Seniorzy jako osoby zagrożone wykluczeniem społecznym na przykładzie małych miast. Wybrane problemy prawne, kryminologiczne i wiktymologiczne

Monika Kotowska

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-7757-020X


Abstrakt

Globalny proces starzenia się społeczeństwa obserwowany na całym świecie przenosi się również do Polski. W Polsce z roku na rok przybywa osób, które ukończyły 65 rok życia. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie zagrożenia zjawiskiem wykluczenia społecznego osób starszych, mieszkających w małych miastach. Zaprezentowano w nim wyniki badań własnych z udziałem 81 seniorów. Badania przeprowadzono za pomocą sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety.


Słowa kluczowe:

prawa osób starszych, wykluczenie społeczne, starość, czynniki ryzyka


Banasik M., Wojtowicz A., Basiaga-Pasternak J., Drzewiecka K., Porównanie poziomu samotności osób mieszkających na wsi i w mieście [w:] M. Mirowska, R. Majer (red.) Naukowe i praktyczne konteksty wybranych problemów starzejącego się społeczeństwa wsi, Częstochowa 2020   Google Scholar

Białobrzewska P., Przemoc wobec osób starszych – skala zjawiska, [w:] A. Baranowska, E. Kościńska, K.M. Wasilewska-Ostrowska (red.), Społeczny wymiar życia i aktywności osób starszych, Toruń 2013, s. 137.   Google Scholar

Biały S., Zadania administracji publicznej w zakresie polityki społecznej wobec osób starszych – wybrane zagadnienia, „Zeszyt Prawniczy UAM” 2022 nr 12   Google Scholar

Błachnio A., Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się, Bydgoszcz 2019   Google Scholar

Błędowski P., Sytuacja materialna osób starszych, [w:] A. Mossakowska, A. Węcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Poznań 2012   Google Scholar

Błędowski P., Potrzeby opiekuńcze osób starszych [w:] A. Mossakowska, A. Węcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Poznań 2012   Google Scholar

Bojanowska E., Sytuacja ekonomiczna osób starszych – stabilizacja czy niepewność [w:] E. Bojanowska, R. Czekalski (red.) Pandemia a seniorzy. Wyzwania – działania – rozwiązania, Warszawa 2023   Google Scholar

Broczek K., Mossakowska M., Szybalska A., Kozak-Szkopek E., Ślusarczyk P., Wieczorowska-Tobis K., Parnowski T., Występowanie objawów depresyjnych u ludzi starszych, [w:] A. Mossakowska, A. Węcek, P. Błędowski (red.) Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Poznań 2012   Google Scholar

Czerniawska O., Starość wczoraj, dziś i jutro [w:] W. Wnuk (red.), Ludzie starsi w trzecim tysiącleciu. Szanse, nadzieje, potrzeby, Wrocław 2002   Google Scholar

Frans J., Starsi Polacy jako użytkownicy mediów masowych, Osoby starsze w społeczeństwie – społeczeństwo wobec osób starszych, [w:] M. Makuch, D. Moroń (red.) Osoby starsze w społeczeństwie. Społeczeństwo wobec osób starszych, Wrocław 2011   Google Scholar

Halicka M., Halicki J., Ślusarczyk P., Przemoc w stosunku do osób starszych [w:] A. Mossakowska, A. Węcek, P. Błędowski (red.) Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Poznań 2012   Google Scholar

Halicka M., Ludzie starzy jako ofiary przemocy [w:] P. Szukalski, B. Szatur-Jaworska (red.), Aktywne starzenie się – przeciwdziałanie barierom, Łódź 2014   Google Scholar

Hołyst B., Kryminologia, Wolters Kluwer, Warszawa 2022   Google Scholar

Jabłonko O., Edukacja w życiu seniorów [w:] M. Makuch, D. Moroń (red.) Osoby starsze w społeczeństwie. Społeczeństwo wobec osób starszych, Wrocław 2011   Google Scholar

Klaus W., Margizens. Exclusion and state violence towards the Romanian Roma community in Poland „Archiwum Kryminologii” 2021 t. 43(2)   Google Scholar

Kołodziej W., Bio-psycho-społeczne funkcjonowanie osób starszych a społeczne stereotypy i uprzedzenia dotyczące starzenia się i starości [w:] A. Nowicka (red.) Wybrane problemy osób starszych, Kraków 2010   Google Scholar

Kowalik W., A. Pawlina, Internet oczami seniorów. Percepcja i wzory wykorzystywania [w:] A. Kowalik, A. Pawlina (red.), Nowe zjawiska i procesy w badaniach nad polskimi kulturami starości, Kraków 2015   Google Scholar

Lutyński J., Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódź 2000   Google Scholar

Majer M., Aktywność fizyczna i deklarowane samopoczucie osób starszych zamieszkujących tereny wiejskie [w:] M. Mirowska, R. Majer (red.) Naukowe i praktyczne konteksty wybranych problemów starzejącego się społeczeństwa wsi, Częstochowa 2020   Google Scholar

Moroń D., Rola organizacji pozarządowych w życiu seniorów [w:] M. Makuch, D. Moroń (red.), Osoby starsze w społeczeństwie – społeczeństwo wobec osób starszych, Wrocław 2011   Google Scholar

Nowicka A., Starość jako faza życia człowieka [w:] A. Nowicka (red.) Wybrane problemy osób starszych, Kraków 2010   Google Scholar

Pakuła M., Postawy osób starszych wobec edukacji. Studium teoretyczno-diagnostyczne, Lublin 2007   Google Scholar

Sitarz O., A. Jaworska-Wieloch, Wiktymologiczne i prawnokarne aspekty przemocy wobec osoby starsze, „Archiwum Kryminologii” 2019, t. XLI nr 2   Google Scholar

Stępniak P., Resocjalizacja (nie)urojona. O zawłaszczaniu przestrzeni penitencjarnej, Warszawa 2017   Google Scholar

Sztompka P., Przestrzeń życia codziennego [w:] M. Bogunia-Borowska (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, Warszawa 2009   Google Scholar

Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2010   Google Scholar

Szukalski P., Poczucie samotności i osamotnienia wśród sędziwych seniorów a ich sytuacja rodzinna, „Auxilium Socjale – Wsparcie Społeczne” 2005 nr 2   Google Scholar

Twardowska-Rajewska J., Rajewska-de Mezer J., Nadużycia wobec seniorów w ich rodzinach [w:] M. Bińczycka-Anholcer (red.), Przemoc i agresja jako problem zdrowia publicznego, Warszawa 2005   Google Scholar

Wiśniewska-Roszkowska K., Gerontologia dla pracowników socjalnych, Warszawa 1982   Google Scholar

Wojtowicz A., Banasik M., Basiaga-Pasternak J., Dyląg M., Jakość i satysfakcja z życia osób starszych mieszkających na wsi i w mieście [w:] M. Mirowska, R. Majer (red.) Naukowe i praktyczne konteksty wybranych problemów starzejącego się społeczeństwa wsi, Częstochowa 2020   Google Scholar

Wyszkowska D., Gabińska M., Romańska S., Sytuacja osób starszych w Polsce w 2020 r., Białystok 2021   Google Scholar

Zalewska-Puchała J., Kostrz M., Majda A., Kamińska A., Poczucie samotności starszych osób, „Problemy Pielęgniarstwa” 2015 nr 23(2)   Google Scholar

Zamorska K., M. Makuch, Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny, Kraków 2018   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-03-10

Cited By /
Share

Kotowska, M. (2025). Seniorzy jako osoby zagrożone wykluczeniem społecznym na przykładzie małych miast. Wybrane problemy prawne, kryminologiczne i wiktymologiczne. Studia Prawnoustrojowe, (67). https://doi.org/10.31648/sp.10828

Monika Kotowska 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-7757-020X