Rozwój przepisów prawnych w zakresie bioindykacji środowiskowej a stan jakości wód jeziorowych
Elżbieta Zębek
WPiA UWMhttp://orcid.org/0000-0002-8637-8391
Agnieszka Napiórkowska-Krzebietke
Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztyniehttp://orcid.org/0000-0001-8361-0290
Abstrakt
This article shows the genesis of legal regulations in the range of environmental bioindication in national legislation as a result of the implementation of EU solutions. The most important legal act in EU is the Framework Water Directive while the Water Law of 2017 in Poland. The main purpose of these legal acts is to maintain a good status, especially ecological status or potential of water bodies based on bioindication. Changes in this area contributed to detailing and standardizing of the biological indicators of waters,
which allow for a more detailed examination of the status of waters and defning the directions of their protection. The assessment of water quality in Warmian-Mazurian Voivodship indicates that approximately 30% of the lakes studied in 2010–2017, had at least good ecological status or potential. In 70% of the lakes, primarily phytoplankton (the most sensitive bioindicator) decided on lowering to below good ecological status/potential. Recently, the fnal assessment of the status (ecological plus chemical) of water bodies has
been more rigorous due to chemical status based on exceeded content of priority substances in fsh (i.e. in another important bioindicator)
Słowa kluczowe:
Framework Water Directive, legal regulations, ecological status of waters, bioindicationBibliografia
Atlas Jezior Polski, t. 3, Poznań 1997. Google Scholar
Burchardt L., Łastowski K., Szmajda P., Różnorodność ekologiczna, a bioindykacja. Teoria i praktyka badań ekologicznych. Wykłady Międzynarodowej Ekologicznej Szkoły Letniej UAM, Poznań – Polska i ODU, Norfolk – Wirginia, USA. „Idee Ekologiczne 1994, t. 4, nr 3. Google Scholar
Carlson R.E., A trophic state index for lakes, „Limnology and Oceanography” 1977, nr 22. Google Scholar
Choiński A., Katalog Jezior Polski, Poznań 2013. Google Scholar
Chybowski Ł., Białokoz W., Wołos A., Draszkiewicz-Mioduszewska H., Szlakowski J., Przewodnik metodyczny do monitoringu ichtiofauny w jeziorach, Warszawa 2016. Google Scholar
Ciechanowicz-McLean J., Ramowa Dyrektywa Wodna a ochrona środowiska morskiego, „Prawo Morskie” 2013, nr 29. Google Scholar
Ciechanowicz-McLean J., Prawo ochrony środowiska jako kompleksowa dziedzina prawa – ustawa organiczna?, [w:] Zagadnienia systemowe prawa ochrony środowiska, (red.) P. Korzeniowski, Łódź 2015. Google Scholar
Ciecierska H., Kolada A., ESMI: a macrophyte index for assessing the ecological status of lakes. „Environmental Monitoring Assessment” 2014, nr 186. Google Scholar
Górny M., Ekologia i ochrona środowiska. Materiały edukacyjne, Gliwice 1996. Google Scholar
Hutorowicz A., Pasztaleniec A., Phytoplankton metric of ecological status assessment for Polish lakes and its performance along nutrient gradients, „Polish Journal of Ecology” 2014, nr 62. Google Scholar
Kenig-Witkowska M., Prawo środowiska Unii Europejskiej, Warszawa 2012. Google Scholar
Kondracki J., Geografa regionalna Polski, Warszawa 1998. Google Scholar
Napiórkowska-Krzebietke A., Ocena jakości/stanu/potencjału ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych – kryteria i unormowania prawne w Polsce, [w:] Odpowiedzialność za środowisko w ujęciu normatywnym, (red.) E. Zębek, M. Hejbudzki, Olsztyn 2017. Google Scholar
Napiórkowska-Krzebietke A., Chybowski Ł., Prus P., Adamczyk M., Assessment criteria and ecological classifcation of Polish lakes and rivers: limitations and current state, [in:] Polish River Basins and Lakes – Part II Biological status of Water Management, eds. E. Korzeniewska, M. Harnisz, Springer International Publishing AG 2010 Google Scholar
Philips G., Free G., Karottki I., Laplace-Treyture C., Maileht K., Mischke U., Ott I., Pasztaleniec A., Portielje R., Søndergaard M., Trodd W., Van Wichelen J., Poikane S., Water Framework Directive Intercalibration Technical Report: Central Baltic Lake Phytoplankton ecological assessment methods, Luxemburg 2014. Google Scholar
Picińska-Fałtynowicz J., Błachuta J., Wytyczne metodyczne do przeprowadzenia oceny stanu ekologicznego jednolitych części wód rzek i jezior oraz potencjału ekologicznego sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód płynących Polski na podstawie badań ftobentosu. Zlecenie GIOŚ, umowa nr 22/2008/F z dnia 19.09.2008 r. IMGW, O/Wrocław 2010. Google Scholar
Rakoczy B., Prawo wodne. Komentarz, Warszawa 2013. Google Scholar
Rakoczy B., Pojęcie środowiska w prawie polskim i prawie włoskim. Aspekty komparatystyczne, „Studia Prawnoustrojowe” 2017, nr 37. Google Scholar
Ritterbusch D., Argillier C., Arle J., Białokoz W., Birzaks J., Blabolil P., Breine J., Draszkiewicz-Mioduszewska H., Jaarsma N., Karotki I., Krause T., Kubečka J., Lauridsen T., Logez M., Maire A., Palm A., Peirson G., Říha M., Szlakowski J., Virbickas T., Poikane S., Water Framework Directive Intercalibration: Central-Baltic Lake Fish fauna ecological assessment methods, Part A: Descriptions of fsh-based lake assessment methods, EUR 28022 EN 2017. Google Scholar
Soszka H., Koprowska K., Wytyczne do oceny jezior na podstawie makrofauny bezkręgowej, 2016, www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_wod/wytyczne_LMI.pdf Google Scholar
Szachułowicz J., Prawo wodne. Komentarz, Warszawa 2010 Google Scholar
Szmajda P., Teoretyczne podstawy bioindykacji. Teoria i praktyka badań ekologicznych. Wykłady międzynarodowej Ekologicznej Szkoły Letniej UAM, Poznań – Polska i ODU, Norfolk – Wirginia, USA. „Idee Ekologiczne” 1994, t. 4, nr 3. Google Scholar
WIOŚ, Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2015 roku, Olsztyn 2016. Google Scholar
WIOŚ, Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2016 roku, Olsztyn 2017. Google Scholar
WIOŚ, Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2017 roku, Olsztyn 2018. Google Scholar
Zębek E., Rola zasobów wód czystych w rozwoju gospodarczym, „Ochrona Środowiska”2002, nr 1. Google Scholar
Zębek E., Ocena oddziaływania na środowisko a ochrona wód przed zanieczyszczeniem, „Studia Prawnoustrojowe” 2012, nr 18. Google Scholar
Zębek E., Szwejkowska M., Raczkowski M., Pozwolenie wodnoprawne jako instrument reglamentacyjno-ochronny w użytkowaniu zasobów wodnych w działalności gospodarczej w kontekście sprawiedliwości ekologicznej, [w:] Sprawiedliwość ekologiczna w prawie i praktyce, red. T. Bojar Fijałkowski, Gdańsk 2016. Google Scholar
Zimny H., Ekologiczna ocena stanu środowiska – Bioindykacja i biomonitoring, Warszawa 2006. Google Scholar
Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
http://orcid.org/0000-0001-8361-0290