Normatywne podstawy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego koncepcji prawa podmiotowego do życia w czystym środowisku
Abstrakt
The research objective of the article focuses on the question whether the regulations currently in force in the Polish legal order provide suffcient grounds to create the entitlements which constitute the content of the subjective right to live in a clean environment or, on the contrary, the existing legal norms are of a blanket nature and contain only the proclamation of the will of the legislator as to the scope and manner of introducing such a subjective right on the basis of separate provisions in the future. According to the author, the issue of deriving the legal foundation for the subjective right to live in a clean environment on the basis of the currently binding legal regulations cannot be assessed unambiguously. The existence of such a right is conditioned by the assumption that a clean environment possesses the values of a personal right within the meaning of Article 23 of the Civil Code, hence this is the source of creation and scope of this subjective right.
The author advocates the concept of subjective right to live in a clean environment which gradually, but consistently and increasingly, paves its way in the doctrine of law and jurisprudence. The concept provides a solution that is not without merit. Referring to a certain axiological sensitivity it provides for the civil law protection to previously insuffciently protected areas. Furthermore, it extends the freedom of the courts providing them with flexibility in assessing individual cases submitted to arbitration.
Słowa kluczowe:
subjective right to live in a clean environment, the right to a clean environment, environment, subjective rights, claims, personal rights, environmental protectionBibliografia
Adamski M., Powstaje projekt ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej, “Rzeczpospolita” 5.01.2017 r. Google Scholar
Banaszak B., Prawa człowieka a ochrona środowiska, [w:] Ekologia społeczna i współpraca międzynarodowa, B. Kunicka-Michalska (red.), Warszawa 1992. Google Scholar
Bidziński Z., Serda J., Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w praktyce sądowej, [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, J. S. Piątowski (red.), Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1986. Google Scholar
Błachut M., Pojęcie prawa podmiotowego we współczesnej liberalnej flozofi prawa, RPEiS 2002, z. 1. Google Scholar
Ciechanowicz-McLean J., Międzynarodowe prawo ochrony środowiska, Warszawa 2001. Google Scholar
Kunicka-Michalska B., Społeczność międzynarodowa wobec ochrony prawnej środowiska, [w:] Ekologia społeczna i współpraca międzynarodowa, B. Kunicka-Michalska (red.), Warszawa 1992. Google Scholar
Dalka S., Glosa do wyroku SN z dnia 17 marca 1988 r., IV CR 64/88, „PiP” 1989, nr 5. Google Scholar
Domański G., Smólska M., Odpowiedzialność cywilna jednostek gospodarki uspołecznionej za dewastację środowiska w świetle orzecznictwa sądowego i arbitrażowego, [w:] Ochrona środowiska. Refleksje prawne, ekonomiczne i socjologiczne, L. Łustacz (red.), Warszawa 1979. Google Scholar
Gronowska B., O prawie do środowiska w systemie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – refleksje na tle najnowszego orzecznictwa strasburskiego, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2014, nr 1. Google Scholar
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, PS 2018, nr 4. Google Scholar
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957. Google Scholar
Grzybowski S., Glosa do wyroku SN z dnia 10 lipca 1975 r., I CR 356/75, OSP 1976, nr 12, poz. 232. Google Scholar
Hejbudzki M., Publicznoprawne formy przeciwdziałania zjawisku tzw. uciążliwości odorowej wynikającej z działalności rolniczej opartej na produkcji trzody chlewnej w fermach wielkotowarowy, „Acta Scientiarum Polonorum series Administratio Locorum” 2018, nr 4. Google Scholar
Jendrośka J., [w:] J. Jendrośka (red.), Ustawa – Prawo ochrony środowiska. Komentarz do art. 3, Lex. Google Scholar