Pytanie prejudycjalne w sprawie sądowoadministracyjnej
Abstrakt
Przedmiotem opracowania jest analiza praktyki stosowania instytucji pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez polskie sądy administracyjne. Obok analizy statystyki obejmującej lata 2004-2019 analizie poddano także przebieg postępowania przed sądem krajowym, występującym z pytaniem prejudycjalnym oraz samo postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dokonana analiza prowadzi do wniosku, że sądy administracyjne są najczęściej z ogółu polskich sądów występującymi do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym. Szczególnie często z tej możliwości tej korzysta Naczelny Sąd Administracyjny, a większość zadanych pytań tyczy prawa podatkowego. Na pozytywną ocenę zasługuje także duża staranność w przygotowaniu pytań prejudycjalnych przez polskie sądy administracyjne skutkująca tym, że w prawie wszystkich przypadkach Trybunał Sprawiedliwości udzielił odpowiedzi merytorycznej
Słowa kluczowe:
prawo unijne, pytanie prejudycjalne, sądy administracyjneBibliografia
Allkemper L., Der Rechtsschutz des Einzelnen nach dem EG-Vertrag, Baden-Baden 1995. Google Scholar
Analiza statystyczna działalności sądów powszechnych rok 2015 na tle lat 2011–2014– wybrane zagadnienia, Departament Strategii i Funduszy Europejskich Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej, Warszawa 2016. Google Scholar
Baran M.P., Stosowanie z urzędu prawa Unii Europejskiej przez sądy krajowe, Lex. Google Scholar
Barcik, J., Pytania prejudycjalne polskich sądów, „Iustitia” 2013, nr 3. Google Scholar
Bauer L., Der Europäische Gerichtshof als Verfassungsgericht?, Wien 2008. Google Scholar
Broberg M., Fenger N., Das Vorabentscheidungsverfahren vor dem Gerichtshof der Europäischen Union, Baden-Baden 2014. Google Scholar
Domańska M., Artykuł 267 TfUE jako instrument sądowej implementacji dyrektyw, [w:] Implementacja dyrektyw unijnych przez sądy krajowe, Lex. Google Scholar
Domańska M., Wystąpienie sądu krajowego z pytaniem prejudycjalnym w sprawach administracyjnych, [w:] M. Wąsek-Wiaderek, E. Wojtaszek-Mik (red.), Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Warszawa 2007. Google Scholar
Dumas A., Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez Naczelny Sąd Administracyjny oraz wojewódzkie sądy administracyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011, nr 6. Google Scholar
Elsuwege P., Chamon M., Die Benelux-Union: Ein Laboratorium für eine erweiterte Integration, [w:] A. Hatje, P-Ch. Müller-Graff (red.), Europäisches Organisations –und Verfassungsrecht, Baden-Baden 2014. Google Scholar
Everling U., Das Vorabentscheidungsverfahren vor dem Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften, Baden-Baden 1986. Google Scholar
Fischer H., Keller M., Ott M., Quarch M., EU-Recht in der Praxis, Köln 2012. Google Scholar
Frederiksen H.H., Europäische Vorlageverfahren und nationales Zivilprozessrecht, Tübingen 2009. Google Scholar
Frenz W., Handbuch Europarecht. Band 5. Wirkungen und Rechtsschutz, Heidelberg 2010. Google Scholar
Grądzka I., Zasada nieograniczonego zakresu ustawy a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, „Studia Prawnoustrojowe” 2017, nr 35. Google Scholar
Herrmann Ch., Rosenfeld H., Europäisches Prozessrecht, Heidelberg 2019. Google Scholar
Informacja o działalności sądów administracyjnych w 2007 roku, Warszawa 2008. Google Scholar
Informacja o działalności sądów administracyjnych w 2015 roku, Warszawa 2016. Google Scholar
Informacja o działalności sądów administracyjnych w 2016 roku, Warszawa 2017. Google Scholar
Jaworska M., Jabłoński M., Modyfikacja roli sądów po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej na przykładzie praktyki funkcjonowania sądownictwa administracyjnego, [w:] M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska (red.), Konstytucyjny model władzy sądowniczej w Polsce — wybrane problemy, Wrocław 2013. Google Scholar
Kaper I., Reformen des Europäischen Gerichts- und Rechtsschutzsystems, Baden-Baden 2010. Google Scholar
Karpenstein U., Das Vorabentscheidungsverfahren, [w:] Europäisches Rechtsschutz – und Verfahrensrecht, Baden-Baden 2014. Google Scholar
Kastelik-Smaza A., Pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej a ochrona praw jednostki, Warszawa 2010. Google Scholar
Kmieciak Z., Zasada autonomii proceduralnej państw członkowskich UE i jej konsekwencje dla procesu orzekania przez sądy administracyjne i organy administracji publicznej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009, nr 2. Google Scholar
Knysiak-Molczyk H., Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2009. Google Scholar
Koncewicz T.T., Aksjologia unijnego kodeksu proceduralnego, Warszawa, 2010. Google Scholar
Kornobis-Romanowska D., Sąd krajowy w prawie wspólnotowym, Kraków 2007. Google Scholar
Köber M., Kooperations- und Beschleunigungsmechanismen im Vorabentscheidungsverfahren, Frankfurt am Main 2013. Google Scholar
Krzysztofik E., Pytanie prejudycjalne a praktyka sądów polskich, [w:] A. Kuś, A. Szachoń-Lenz C.O., Borchardt K.D. (red.), EUV-AEUV-GRCh-Kommentar, Köln-Wien 2012. Google Scholar
Kulikowska M., Procedura kierowania pytań prejudycjalnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przez polskie sądy administracyjne, „Przegląd Prawa Europejskiego” 2006 nr 1–2. Google Scholar
Pszenny (red.), Wpływ aquis communaitare i acquis Schengen na prawo polskie – doświadczenia i perspektywy, Lublin 2014. Google Scholar
Michna E., Orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie pytań prejudycjalnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008, nr 6. Google Scholar
Mik C. (red.), Pytanie prejudycjalne w orzecznictwie ETS: funkcjonowanie procedury prejudycjalnej w Polsce, Toruń, 2006. Google Scholar
Munding Ch-D., Das Grundrecht auf effektiven Rechtsschutz im Rechtssystem der Europäischen Union, Berlin 2010. Google Scholar
Niedermühlbichler H. Verfahren vor dem EuG und EuGH. Gerichtsorganisation. Zuständigkeit. Verfahrensarten, Wien 1998. Google Scholar
Oppermann T., Europarecht, München 2005. Google Scholar
Oppermann T., Classen C.D., Nettesheim M., Europarecht. Ein Studienbuch, München 2014. Google Scholar
Ostrihansky R., [w:] M. M. Kenig-Witkowska (red.), Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2011. Google Scholar
Ottaviano M., Der Anspruch auf rechtzeitigen Rechtsschutz im Gemeinschaftsprozessrecht, Tübingen 2009 Google Scholar
Pechstein, M., EU-Prozessrecht, Tübingen, 2011. Google Scholar
Postulski W., Sądy powszechne jako sądy wspólnotowe, [w:] A. Wróbel (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Warszawa 2005. Google Scholar
Półtorak, N. Ochrona uprawnień wynikających z prawa Unii Europejskiej w postępowaniach krajowych, Warszawa 2010. Google Scholar
Wąsek M., Rengeling H-W., Middeke A., Gellermann M. (red.), Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Handbuch des Rechtsschutzes in der Europäischen Union, Monachium 2014. Google Scholar
Schwarze J. i in. (red.), EU Kommentar, Baden-Baden 2012. Google Scholar
Streinz R. (red.), EUV/AEUV. Kommentar, München 2012. Google Scholar
Wiaderek M., Wojtaszek-Mik E. (red.), Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Warszawa 2007. Google Scholar
Rössler H., Europäische Gerichtsbarkeit auf dem Gebiet des Zivilrechts, Tübingen 2012. Google Scholar
Schima B., Das Vorabentscheidungsverfahren vor dem EuGH, Wien/München 2015. Google Scholar
Skouris, V. Höchste Gerichte an ihren Grenzen – Bemerkungen aus der Perspektive des Gerichtshofes der Europäischen Gemeinschaften, [w:] M. Hilf, J.A. Kämmerer, D. König (red.), Höchste Gerichte an ihren Grenzen, Berlin 2007. Google Scholar
Skrzydło J., Sędzia polski wobec perspektyw członkostwa Polski w Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 1996, z. 11. Google Scholar
Sprawozdanie roczne TSUE za 2016 r., www.curia.eu. Google Scholar
Stępień-Załucka B., Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez Sąd Najwyższy w Polsce, Warszawa 2016. Google Scholar
Szpunar, M., Komentarz do art. 267 TfUE, [w:] A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom III (art. 223–358), Warszawa 2012. Google Scholar
Talaga R., Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE w praktyce polskich sądów administracyjnych, „Studia Europejskie” 2010, nr 1. Google Scholar
Thiele A., Europarecht, Altenberge 2016. Google Scholar
Thiele A., Europäisches Prozessrecht, München 2014. Google Scholar
Thomy P., Individualrechtsschutz durch das Vorabentscheidungsverfahren, Baden-Baden 2009. Google Scholar
Wägenbaur B., Satzung und Verfahrensordnungen des Gerichtshofs und des Gerichts der Europäischen Union, München, 2017. Google Scholar
Wilbrandt-Gotowicz M., Instytucja pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych, Warszawa 2010. Google Scholar
Wilk-Ilewicz A., Wykonywanie orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez sądy administracyjne, [w:] Zapewnienie efektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym, Warszawa 2011. Google Scholar
Wojtaszek-Mik E. Charakter i skutki orzeczenia prejudycjalnego, [w:] M. Wąsek-Wiaderek, A. Wojtaszek-Mik (red.), Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwo-ści Wspólnot Europejskich, Warszawa 2007. Google Scholar
Wojtaszek-Mik E., Funkcja instytucji pytań prejudycjalnych, [w:] M. Wąsek-Wiaderek, E. Wojtaszek-Mik (red.), Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Warszawa 2007. Google Scholar
Wróbel A. Pytania prawne sądów państw członkowskich do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (Sądu Pierwszej Instancji), [w:] A. Wróbel (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Kraków 2005. Google Scholar
Wróbel A., Podstawowe problemy przedstawiania przez Naczelny Sąd Administracyjny pytań prawnych Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2005, nr 1. Google Scholar
Wróbel A., Sądy administracyjne jako sądy Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010, nr 5–6. Google Scholar
Zienkiewicz A., Lasota M., Wielojęzyczność a interpretacja europejskiego prawa wspólnotowego, „Studia Prawnoustrojowe” 2009, nr 9. Google Scholar
