European Climate Law – the „butterfly effect” approach

Marcin Pchałek


https://orcid.org/0000-0003-4295-9060

Diana Trzcińska

Uniwersytet Gdański
https://orcid.org/0000-0003-1439-7240


Abstrakt

Zmiany w systemach klimatycznych obecnie zachodzą zgodnie z zasadami deterministycznego chaosu. Zasady te, znane również jako "Efekt Motyla", opierają się na wrażliwości na warunki początkowe w dynamicznych i nieliniowych zjawiskach ekologicznych i atmosferycznych. Kilka miesięcy przed ratyfikacją przez UE Porozumienia Paryskiego, jej instytucje zawarły Porozumienie w sprawie lepszego stosowania prawa. Celem tego porozumienia jest ocena istniejących regulacji w kontekście podstawowych zasad demokratycznego państwa prawa. Zgromadzone i różnorodne akty prawne wprowadzone w ramach polityki klimatycznej UE od kwietnia 2016 roku wywołały efekt motyla – tym razem jednak w ramach unijnego porządku prawnego. W artykule argumentuje się, że unijny ustawodawca nie podjął próby osiągnięcia przejrzystości legislacyjnej, czego na pewno nie zapewnił rzekomo ramowy akt, jakim jest Europejskie Prawo Klimatyczne. W rezultacie system normatywny polityki klimatycznej UE stanowi przykład skrajnie zdezintegrowanego systemu, pozbawionego spójnych ram terminologicznych, standardów jakości klimatu czy instytucji pozwoleń emisyjnych rozumianych doktrynalnie. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie deficytów systemu prawa klimatycznego, który zmierza do daleko idącej dezintegracji aksjologicznej i systemowej, kosztem ukierunkowania wyłącznie na realizację celów klimatycznych. Autorzy pragną przy tym zreferować obecny kształt przepisów prawnych regulujących istotny obszar polityki klimatycznej z uwzględnieniem założeń systemu, który ta regulacja winna tworzyć. W ramach tej analizy uwzględnione zostaną także aksjologiczne aspekty polityki klimatycznej, w tym zorientowane na realizację zasad spójności, proporcjonalności i pewności prawa. Metody badawcze zastosowane w pracy to analiza dogmatyczna i komparatystyczna.


Słowa kluczowe:

prawo ochrony środowiska, ogólne zasady prawa, Europejskie Prawo Klimatu, akty ramowe, zasada solidarności, jakość prawa


Abram N. et al., Yes, a few climate models give unexpected predictions, but the technology remains a powerful tool, https://theconversation.com/yes-a-few-climate-models-give-unexpected-predictions-but-the-technology-remains-a-powerful-tool-165611.   Google Scholar

Barboza T., A brief timeline of U.S. climate pledges made, and discarded, https://www.latimes.com/environment/story/2021-04-22/three-decades-of-us-climate-pledges-and-inaction.   Google Scholar

Bernard A., Paltsev S., Reilly J., Vielle M., Viguier L., Russia’s role in the Kyoto Protocol, Joint Program Report Series Report 98, http://globalchange.mit.edu/publication/14396.   Google Scholar

David S., Dunlop I., Existential climate-related security risk: a scenario approach, Breakthrough – National Centre for Climate Restoration, Melbourne 2019, https://www.preventionweb.net/publication/existential-climate-related-security-risk-scenario-approach.   Google Scholar

Kolb R., Principles as sources of international law (with special reference to good faith), „Netherlands International Law Review” 2006, Vol. 53, No. 1, DOI: 10.1017/S0165070X06000015   Google Scholar

Kuyper J., Schroeder H., Linner B.O., The evolution of the UNFCCC, „Annual Review of Environment and Resources” 2018, Vol. 43, DOI: 10.1146/annurev-environ-102017-030119.   Google Scholar

Rawls J., A theory of justice, revised edition, Harvard University Press, Cambridge (MA) 1999, DOI: 10.2307/j.ctvkjb25m.   Google Scholar

Schauenberg T., From Kyoto to Paris and beyond, https://www.dw.com/en/kyoto-protocol-climate-treaty/a-52375473.   Google Scholar

Zhifeng J., Pacta sunt servanda and empire: a critical examination of the evolution, invocation, and application of an international law axiom, „Michigan Journal of international Law” 2022, Vol. 43, Issue 3, pp. 745–801, DOI: 10.36642/mjil.43.3.pacta.   Google Scholar

IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, prepared by the National Greenhouse Gas Inventories Programme, eds. H.S. Eggleston, L. Buendia, K. Miwa, T. Ngara, K. Tanabe, Vol. 1: General Guidance and Reporting, IGES, Japan.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-03-10

Cited By /
Share

Pchałek , M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., & Trzcińska, D. . (2025). European Climate Law – the „butterfly effect” approach. Studia Prawnoustrojowe, (67). https://doi.org/10.31648/sp.10773

Diana Trzcińska 
Uniwersytet Gdański
https://orcid.org/0000-0003-1439-7240