Handel dziką fauną w Unii Europejskiej – wybrane aspekty prawno-kryminologiczne
Abstrakt
Handel dziką fauną w Unii Europejskiej stanowi poważne wyzwanie w ochronie środowiska i bioróżnorodności. Obejmuje nielegalny obrót żywymi zwierzętami oraz ich częściami, co prowadzi do zagrożenia wyginięciem wielu gatunków. Mimo unijnych regulacji prawnych, problem pozostaje wyzwaniem dla organów ścigania w krajach członkowskich. Celem artykułu jest analiza wybranych aspektów prawnych i kryminologicznych tego zjawiska, w tym unijnych przepisów, skali procederu oraz metod wykrywania przestępstw. Przedstawiono również kwestie związane z egzekwowaniem prawa i przeciwdziałaniem nielegalnemu handlowi dziką fauną. Uwzględniono także międzynarodowy kontekst problemu, podkreślając rolę UE jako zarówno rynku docelowego, jak i szlaku tranzytowego. Z badań wynika, że liczba przejęć nielegalnych towarów w UE wzrosła, osiągając szczyt w 2019 roku, z dominacją produktów medycznych (pochodzenia zwierzęcego i roślinnego). Wzrost handlu online, w tym w darknecie, dodatkowo komplikuje walkę z przestępczością. Aby skutecznie przeciwdziałać temu procederowi, konieczne są lepsze narzędzia monitorowania, intensyfikacja działań kontrolnych oraz skuteczniejsze egzekwowanie przepisów.
Słowa kluczowe:
dzika fauna, ochrona zwierząt, CITES, zorganizowana przestępczość, Unia Europejska, handel gatunkami zagrożonymi wyginięciem, kryminologiaBibliografia
Drzazga E., Crime control of illegal wildlife trade in Poland, „International Journal of Business and Applied Social Science” 2024, vol. 10, iss. 7, s. 1-6. Google Scholar
Drzazga E., Nielegalny obrót dziką fauną w świetle zielonej kryminologii, [w:] Sprawiedliwość dla zwierząt, Błońska B., Gogłoza W., Klaus W., Woźniakowska-Fajst D. (red.), Wyd. Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2017, s. 90-107. Google Scholar
Duda M., CITES crimes in Poland – causes, manifestations, counteracting, „Studia Prawnoustrojowe” 2021, nr 52, s. 67-83. Google Scholar
Mundy-Taylor V., Illegal Wildlife Trade and the European Union. An analysis of EU-TWIX seizure data for the period 2007-2011, ss. 52, Bruksela 2013, https://circabc.europa.eu/ui/group/3f466d71-92a7-49eb-9c63-6cb0fadf29dc/library/fdd8ae72-0240-4cec-a8a1-85ca9bbcea2f/details (dostęp dnia: 10.09.2024). Google Scholar
Pływaczewski W., Nielegalny rynek chronionych gatunków dzikiej fauny i flory. Geneza, przejawy, przeciwdziałanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno 2016, ss. 320. Google Scholar
Shiraishi H., Overview of seizures of CITES-listed wildlife in the European Union in 2017, Bruksela 2019, ss. 12, https://circabc.europa.eu/ui/group/3f466d71-92a7-49eb-9c63-6cb0fadf29dc/library/5b512acf-d09e-4899-87f9-274bca5f20c8/details (dostęp dnia: 10.09.2024 r.). Google Scholar
Van Uhm D. P., The Illegal Wildlife Trade. Studies of Organized Crime, Springer, Switzerland 2016, ss. 355. Google Scholar
White R., Heckenberg D., Green Criminology. An Introduction to the Study of Environmental Harm, Routledge, Londyn 2014, ss. 360. Google Scholar
Wyatt T., Wildlife Trafficking A Deconstruction of the Crime, Victims and Offenders, Palgrave Macmillan, Switzerland 2022, ss. 226. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
