Racjonalizacja procesu prawotwórczego w prezydenckich i semiprezydenckich ustrojach państw Afryki frankofońskiej
Abstrakt
The paper deals with procedures rationalising the course of law-making proceedings in African states that have created their constitutional arrangements on the basis of the model developed in the Constitution of the Fifth Republic of France. In the French case, these mechanisms can be seen as one of the aspects of far-reaching rationalisation of the broadly understood parliamentary system of government, which was maintained (but with signifcant modifcations) in the Constitution of 1958. The author argues that the possibility of applying these constructions in Africa depends, at least to some
extent, on the adopted system of government (presidentialism or semi-presidentialism), as well as on the one- or two-chamber structure of the parliament.
Słowa kluczowe:
rationalisation, France, francophone African states, law-making process, presidentialism, semi-presidentialism.Bibliografia
Avril P., Gicquel J., Droit parlementaire, Paris 2010. Google Scholar
Cabanis A., Martin M.L., Les constitutions d’Afrique francophone. Évolutions récentes, Paris 1999. Google Scholar
Conac G., Semi-presidentialism in a francophone context, [w:] R. Elgie, S. Moestrup (eds.), Semi-presidentialism outside Europe, London-New York 2007. Google Scholar
Constitution de la République d Congo adoptée par référendum le 25 octobre 2015, http://cour-constitutionnelle.cg/docs/constitution-congolaise.pdf (data dostępu: Google Scholar
09.2017). Google Scholar
Constitution de la République du Niger du 25 novembre 2010, http://www.cour-constitutionnelle-niger.org/documents/constitution_7eme_rep.pdf (data dostępu: 7.09.2017). Google Scholar
Danho Nandjui P., La prééminence constitutionnelle du Président de la République en Côte d’Ivoire, Paris-Budapest-Torino 2004. Google Scholar
Décret D/068/PRG/CNDD/SGPRG/2010 promulguant la Constitution adoptée par le Conseil National de Transition le 19 avril 2010, http://www.gouvernement. gov.gn/images/constitution-guineenne-de-2010.pdf (data dostępu: 29.10.2017). Google Scholar
Discours de M. Michel Debré devant le Conseil d’Etat le 27 août 1958, [w:] D. Maus (dir.), Les grands textes de la pratique constitutionnelle de la Ve République, Paris 1998. Google Scholar
Dunaj K., Weimarski model prezydentury, Warszawa 2010. Google Scholar
Duverger M., L’expérience française du regime semi-présidentiel, [w:] M. Duverger (dir.), Les régimes semi-présidentiels, Paris 1986. Google Scholar
Fall I.M., Le pouvoir exécutif dans le constitutionnalisme des États d’Afrique, Paris 2008. Google Scholar
Jakubiak Ł., Francuska izba druga na tle przekształceń parlamentarnego systemu rządów (od III do V Republiki), Kraków 2016. Google Scholar
Jakubiak Ł., Recepcja francuskich wzorców ustrojowych w konstytucjach państw Afryki frankofońskiej, [w:] S. Sulowski, J. Szymanek (red.), Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat. Prace ofarowane Profesorowi Tadeuszowi Mołdawie z okazji siedemdziesięciolecia urodzin, Warszawa 2013. Google Scholar
Jakubiak Ł., Semiprezydencjalizm we frankofońskich państwach Afryki Subsaharyjskiej, [w:] J. Szymanek (red.), Systemy rządów w perspektywie porównawczej, Warszawa 2014. Google Scholar
Konstytucja V Republiki Francuskiej, J. Szymanek (oprac.), Warszawa 2011. Google Scholar
La Constitution de la Ve République. Texte integral, Paris 2014. Google Scholar
Lascombe M., Le droit constitutionnel de la Ve République, Paris 2005. Google Scholar
Loi n° 2016-886 du 8 novembre 2016 portant Constitution de la République de Côte d’Ivoire, http://extwprlegs1.fao.org/docs/pdf/ivc160760.pdf (data dostępu: 9.09.2017). Google Scholar
Moestrup S., Semi-presidentialism in Niger. Gridlock and democratic breakdown – learning from past mistakes, [w:] R. Elgie, S. Moestrup (eds.), Semi-presidentialism outside Europe. A comparative study, London-New York 2007. Google Scholar
Moumouni I., La tentative d’équilibre des pouvoirs dans le régime semi-présidentiel nigérien, [w:] O. Narey (dir.), Le régime semi-présidentiel au Niger. Actes du séminaire, Palais des Congrès, Niamey, 26, 27, 28 octobre 2016, Dakar 2017. Google Scholar
Szymanek J., Zmiany pozycji ustrojowej parlamentu w państwach demokratycznych, [w:] T. Mołdawa, J. Zaleśny (red.), Parlamentaryzm w świecie współczesnym. Między ideą a rzeczywistością, Warszawa 2011 Google Scholar
