Rola proweniencji w uwierzytelnianiu dzieł sztuki
Abstrakt
Rynek sztuki jest nieprzejrzysty, nieuregulowany od strony prawnej. Procedura uwierzytelniania dzieł sztuki, podobnie jak procedury ich atrybucji czy wyceny, a także działalność uczestników rynku, nie są objęte jakimikolwiek standardami, co w połączeniu z wysoką wartością rynku sprzyja przestępczości, w szczególności fałszerstwom. Praca przedstawia znaczenie proweniencji na tle innych metod weryfikacji autentyczności dzieł sztuki. Jej rola zmieniała się w czasie: początkowo uważana była za mało istotną w porównaniu z opinią uznanych ekspertów lub sygnaturą, ostatnio jednak traktowana jest pierwszoplanowo. Celem artykułu jest wykazanie, że nie ma do tego podstaw: proweniencja stanowi istotny element procesu uwierzytelniania, ale nie powinna zastępować pozostałych metod, lecz być stosowana łącznie z nimi. Klasyczne metody uwierzytelniania powinny być przy tym uzupełniane nowymi rozwiązaniami, zwłaszcza rozwojem i upowszechnieniem międzynarodowych baz danych. Im bardziej wszechstronnie prowadzony będzie proces uwierzytelniania, tym będzie ono pewniejsze.
Słowa kluczowe:
Rynek sztuki, fałszerstwa dzieł sztuki, proweniencja, uwierzytelnianie dzieł sztuki, atrybucja dzieł sztukiBibliografia
Amore A.M., The Art of the con, St. Martin’s Griffin, New York 2015 Google Scholar
Arnau F., Sztuka fałszerzy, fałszerze sztuki, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988 Google Scholar
Bolz A., A Regulatory Framework for the Art. Market. Authenticity, Forgeries and the Role of Art Experts, Springer, Maastricht 2023 Google Scholar
Brózda B., O celowości i znaczeniu badania proweniencji oraz atrybucji dzieła sztuki, https://rynekisztuka.pl/2012/03/27/o-celowosci-i-znaczeniu-badania-proweniencji-oraz-atrybucji-dziela-sztuki/ Google Scholar
Casement W., The Many Faces of Art Forgery, Rowman & Littlefield, Lanham-Boulder-New York-London 2022 Google Scholar
Charney N., Introduction to Part 1, [w:] Art Crime. Terrorists, Tomb Raiders, Forgers and Thieves, N. Charney (red.), Palgrave Macmillan e-book, Houndmills 2016, s. 2-7 Google Scholar
Craddock P., Scientific Investigation of Copies, Fakes and Forgeries, Elsevier, Amsterdam, Boston (…), Tokyo 2009 Google Scholar
Findlay M., The Catalogue Raisonné, [w]: The Expert versus the Object. Judging Fakes and False Attributions in the Visual Arts, R. D. Spencer (red.), Oxford University Press, Oxford, New York 2004, s. 55-62 Google Scholar
Flynn T., The Art World. Compliant Victim?, [w]: Art Crime and its Prevention, A. Tompkins (red.), Lund Humphries in association with the Association for Research into Crimes Against Art, London 2016, s. 24-41 Google Scholar
Greenhalgh S., A Forger’s tale, Allen & Unwin, London 2015 Google Scholar
Jones M., Fake? The art of deception, University of California Press, Berkeley 1992 Google Scholar
Koziczak A., Odpowiedzialność karna ekspertów jako recepta na patologie na rynku sztuki, „International Journal of Legal Studies”, 2(14)2023, s. 231-242. Google Scholar
Lenain T., Art Forgery. The History of the Modern Obsession, Reaktion Books, London 2011, s. 274. Google Scholar
Markowski D., Koziczak A., Falsyfikat na polskim rynku dzieł sztuki; znaczenie sygnatury w wartościowaniu dzieła sztuki, [w]: Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, Tom 2, Wokół problematyki prawnej zabytków i rynku sztuki, A. Jagielska-Burduk, W Szafrański (red.), Poznań 2013 Google Scholar
Markowski D., Warsztat konserwatora zabytków, czyli o falsyfikatach, „Santander Art & Culture Law Review” 1/2017 (3), s. 189-202 Google Scholar
Perenyi K., Caveat Emptor, Pegasus Books, New York 2013 Google Scholar
Pyne L., Prawdziwe fałszerstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021 Google Scholar
Salisbury L., Sujo A., Provenance, Penguin Books, New York 2009 Google Scholar
Wilk D., Fałszerstwa dzieł sztuki. Aspekty prawne i kryminalistyczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2015 Google Scholar
Zielińska K., Stan wyższej konieczności, czyli o potrzebie badań proweniencyjnych dzieł sztuki, https://cennebezcenne.pl/wp-content/uploads/2017/11/CBU_2015_3-4-s-30-33_ZIELINSKA.pdf Google Scholar
Żaglewska D., Wpływ kapitału kulturowego na polski rynek antykwaryczny, Poznań 2015, https://repozytorium.amu.edu.pl/items/f024eeca-f254-44c9-a940-ca55326a18da, dostęp 26.11.2024). Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
