Kolekcja Corneliusa Gurlitta – współczesne reminiscencje zjawiska grabieży żydowskich dzieł sztuki przez III Rzeszę Niemiecką

Wiesław Pływaczewski

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0001-6172-5644


Abstrakt

The article presents the phenomenon of plundering works of art by German Nazis, as well as contemporary reminiscences of this practice. The author takes into consideration the media discovery in 2013, that refers to Gurlitt family collection. This occurrence has become an impulse to start a discussion about claims of the heirs of Holocaust victims against the museums and galleries that are in possession of works which provenance is doubly because of legal issues


Słowa kluczowe:

plunder of works of art, so-called degenerate art, Gurlitt collection, claim of heirs.


Bielecki J., Skandal na cały świat przestraszył Berlin, „Rzeczpospolita” nr 92(9819).   Google Scholar

Edsel R.M., Wintter B., Obrońcy dzieł sztuki. Na tropie skradzionych arcydzieł, Wrocław 2009.   Google Scholar

Feliciano H., The Lost Museum: The Nazi Conspiracy to Steal the World’s Greatest Art, Basic Books 1997.   Google Scholar

Hay B.L., Nazi – Looted Art. And the Law. The American Cases, Springer, Cham 2017.   Google Scholar

Kowalski W., Nabycie własności dzieła sztuki od nieuprawnionego, Kraków 2006; W. Kowalski, Problem szacunku szkód w zakresie polskiego dziedzictwa kulturowego wyrządzonych Polsce podczas II wojny światowej, [w:] W.M. Góralski (red.), Problem reparacji, odszkodowań i świadczeń w stosunkach polsko niemieckich 1944–2004, t. I, Warszawa 2004.   Google Scholar

Kowalski W., Zalasińska K. (red.), Rynek sztuki. Aspekty prawne, Warszawa 2011.   Google Scholar

Lasko P., The Expressionist roots of Modernism, Manchester University Press, Manchester- New York 2003.   Google Scholar

Michalczyk J.J. (red.), Nazi Law. From Nuremberg to Nuremberg, Bloomsbury, New York 2018.   Google Scholar

Moustaria E., Art Collections, Private and Public: Comparative Legal Study, Springer, New York-Dordrecht-London 2015.   Google Scholar

Müller M., Tatzakow M., Lost Lives, Lost Art: Jewish Collectors, Nazi Art Theft, and the Quest for Justice, The Vendome Press, New York 2009.   Google Scholar

Murphy B.L., Museums, Ethics and Cultural Heritage, Routledge, New York 2016.   Google Scholar

Nahlik S., Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej, Wrocław-Kraków 1958.   Google Scholar

Nicolas L.H., Grabież Europy. Losy dzieł sztuki w Trzeciej Rzeszy i podczas II wojny światowej, Kraków 1997.   Google Scholar

O’Donnell N.M., A Tragic Fate: Law and Ethics in the battle Over Nazi – Looted Art, Chicago 2017.   Google Scholar

Peters O. (red.), Degenerate Art: The Attack on Modern Art, 1937, Prestel, Munich-London- New York 2014.   Google Scholar

Piwowar M., Rose Valland. Kobieta, która uratował arcydzieła, „Rzeczpospolita” z 28.07.2001 r.   Google Scholar

Pływaczewska A.E., Wandalizm dzieł sztuki jako zjawisko naruszające ład społeczny, [w:] W. Pływaczewski, S. Buczyński (red.), Wandalizm wobec dziedzictwa naturalnego i kulturalnego, Olsztyn 2015.   Google Scholar

Pływaczewski W., Wandalizm z perspektywy ochrony dziedzictwa kultury – diagnoza zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, [w:] K. Zeidler (red.), Prawo ochrony zabytków, Warszawa-Gdańsk 2014.   Google Scholar

Pływaczewski W., Grabież i niszczenie światowego dziedzictwa kultury na przykładzie tzw. Państwa Islamskiego (ISIS), „Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 40.   Google Scholar

Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. I, Kraków 2001.   Google Scholar

Rogowska E., Żydówka z pomarańczami, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2011, nr 3(68).   Google Scholar

Ronald S., Hitler’s Art. Thief. Hildebrand Gurlitt, The Nazis and The Looting of Europe’s Treasures, St. Martin’s Press, New York 2015.   Google Scholar

Sarzyński P., Artyści nieczyści, „TAM’TAM” (dodatek do „Polityki”) 2011/2012.   Google Scholar

Schuster P.K., Nationalsozialismus und „Entartete Kunst“. Die Kunststadt München 1937, Prestel-Verlag, München 1987.   Google Scholar

Waltoś S., Grabież ołtarza Wita Stwosza, Warszawa 2015.   Google Scholar

Wynne F., To ja byłem Vermeerem. Narodziny i upadek największego fałszerza XX wieku, Poznań 2007.   Google Scholar

Zeidler K., Restytucja dóbr kultury ze stanowiska filozofii i prawa, Warszawa 2011.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2019-10-26

Cited By /
Share

Pływaczewski, W. (2019). Kolekcja Corneliusa Gurlitta – współczesne reminiscencje zjawiska grabieży żydowskich dzieł sztuki przez III Rzeszę Niemiecką. Studia Prawnoustrojowe, (43), 271–282. https://doi.org/10.31648/sp.4636

Wiesław Pływaczewski 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0001-6172-5644