Rozważania o nowym paradygmacie kryminalistyki
Abstrakt
Prognozy pojawienia się nowego paradygmatu kryminalistyki pojawiły się pod koniec pierwszej dekady obecnego wieku i zrodziły się z konfrontacji metodyki identyfikacji genetycznej oraz klasycznych rodzajów identyfikacji kryminalistycznych. Oczekuje się, że w tych drugich nastąpi odejście od subiektywnej oceny wartości identyfikacyjnej cech badanych obiektów, na rzecz doświadczalnego sprawdzania częstości ich występowania. W konsekwencji wydawane opinie powinny być oparte na statystycznych szacunkach prawdopodobieństwa powtórzenia się określonej konfiguracji cech w dwóch różnych obiektach. Ma to także doprowadzić do wydawania wyłącznie prawdopodobnych opinii. Celem artykułu jest prezentacja stanowisk różnych kryminalistyków odnośnie do przewidywanych zmian paradygmatu kryminalistyki i ocena realności postulatów. DNA i inne obiekty, będące przedmiotem badań kryminalistycznych posiadają różne właściwości, co bardzo utrudnia, a nawet uniemożliwia budowanie reprezentatywnych baz populacyjnych, mających stanowić podstawę do obliczeń statystycznych. Zatem przewidywane przejście od subiektywnych metod jakościowych do obiektywnych metod ilościowych, chociaż pożądane, jest w praktyce bardzo ograniczone.
Słowa kluczowe:
kryminalistyka, identyfikacja, subiektywizm, bazy populacyjne, kategoryczne opinieBibliografia
Achrem W., Proces indywidualizacji w kryminalistycznych badaniach genetycznych,[w:] J. Moszczyński, D. Solodov, I. Sołtyszewski, (red.), Przestępczość, dowody, prawo. Księga Jubileuszowa Prof. Bronisława Młodziejowskiego, Wyd. UWM, Olsztyn 2016. Google Scholar
Babecka J., Skóra jako źródło śladów kryminalistycznych w kontekście badań DNA,[w:] I. Sołtyszewski (red.), Aktualne zagadnienia biologii kryminalistycznej, „Zeszyty Metodyczne” 2002, nr 15. Google Scholar
Branicki W., Kupiec T., Wolańska-Nowak P., Badania DNA dla celów sądowych, Wyd.Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 2008. Google Scholar
Butler J.M., Forensic DNA Typing. Biology, Technology, and Genetics of STR Markers,Elsevier, Amsterdam 2005. Google Scholar
Champod C., Vuille J., Scientific evidence in Europe – admissibility, appraisal and equality of arms, „International Commentary on Evidence” 2011, vol. 9(1). Google Scholar
Cole S.A., More than zero: Accounting for terror in latent fingerprint identification,„Journal of Criminal Law and Criminology” 2005, nr 95(3). Google Scholar
Cole S.A., Forensics without uniqueness, conclusions without individualization: thenew epistemology of forensic identification, „Law, Probability and Risk” 2009, nr 8. Google Scholar
Cummins H., Midlo C., Finger Prints, Palms and Soles – An Introduction to Dermatoglyphics, Dover Publications, Inc., New York 1961. Google Scholar
Egli N.M., Champod C., Margot P., Evidence evaluation in fingerprint comparison and automated fingerprint identification systems – Modeling within finger variability, „Forensic Science International” 2007, nr 16792-30. Google Scholar
Epstein R., Fingerprints meet Daubert: The myth of fingerprint science is revealed,„Southern California Law Review” 2002, nr 75. Google Scholar
Filewicz, A. Sołtyszewski I., Bazy danych DNA w Europie - rozwiązania legislacyjne,„Problemy Kryminalistyki” 2003, nr 241. Google Scholar
Gill P., Curran J., Neumann C., Kirkham A., Clayton T., Lambert J., Interpretation of complex DNA profiles using empirical models and a method to measure their robustness, „Forensic Science International: Genetics” 2008, nr 2. Google Scholar
Goc M., Dąbrowska H., Polska baza danych DNA dziś i jutro, „Problemy Kryminalistyki” 2002, nr 237. Google Scholar
Gruza E., Genetyka-zaginionym, [w:] V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz (red.), Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2010. Google Scholar
Grzesiak G., Konopka T., Lech M., DNA zabójcy na szyi ofiary zadławienia, „Problemy Kryminalistyki” 2007, nr 257. Google Scholar
Innocence Project, http://www.innocenceproject.org/. Google Scholar
Juźwiak R., Ocena przydatności wybranych zestawów do pobierania wymazów ze śluzówki jamy ustnej, „Zeszyty Metodyczne” 2002, nr 15. Google Scholar
Kaye D.H., Probability, Individualization, and Uniqueness in Forensic Science Evidence: Listening to the Academies, „Brooklyn Law Review” 2010, nr 4. Google Scholar
Kokowski M. (red.), Tajemnica grobu Mikołaja Kopernika. Dialog ekspertów (Kraków 22–23.II.2010), Polska Akademia Umiejętności; Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, Kraków 2012. Google Scholar
Konieczny J., Identyfikacja kryminalistyczna, Instytut Wydaw. EuroPrawo, Warszawa 2017. Google Scholar
Konieczny J., Kryzys czy zmiana paradygmatu kryminalistyki?, „Państwo i Prawo” 2012, nr 1. Google Scholar
Kleinowska M., Analiza śladów genetycznych jako dowód w procesie karnym – cz. I,„Problemy Kryminalistyki” 2006, nr 252. Google Scholar
Kleinowska M., Analiza śladów genetycznych jako dowód w procesie karnym – cz. II, „Problemy Kryminalistyki” 2006, nr 253. Google Scholar
Miller Coyle H., Lee C.L., Lin W.Y., Lee H.C., Palmbach T.M., Forensic botany: using plant evidence to aid in forensic death investigation, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed /16100764. Google Scholar
Mondzelewski J., Problematyka międzynarodowej automatycznej wymiany danych DNA prowadzonej w ramach postanowień decyzji Prüm, [w:] E.W. Pływaczewski, W. Filipkowski, Z. Rau (red.), Przestępczość w XXI wieku. Zapobieganie i zwalczanie. Problemy technologiczno-informatyczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. Google Scholar
Moszczyński J. Opiniowanie w kryminalistyce – wybrane zagadnienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2016, nr 31. Google Scholar
Moszczyński J., Subiektywizm w badaniach kryminalistycznych. Przyczyny i zakres stosowania subiektywnych ocen w wybranych metodach identyfikacji człowieka, Wyd. UWM, Olsztyn 2011. Google Scholar
Moszczyński J., Wymiana danych daktyloskopijnych i Tożsamość polskiego prawa karnego, Pracownia Wydawnicza EISet, Olsztyn 2011. Google Scholar
Moszczyński J., Z historii polskiej daktyloskopii, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 26. Google Scholar
Moszczyński J., Piotrowska J., Odmiany minuskuł oraz częstości ich występowania w Rękopisach – badania pilotażowe, „Problemy Kryminalistyki” 2008, nr 261. Google Scholar
Neumann C., Champod C., Puch-Solis R., Egli N., Anthonioz A., Bromage-Griffits A., Computation of Likelihood Ratios in Fingerprint Identification for Configurations of Any Number of Minutiae, „Journal of Forensic Sciences” 2007, vol. 52, nr 1. Google Scholar
Pawłowski R., Medyczno-sądowe badania śladów biologicznych, Wyd. Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 1997. Google Scholar
Pyrek K.M., Forensic Science under Siege. The Challenges of Forensic Laboratories and the Medico-Legal Death Investigation System, Elsevier, Amsterdam 2007. Google Scholar
Report to the U.S. President, Forensic Science in Criminal Courts: Ensuring Scientific Validity of Feature Comparison Methods, September 2016 https://obamawhiteho-use.archives.gov/sites/default/files/microsites/ostp/PCAST/pcast_forensics_request_for_information.pdf. Google Scholar
Rudin N., Inman K., The Shifty Paradigm, Part I: Who Gets do Define the Practice of Forensic Science?, „The CAC News”, 4th Quarter 2005. Google Scholar
Rudin N., Inman K., The Shifty Paradigm, Part II: Errors and Lies and Fraud, Oh My!, „The CAC News”, 1th Quarter 2006. Google Scholar
Sadowska E., Lech M., Sołtyszewski I., Analiza 10 loci zestawu SGM Plus w próbce populacyjnej Małopolski, „Problemy Kryminalistyki” 2004, nr 244. Google Scholar
Sadowska E., Sołtyszewski I., Grzesiak G., Lech M., Masłowski P., Częstości alleli zestawu GenePrint SilverSTR III Multiplet System w populacji Małopolski i Podkarpacia, „Problemy Kryminalistyki” 2002, nr 238. Google Scholar
Saks M.J., Johnson v. Commonwealth: How dependable is identification by microscopic hair comparison? “The Advocate” 2004, nr 26(1). Google Scholar
Saks M.J., Kohler J.J., The Coming Paradigm Shift in Forensic Identification Science, „Science” 2005, nr 309(5736). Google Scholar
Saks M.J., Kohler J.J., The Individualization Fallacy in Forensic Science Evidence, „Vanderbilt Law Review” 2008, t. 61, nr 1. Google Scholar
Sołtyszewski I., Młodziejowski B., Problematyka identyfikacji NN zwłok i szczątków ludzkich, [w:] I. Sołtyszewski (red.), Badania kryminalistyczne (wybrane aspekty), Wyd. UWM, Olsztyn 2007. Google Scholar
Sołtyszewski I., Niemcunowicz-Janica A., Pepiński W., Janica J., Genetyka populacyjna układów HumFES/FPS i HumF13B w populacji północno-wschodniej Polski,„Zeszyty Metodyczne” 2002, nr 15. Google Scholar
Starrs J.E., Foreword, [w:] S.H. James, J.J. Nordby, S. Bell (red.), Forensic Science:An Introduction to Scientific and Investigative Techniques, Boca Raton, CRC Press 2003. Google Scholar
Strengthening Forensic Science in the United States: A Path Forward, Committee on Identifying the Needs of Forensic Science Community, National Research Council, National Academic Press, Washington D.C. 2009, http://www.nap.edu/catalog/12589/strengthening-forensic-science-in-the-united-states-a-path-forward. Google Scholar
Thompson W.C., Subjective interpretation, laboratory and the value of forensic DNA evidence: three case studies, „Genetica” 1995, nr 96. Google Scholar
Tomaszewski T., Ekspertyza DNA jako dowód naukowy, [w:] V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz (red.), Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2010. Google Scholar
Tomaszewski T., Genetyczne badania identyfikacyjne – przełom i wyzwanie kryminalistyki, „Problemy Współczesnej Kryminalistyki” 1996, t. I. Google Scholar
Vanderkolk J. R., Forensic Comparative Science. Qualitative Quantitative Source of Unique Impressions, Images, and Objects, Elsevier, Amsterdam 2009. Google Scholar
Wolańska-Nowak P., Branicki W., Baza danych profili DNA – nowe narzędzie dla wymiaru sprawiedliwości, „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 5. Google Scholar
Wójcikiewicz J., Ekspertyza genetyczna w Polsce – 20 lat później, [w:] V. Kwiatkowska--Wójcikiewicz (red.), Kryminalistyka dla prawa. Prawo dla kryminalistyki, TNOiK„Dom Organizatora”, Toruń 2010. Google Scholar
