządu w Polsce, ,,Samorząd Terytorialny” 2000, nr 1-2. Google Scholar
Sarnecki P., W sprawie znaczenia konstytucyjnego określenia ,,zawód zaufania publicznego”(art. 17 ust. 1 Konstytucji), [w:] Ekspertyzy i Opinie Prawne, Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu 2000, nr 5. Google Scholar
Smarż J., Charakter członkostwa w samorządach zawodowych w świetle art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, ,,Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 4 (74). Google Scholar
Smarż J., Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa jako samorząd zawodu zaufania publicznego, Lublin 2013. Google Scholar
Smarż J., Samorząd zawodowy jako wyraz decentralizacji władzy publicznej, ,,Samorząd Terytorialny” 2021, nr 1-2. Google Scholar
Smarż J., Zakres konstytucyjnej pieczy nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego, ,,Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 5 (69). Google Scholar
Szydło M, [w:] M. Safjan, L. Bosek red., Konstytucja RP, t. I, Warszawa 2016. Google Scholar
Tabernacka M., Zakres wykonywania zadań publicznych przez organy samorządów zawodowych, Kolonia Limited 2007. Google Scholar
Tkaczyk E., Obowiązkowa przynależność do samorządu zawodowego na przykładzie Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, ,,Przegląd Sądowy” 2011, Nr 7–8. Google Scholar
Zięba-Załucka H., Samorząd zawodowy w świetle Konstytucji RP, ,,Monitor Prawniczy” 2005, nr 10. Google Scholar
Akty prawne: Google Scholar
Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483). Google Scholar
Orzecznictwo: Google Scholar
Wyrok SN z dnia 3 lutego 2011 r., III ZS 20/2010, LexPolonica nr 3028370. Google Scholar
Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2019 r. I NO 41/18, Legalis nr 1878785. Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 9 października 2000 r., II SA 2593/2000, LexPolonica nr 2120247. Google Scholar
Wyrok WSA z dnia 8 kwietnia 2008 r., IV SA/Gl 20/2008, LexPolonica 2054133. Google Scholar
Wyrok z dnia 22 maja 2001 r., 37/00, OTK ZU-A 2001, nr 4, poz. 86. Google Scholar
Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
https://orcid.org/0000-0002-2450-8162